تفاوت افق توافق هسته‌ای ایران و آمریکا
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، حدود یک سال و نیم بعد از توافق ژنو بین ایران و 5+1، مقام‌های ایرانی و امریکایی همچنان می‌گویند که اختلاف بر سر جزئیات توافق هسته‌ای باقی مانده است.
طرف امریکایی اصرار دارد که قبل از دستیابی به هرگونه توافق هسته‌ای بر سر جزئیات، درباره رئوس چنین توافقی با ایران به توافق دست پیدا کند (مصاحبه روز یک‌شنبه کری با ان بی‌سی)؛ موضوعی که این روز‌ها از آن با عنوان چارچوب کلی یا سیاسی توافق یاد می‌شود.
با این حال، رهبر انقلاب در سخنرانی روز یک‌شنبه 19 بهمن ماه 1393 تأکید کردند موافق توافق دومرحله‌ای نیستند: «چنین توافقی پسندیده نیست زیرا با تجربه‌ای که از رفتار طرف مقابل داریم، توافق صرف در کلیات، وسیله‌ای خواهد شد برای بهانه‌گیری‌های پی در پی در جزئیات.»
23 روز قبل، در یادداشتی با عنوان «امریکا به دنبال توافق هسته‌ای است نه فیصله هسته‌ای» این نکته بیان شد که افق زمانی که طرف امریکایی برای فیصله دادن به مسئله هسته‌ای ایران (با هر مختصاتی) در نظر دارد، بسیار بیشتر از زمانی است که طرف ایرانی برای پایان موضوع هسته‌ای ایران مد نظر دارد. این نکته نیز بیان شد که در حالی که تیم هسته‌ای ایران در کوتاه مدت به دنبال حل مسئله هسته‌ای است، دولت امریکا در کوتاه مدت صرفا به دنبال توافق هسته‌ای با ایران است نه فیصله قطعی آن.
انعکاس این موضوع، طی هفته‌های اخیر در بحث‌هایی منعکس شده که درباره دستیابی به یک چارچوب سیاسی قبل از دستیابی به توافق جزیی، مطرح است. به عبارت دیگر، احتمالا این فرض کلی که بسیاری مطرح می‌کنند صحیح است که بین دو دولت اخیر امریکا، دولت اوباما اراده جدی‌تری برای دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران دارد ولی چنین اراده‌ای لزوما برای حل و فصل قطعی پرونده هسته‌ای ایران نیست.
به همین خاطر در همان یادداشت اشاره شد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، باید بین تمایل امریکا برای دستیابی به توافق هسته‌ای، با گرایش به حل و فصل نهایی مسئله هسته‌ای در بلند مدت تفکیک قایل شود.
دولت امریکا در چارچوب تعهد میان مدت و بلند مدت خود برای تعدیل نگاه امنیتی به خاورمیانه، توافق هسته‌ای با ایران را به عنوان یک گزینه جدید در نظر می‌دارد و این همان نکته‌ای است که در استراتژی امنیت ملی اخیر امریکا نیز ذکر شده است: «ترجیح ما این است که به یک توافق جامع و قابل راستی‌آزمایی که تضمین می‌کند برنامه هسته‌ای ایران منحصرا دارای اهداف صلح‌آمیز است دست یابیم.»
با این حال، نه تنها برای دولت اوباما، بلکه برای هیچ دولت دیگری درکاخ سفید، مطلوب نیست در شرایطی که سمت و سوی موازنه امنیتی در منطقه تا حد قابل توجهی مطلوب ایران است، اهرم سنگینی مانند پرونده هسته‌ای را به سادگی از دوش ایران بر دارد تا ظرفیت‌های تهران در حوزه‌های دیگر امنیتی به کار گرفته شود. فرض تمایل امریکا به حل معضل هسته‌ای ایران یک فرض جدی است ولی بر سر اینکه این معضل باید در چه دوره زمانی حل و فصل شود، بین طرفین اختلاف جدی وجود دارد.
گزارش‌های غیر رسمی می‌گوید که امریکایی‌ها بیش از 10 سال را برای طی کردن دوره اعتماد‌سازی در مذاکرات مطرح می‌کنند و به همین خاطر مسائلی مانند توافق کلی و سیاسی در نگاه آنها کلیدی است ولی تهران خواستار دوره زمانی عادی‌سازی هسته‌ای بسیار کوتاه‌تری است./997/د102/ب6
منبع: روزنامه جوان