اصلاح زبان نخستین گام سیر و سلوک در عرفان اسلامی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید، همزمان با شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، در ویژه برنامه چشمه معرفت که از شبکه سوم سیما پخش شد، به تبیین فرازهای دیگری از دعای مکارم الاخلاق حضرت زین العابدین امام سجاد(ع) پرداخت.
وی گفت: امام سجاد(ع) در فصل سیزدهم از دعای شریف مکارم الاخلاق، پس از دوری جستن از سه تفکر شیطانی و طلب توفیق به ابتلای به سه تفکر الهی، به شش گناه زبانی اشاره داشته و از خداوند متعال می‌خواهند تا به جای آن‌ها، شش سخن پسندیده به زبان جاری کنند.
این مرجع تقلید اظهار داشت: حضرت امام سجاد(ع) در این دعا چنین می‌فرمایند «وَ ما اَجْرى عَلى لِسانى مِنْ لَفْظَةِ فُحْشٍ اَوْهُجْرٍ اَوْ شَتْمِ عِرْضٍ اَوْ شَهادَةِ باطِلٍ اَوِاغْتِیابِ مُؤْمِنٍ غآئِبٍ اَوْ سَبِّ حاضِرٍ وَ ما اَشْبَهَ ذلِکَ نُطْقاً بِالْحَمْدِ لَکَ، وَ اِغْراقاً فِى الثَّنآءِ عَلَیْکَ، وَ ذَهاباً فى تَمْجیدِکَ، وَ شُکْراً لِنِعْمَتِکَ، وَاعْتِرافاً بِاِحْسانِکَ، وَاِحْصآءً لِمِنَنِکَ» الهى عنایت کن که به جاى آنچه شیطان بر زبانم جارى مىسازد از فحش و بدگویى و ناسزا یا شهادت ناحق، یا غیبت از مؤمن غایب یا دشنام به شخص حاضر و مانند اینها، سخن در سپاس تو گویم، و مبالغه در ثناى تو ورزم، و با تمام هستى خود ستایش بزرگى تو کنم، و شکر نعمت تو بجاى آورم، و اعتراف به احسان تو نمایم، و به شمردن نعمتهاى تو مشغول گردم.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی ادامه داد: زبان انسان شمشیر دو دم است که اگر در مسیر سعادت قرار گیرد بهترین مراتب سعادت و اگر در مسیر شقاوت واقع شود، بدترین منازل پستی را فراهم می‌کند.
وی تصریح کرد: امور شش گانه‌ای که امام سجاد(ع) از آنان به خدای متعال پناه می‌برد، همگی حق الناس بوده و مشکل آنان با توبه و استغفار حل نمی‌شود.
این مفسر قرآن کریم تأکید کرد: شخص گنهکاری که حق الناس به گردن دارد، باید از افرادی که آبرویشان را برده، بدگویی و غیبت شان کرده و یا به آن‌ها ناسزا گفته است، طلب حلالیت کرده و در مجلسی مشابه، آبروی آن‌ها را برگرداند.
وی خاطرنشان کرد: اگر کسی شهادت باطلی دهد و قاضی بپندارد که چون انسان درستی بوده، شهادتش نیز درست بوده است، گناه بزرگی مرتکب شده و استغفار برای رهایی از عذاب آن گناه کافی نیست؛ بلکه باید رضایت شخصی که حقش خورده شده را جلب کند.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی ابراز داشت: استغفار در شب‌های قدر برای توبه از گناهانی که حق الناس بوده، کافی نیست و از عذاب آن نمی‌کاهد؛ گناه حق الناس تنها زمانی بخشیده می‌شود که شخص مدین، مدیون را ببخشد.
وی اضافه کرد: کسی که غیبتی کرده و حیثیت کسی را می‌برد و پس از آن دسترسی برای طلب مغفرت از آن شخص ندارد، باید از طرف وی آن‌قدر عمل نیک انجام دهد و ثواب‌هایش را هدیه به او بدهد تا گردن خود را بریء الذمه کند.
این مرجع تقلید با بیان این‌که رهایی از حق الناس کار آسانی نیست، اظهار داشت: باید زبان را از سخنان بیهوده حفظ کرد تا حق الناسی بر دوش انسان نیاید؛ حفظ زبان اولین گام صعود برای سیر و سلوک عرفانی است.
وی تصریح کرد: عده‌ای به جهت منافع شخصی، سودجویی و هوس‌های شیطانی، دست به ایجاد عرفان‌های کاذب زده‌اند که در اسلام جایی ندارد؛ این عده و طرفداران آن‌ها در مسیر سیر و سلوک الی الله به جایی نمی‌رسند.
وی در پایان با بیان این‌که نخستین گام در عرفان اسلامی حفظ زبان است، گفت: شعر معروفی است که ارکان عرفان اسلامی را بیان می‌دارد و بدین قرار است؛ صمت و جوع و سحر و عزلت و ذکر به دوام؛ ناتمامان جهان را کند این پنج تمام./997/پ202/ج