اهل دنیا همواره مشغول امور قراردادی و اعتباریات هستند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی پیش از ظهر سه‌شنبه در درس خارج تفسیر خود در مسجد اعظم به ادامه تفسیر سوره مبارکه فصلت پرداخت و با قرائت آیه «ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِیَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِیَا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ ﴿11﴾»، گفت: در جریان آفرینش آسمان‌ها و زمین بحث می‌شود، یکی این که ماده خلقت آسمان‌ها و زمین چیست و دیگر این که ساختار آسمان‌ها و زمین چگونه است، برابر بعضی از روایات اصل اولی اشیا را خدای سبحان آب قرار داد، ابتدا آب را خلق کرد، بعد فرمانروایی خودش را بر آب مستقر کرد.
وی با اشاره به آیه «فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَى فِی کُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَحِفْظًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ ﴿12﴾»، افزود: اما در جریان دیگری فرمود ما عالم را بر اساس حق ساختیم، اگر کسی فرشی می‌بافد دو مصرف دارد، اگر کارد و چاقویی درست می‌کند دو مصرف دارد، وسایل صنعتی، صحرایی و هوایی دو مصرف دارد، همه این‌ها را هم می‌شود در راه حق و هم در راه باطل مصرف کرد، ما یک صنعتی داشته باشیم که فقط در راه حق کاربرد داشته باشد، نداریم.
مفسر برجسته قرآن کریم با بیان این که خداوند عالم را طرزی خلق کرد که تنها یک منظوره است و چند منظوره نیست، اظهار کرد: در این عالم ظلم و باطل جا ندارد، از این عالم در راه باطل نمی‌توان استفاده کرد، ممکن است، کسی چند روزی بهره حرام از این دنیا بگیرد، اما پس از مدتی دنیا بازمی‌گردد، هرگز نمی‌توان ستمی کرد، این تنها مخصوص عالم است.
وی خاطرنشان کرد: بخشی از آیات قرآن کریم درباره این است که خداوند جهان را به حق آفریده است و فرمود باطل در عالم راه ندارد، گاه تعبیر سلبی دارد که با باطل خلق نکردیم و گاه تنها تعبیر ایجابی دارد، ما به عنوان بازیگر عالم را نساختیم، حق که امری مادی نیست، معلوم می‌شود این حق در برابر باطل، بازی و بازی‌گری است، هر صنعتی که بشر اختراع کرد می‌توان با آن بازی و قمار کرد یا در راه باطل استفاده کرد.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به این که اگر کسی خیال کرد می‌تواند در عالم بازی کند، با خودش دارد بازی می‌کند، ادامه داد: زمین و دریا و صحرا بازیچه نیست، هر ستمی که شخص به خودش بکند، تمام سمت‌های جهان بر روی او بسته می‌شود، اگر کسی دزدی بکند به کجا می‌خواهد فرار کند، هشت جهت بر او بسته است، هر جا که رو کند خداوند را می‌بیند.
مزاج این عالم باطل را نمی‌پذیرد
وی بیان کرد: ممکن نیست کسی بیهوده برود و یاوه برود و راه برون‌رفت داشته باشد، این جهان چندمنظوره نیست، فرمود اگر کسانی که مدعیان ربوبیت و الوهیت بودند جریان نمرود و فرعون مطرح است، استغنا و استکبار را مطرح کنید، عاد و ثمود در راه است، این‌ها قوی‌تر بودند، چند قدم جلورفتند و دیدند از هشت جهت آنان راه بسته است.
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیات خاطرنشان کرد: جریان عاد این طور نبود که این‌ها جزو سرمایه‌داران کذایی باشند که کنار کوه ویلا بسازند، اینان از سنگ‌های کوه ویلا می‌ساختند، آن قدر این سنگ‌های کوه را می‌تراشیدند که تمام نیازهای سکونتشان را تأمین می‌کردند، خداوند فرمود کاری کردند که در عالم مانند آن نبود، یک وقت یک گردشگر این حرف را می‌زند و یک وقت خداوند که تفاوت این دو بسیار است.
وی با بیان این که عالم مانند تلویزیون و یخچال و ابزار و سلاح نیست که هم در راه باطل و هم در راه حق به کار گرفته شود، ابراز کرد: این عالم چندمنظوره نیست، یک سیل خروشانی آمده و به سمت معاد می‌برد، انسان به هر طرف برود به معاد و محکمه عدل الهی بازمی‌گردد، مزاج این عالم باطل نمی‌پذیرد.
برخی یک عمر مشغول بازی هستند
حضرت آیت‌الله جوادی آملی ابراز کرد: انسان نمونه‌ای از خلقت جهان و خلیفه خداوند است، دستگاه گوارش انسان چندمنظوره نیست که غذای مسموم و غیرمسموم هر دو در آن جای بگیرد، تنگ آب چندمنظوره است و هم زهر و هم آب در آن قرار می‌گیرد، اگر در دستگاه گوارش انسان هم سم و هم غیرسم قرار گیرد، انسان بالا می‌آورد، در دستگاه فطرت هم همین طور است، کسی که دروغ بگویید در نهایت مشخص می‌شود.
وی گفت: انسان به خیال خود می‌تواند چندمنظوره کار کند، این است که قرآن می‌فرماید این‌ها در زمین نیستند و با دریا و صحرا زندگی نمی‌کنند، بلکه این‌ها مشغول لعب و بازی و خیالبافی هستند، این‌ها عمری در دنیا زندگی کردند و اهل دنیا بودند، اگر فردی از نوجوانی افتاد در خط ورزش و بعد هم پیشکسوت ورزشی شد، تمام این مدت مشغول بازی بوده است.
مفسر برجسته قرآن کریم افزود: این فرد در تمام مراحل در دنیا زندگی می‌کند، برای این که برد و باخت امری اعتباری است، عرض دروازه باید این قدر باشد امر قراردادی است، چه قدر باید مساحت زمین باشد؟ این قراردادی است، فاصله این 90 دقیقه چگونه طی شود این قرار دادی است، او با اعتبارات سر و کار داشت.
وی با اشاره به این که در امر جهاد برخی سنگینی می‌کنند و خداوند می‌فرماید «اثاقلتم إلی الارض»، اظهار کرد: آنان بسته به زمین هستند، انگار زمین را می‌خواهند حمل کنند، اگر کسی خیال کرد کار خداوند مثل کار یخچال‌سازی و تلویزیون‌سازی و امثال ذالک است، خداوند را باور نکرد، ساختار خلقت حق است، انسان رها و بی‌حساب و کتاب نیست.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با قرائت آیه «فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنذَرْتُکُمْ صَاعِقَةً مِّثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَثَمُودَ ﴿13﴾»، گفت: اگر این حرف‌ها را باور نکردند، به آنان بگو شما را می‌ترسانم از صاعقه‌ای همچون صاعقه عاد و ثمود، شما که قدرت عاد و ثمود را ندارید، فرمود «الله» در کمین است، خداوند که جای مشخصی ندارد، معلوم نیست کجا انسان را می‌گیرد، درست است که توبه واجب است و انسان حتی قبل از حالت احتضار اگر توبه کند، خدا می‌پذیرد اما با این همه معلوم نیست انسان به آن جا برسد.
عبرت‌گیری از سرگذشت عاد و ثمود
وی گفت: جا برای فرار نیست، تنها یک راه است و آن هم فرار کردن به سوی خداوند است، اگر یک راهی بود و کمین‌گاه در پایان زندگی بود انسان می‌توانست بگوید خوب بعد از جوانی من توبه می‌کنم، اما کمین‌کننده خداوند است و هر جایی ممکن است بگیرد، افراد عادی از یاد شما ممکن است برود اما عاد و ثمود از یاد شما نمی‌رود، این در تاریخ مانده است، عاد و ثمود از شما قوی‌تر بودند و در جهت خلاف شنا کردند و به همین دلیل سرشان به سنگ خورد.
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیات با اشاره به آیه «إِذْ جَاءتْهُمُ الرُّسُلُ مِن بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قَالُوا لَوْ شَاء رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَائِکَةً فَإِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ ﴿14﴾»، خاطرنشان کرد: انبیا آمدند و برهان اقامه کردند اما نپذیرفتند و حیات آنان خاتمه یافت، درست است که باد در ظاهر چیزی را درک نمی‌کند، اما همین باد رسالت الهی را بر عهده دارد، این‌ها رسالت تلقیح را بر عهده دارند و ازدواج گیاهان به وسیله همین ابر و باد انجام می‌شود، انبیا با آیات الهی آمدند و گفتند موحد باشید، شما تنها خداوند را بپرستید.
وی بیان کرد: آن‌ها گفتند که وحی وجود ندارد، آن‌ها انسان را نشناختند و گفتند اگر رسالتی از جانب خداوند باید باشد آن رسول باید فرشته باشد، گفتند اگر خدا می‌خواست رسول یا پیامبری بفرستد، ملائکه را نازل می‌کرد.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی افزود: فرشته را که انسان نمی بیند، باید اسوه باشد، فرشته که نمی‌تواند اسوه باشد، ساختار او با ساختار شما یکی نیست، او که شهوت و غضب ندارد، پیامبر(ص) از نظر باطن در حد فرشته و بالاتر از فرشته‌ها است، آدمی که فرشته‌ها بر او سجده کردند، دارای مقام آدمیت و کمال بود، امروز این شخص حضرت حجت(عج) است.
وی با اشاره به آیه «فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ ﴿15﴾»، ابراز کرد: عاد استکبار کرد در زمین بدون حق، البته این بغیرالحق تأکید است، استکبار حق و غیرحق ندارد، و گفتند چه کسی از ما قوی‌تر است، درست است که آنان از نظر مال و قدرت نظیر نداشتند اما وقتی انسان و بنده در برابر حق قرار می‌گیرد، ضعیف و عاجز خواهد بود و این عاد سالیان متمادی بر استکبار اصرار ورزیدند تا خداوند بساط آنان را برچید./914/پ201/ج