تربیت شوندگان علوی احیاگران اسلام ناب محمدی
به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، هفتمین ماه از سال هجری قمری «رجب» نام دارد که در میان ماه‌های دوازدهگانه تنها و بدون ائتلاف با ماه‌های دیگر از حرمت و قداست ویژه‌ای برخوردار است.
رسول اکرم (ص) درباره ماه رجب می‌فرمایند «رجب ماه بزرگ خداست و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به پایه آن نمیرسد و قتال با کافران در این ماه حرام است، آگاه باشید که رجب ماه پروردگار است و شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است و اگر کسی در ماه رجب حتی یک روز روزه بدارد، خداوند متعال را از خود خشنود ساخته و خشم الهی از او دور میگردد».
ولادت امیرمؤمنان(ع)، امام باقر(ع)، امام جواد(ع) و ایام البیض از جمله مناسبت‌های ویژه ماه رجب است که بر عظمت هر چه بیشتر این ماه افزوده است؛ البته در این میان ولادت امام علی(ع) بیش از پیش مورد توجه شیعیان بوده و حتی 15 رجب روز پدر نام گرفته است.
ما نیز به مناسبت سالروز ولادت امیرمؤمنان(ع) تصمیم گرفتیم، گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام الله‌رضا اکبری، مدیر پیشین تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه و از اساتید حوزه علمیه قم داشته باشیم تا بتوانیم حداقل مقداری از دین خود را به ساحت مقدس امام علی(ع) ادا کنیم.
رسا ـ آقای اکبری به عنوان پرسش نخست، مقداری درباره شخصیت و جایگاه امیرمؤمنان(ع) بفرماید؟
بنده نخست میلاد خجسته مولوی الموحدین امیرمؤمنان(ع) را به تمام شیعیان آن حضرت تبریک و تهنیت عرض می‌کنم، درباره مقام و جایگاه امیرمومنان(ع) باید گفت «آب دریا را اگر نتوان کشید، هم به قدر تشنگی باید چشید»، ایشان فردی نیست که افراد ناتوانی همانند بنده بتوانند درباره‌اش مطلبی را بیان کنیم. ولی در حد توان خود چند جمله‌ای درباره سیره امیرمؤمنان(ع) را عرض می‌کنم.
درباره رابطه امیرمومنان(ع) با خداوند متعال و سیره عبادیشان می‌توان گفت که شاخصه اصلی ایشان تعبد، تقید، خضوع و خشود در برابر خداوند متعال بوده است، ایشان در برابر خدا خود را مالک هیچ چیزی نمی‌دانستند، عبد محض بودند.
درباره عبادت حضرت نقل شده که شبی هزار رکعت نماز مستحبی می‌خوانند، شب‌های بسیاری به سبب خوف الهی در عبادت بیهوش شده و بر روی زمین می‌افتادند؛ ابودرداء یکی از یاران امیرمؤمنان(ع) می‌گوید «مـا و تـعـدادى از کارگران با على(ع) در یکى از باغات مدینه کار مى‌کردیم، بـه هـنـگام عبادت، حضرت را دیدم که از ما فاصله گرفته و در لابلاى درختان ناپدید شدند، با خود گفتم شاید به منزل رفته‌اند، چـیـزى نـگـذشـت که صداى حزن آور ایشان را در عبادت شنیدم که با خدا راز و نیاز مى‌کنند. آرام آرام خود را به على(ع) رساندم، دیدم در گوشه‌اى بى حرکت افتاده‌اند. بـا خـود گـفـتـم: شـاید از خستگى کار و شب زنده‌دارى به خواب رفته‌اند، کمى صبر کـردم خـواسـتـم ایشان را بـیـدار کـنـم، هـرچـه تـکـانـش دادم بیدار نشدند، خواستم ایشان را بنشانم نتوانستم، با گریه گفتم (اِنّا لِلّه وَ اِنّا اِلَیهِ راجِعُونَ) سریعا بـه مـنـزل فـاطـمـه(س) رفتم و گریان و شتاب‌زده خبر را گفتم که حضرت زهرا(س) فرمودند «ابـودرداء بـه خـدا، عـلى(ع) همانند همیشه در عبادت از خوف خدا مدهوش شده است».
درباره حضور قلب ایشان در نماز مطالب زیادی برای گفتن است که اکنون مجال آن نیست، ولی برای نمونه وقتی تیر به پای مبارکشان اصابت کرده بود، پزشکان از امام حسن(ع) سؤال می‌کنند «در چه حالتی تیر را از پای ایشان بیرون آوریم که کمترین درد را احساس کنند؟»، امام(ع) پاسخ می‌دهند «در هنگام نماز پدرم به قدری محو عبادت خدا می‌شوند که درد را احساس نمی‌کند» پزشکان نیز همین کار را در هنگام نماز انجام دادند و امیرمؤمنان(ع) متوجه درد تیر نشدند.
درباره مناجات امام علی(ع) با خداوند متعال می‌توان به مناجات ایشان در مسجد کوفه با خدا که مناجات عاشقانه و عارفانه است، اشاره کرد؛ دعای کمیل حضرت امیر(ع) که آن را به کمیل بن زیاد آموختند سراسر معرفت، تواضع، خضوع و خشوع در برابر خداوند و عشق و معرفت به باری تعالی است.
رسا ـ بدون شک حضرت علی(ع) از برترین اصحاب نبی‌اکرم(ص) و خدمتگذاران به اسلام بودند، مقداری درباره خدمات ایشان به اسلام بفرماید؟
درباره فرمانبری بی چون و چرای امیرمؤمنان(ع) از رسول‌الله(ص) می‌توان به ماجرای لیلة المبیت اشاره کرد، در این ماجرا سران قریش تصمیم گرفتند به وسیله 40 نفر که هر کدام از یک قبیله بودند، پیامبر اکرم(ص) را در بستر خواب قطعه قطعه کنند، به دنبال این تصمیم قریش، فرشته وحی، پیامبر(ص) را از نقشه شوم مشرکان آگاه ساخت و دستور الهی را ابلاغ کرد که پیامبر(ص) شهر مکه را به عزم یثرب ترک کنند.
پیامبر(ص) نقشه سران قریش را با امام علی(ع) در میان می‌گذارند، امیرمؤمنان(ع) نیز می‌فرمایند: اگر من جای شما در بستر بخوابم، جانتان حفظ می‌شود؟ پیامبر(ص) پاسخ می‌دهند «بله». امام علی(ع) نیز بدون چون و چرا می‌پذیرند و شب در بستر حضرت محمد(ص) می‌خوابند.
خداوند متعال این جانفشانی و ایثار را در قرآن تجلیل کرده و می‌فرماید «و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله والله رؤوف بالعباد، بعضی از مردم با ایمان جان خود را برای کسب خشنودی خدا میفروشند و خداوند نسبت به بندگانش مهربان است».
در هر زمانی که اسلام نیاز به فداکاری، شجاعت، رشادت و جانفشانی داشته، این امیرمؤمنان(ع) بوده‌اند که از میان اصحاب نبی‌اکرم(ص) قد بر می‌افراشتند و با شمشیر و تمام وجودشان از اسلام دفاع می‌کردند. شجاعت، رشادت و فرمانبری ایشان از رسول‌الله(ص) در جنگ‌های مختلف و در به خاک و خون کشیدن افرادی همانند عمربن عبدود که می‌خواستند اسلام را از بین ببرند، در تاریخ ثبت شده است.
در جنگ خیبر، امیرمؤمنان(ع) درب قلعه خیبر را که 40 نفر آن را باز و بسته می‌کردند، به قدرت الهی با یک دست از جا کنده و به عنوان سپر استفاده می‌کنند؛ در این جنگ حضرت، افرادی را که می‌خواستند اسلام را در نطفه خفه کنند، به خاک و خون کشیدند، امام راحل می‌فرمایند «امام علی(ع) در یک روز هفتصد تن از یهودیان خبیث را که در برابر اسلام قد علم کرده و می‌خواستند آن را از بین ببرند، به درک واصل کردند».
رسا ـ تعامل امیرمؤمنان(ع) با جامعه اسلامی و آحاد مردم چگونه بوده است؟
امیرمؤمنان(ع) مظهر تعامل زیبا، اخلاق محمدی، تواضع، خضوع و احترام به مردم هستند، ایشان با مردم به نیکی برخورد می‌کردند، اخلاقشان با مردم بسیار با متانت، صبر و تواضع بوده است، حتی با افراد غیر مسلمان که ایشان را همراهی می‌کردند براساس «قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً» تعامل می‌کردند.
امیرمؤمنان(ع) افزون‌بر شجاعت، ایثار و شهامت؛ صادقانه به فقرا، ایتام و نیازمندان رسیدگی می‌کردند. امام علی(ع) در ماجرای بیماری حسنین(ع) نذر می‌کنند، اگر خدا فرزندانش را شفا دهد، سه روز در راه خدا روزه بگیرند، حضرت زهرا(س)، حسنین(ع) و فضه نیز به تبع از ایشان سه روز روزه می‌گیرند، وقت افطار به تعداد افراد نان مختصر و آبی تهیه شده بود تا افطاری کنند، ولی در هنگام افطار یتیم درب خانه ایشان می‌آید و طلب کمک می‌کند، حضرت امیر(ع) غذا را به یتیم می‌بخشند، شب دوم و سوم نیز به هنگام افطار به ترتیب مسکین و اسیر برای طلب غذا می‌آیند و باز هم امیرمؤمنان(ع) طعام‌ها را به آن‌ها می‌بخشند و روزه خود را با آب افطار می‌کنند. خداوند متعال نیز درباره این ماجرا می‌فرماید «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً» که این نشانه عظمت این خاندان است.
اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) مجسمه ایثار، گذشت، انفاق و فداکاری در راه خدا هستند، زمان‌های بسیاری گرسنگی می‌کشیدند و سهم غذای خود را به فقرا و نیازمندان می‌دادند.
رسا ـ تعامل امام علی(ع) با همسر و فرزندان چگونه بوده است؟
در کتاب شریف جامع الاخبار نقل شده است که امیرمؤمنان(ع) می‌فرمایند «روزی در حالى که فاطمه(س) نزدیک من نشسته بود و من عدس پاک می‌کردم، پیامبر(ص) وارد شدند و فرمودند: ای اباالحسن! عرض کردم لبیک یا رسول اللَّه! فرمودند: آنچه می‌گویم بشنو زیرا من هیچ حرفی نمی‌زنم مگر اینکه به امر پروردگار است: مردى که به زن خود در خانه کمک کند، خدا ثواب یک سال عبادتی را که روزها روزه باشد و شب‌ها به قیام و نماز ایستاده باشد به او می‌دهد؛ برای هر قدمی که بر می‌دارد ثواب یک حج و عمره می‌نویسد و به هر رگی که در بدن اوست در بهشت شهری به او عنایت می‌کند؛ یا على یک ساعت خدمت کردن در خانه از عبادت هزار ساله و هزار حج و هزار عمره بهتر است. خدمت کردن به عیال از آزاد کردن هزار بنده و هزار جهاد و عیادت هزار بیمار و شرکت در هزار نماز جمعه وشرکت در هزار تشییع جنازه و سیر کردن هزار گرسنه و پوشاندن هزار برهنه گرفتن هزار اسیر در راه خدا بهتر است. یا على خدمت نمی‌کند عیال خود را مگر کسی که صدیق یا شهید باشد یا مردی که می‌خواهد خدا خیر دنیا و آخرت را به عنایت کند؛ یا على یک ساعت خدمت کردن در خانه از عبادت هزار ساله و هزار حج و هزار عمره بهتر است ... .»
امیرمؤمنان(ع) برای همسرشان، همسر خوب، فداکار، مهربان و برای فرزندان بهترین پدر بودند؛ معاش آن‌ها را تأمین می‌کردند، نسبت به این بزرگواران محبت به خرج می‌دادند، از مسائلی که باید می‌گذشتند، می‌گذشتند؛ از مسائلی که باید تذکر می‌دادند، تذکر می‌دادند. نتیجه این تعامل زیبا با همسر؛ فداکاری، عشق و علاقه حضرت زهرای اطهر(س) به ایشان و نتیجه تربیت نیکو نیز تربیت سرور جوانان اهل بهشت(حسنین) است.
این بزرگواران تا قیامت الگوی آزادگی، سرافرازی و عزت برای مشتاقان هدایت هستند. حضرت زینب کبری(س)؛ قهرمان صبر، ایثار، شجاعت، احیا کننده توحید در کوفه و رساننده پیام عاشورا و کربلا نیز تربیت شده امیرمؤمنان(ع) هستند. امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و حضرت زینب(س) نتیجه تربیت، مهر و محبت علوی هستند و از هر لحاظ فرزندان امیرمؤمنان(ع) برای آزادگان عالم الگو هستند.
ادامه دارد... .
/404/993/م