حرام دانستن هرگونه اقدام به ضرر مغالطه است/ دین در معرض خطر باشد باید جان را هم فدا کرد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان در ادامه سلسله دروس اخلاق این ماه پر فضیلت که در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزارشد، با اشاره به مراتب علمی معصومان بر پاسخگویی به شبهات تأکید کرد.

وی افزود: برخی گفته اند قرآن کریم تصریح کرده که رسول اکرم(ص) علم غیب ندارد و روایات و نظرات ایشان بر اساس حدس بوده که حجت نیست، این افراد ادعا می کنند که علم پیامبر و ائمه طاهرین(ع) با مردم تفاوتی ندارد و تنها تفاوت بین پیامبر و مردم این است که به پیامبر وحی می شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که عده ای دیگر در مقابل گروه گذشته موضع گرفته اند، اظهار داشت: کسانی نیز می گویند پیامبر و ائمه طاهرین(ع) ریز مسائل از گذشته تا آینده را می دانند و از مسائل کلی و جزئی آگاه هستند.

وی ادامه داد: در این جا باید به چند نکته توجه داشت، این گونه نیست که اگر می گوییم کسی چیزی می داند در همان لحظه موضوع و محمول در ذهن آن شخص موجود و حاضر باشد؛ همانند یک فقیه که همه مسائل در آن واحد در ذهن او وجود ندارد اما ملکه اجتهاد داشته و پس از تفکر پاسخ می دهد.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که علم دارای مراتبی است، ابراز داشت: معنای علم این نیست که در آن واحد تمامی موضوع ها و محمول ها در ذهن باشد، در کتاب اصول کافی بابی به نام علم امام وجود دارد که در آن آمده امام هر زمان که بخواهد می تواند بداند.

وی با طرح این سؤال که چرا پیامبران و ائمه طاهرین(ع)با وجود این که اگر بخواهند می توانند مسائل را بدانند در همه موارد چنین کاری نمی کنند، عنوان کرد: مصالح زندگی انسان به گونه ای است که در برخی زمان ها حضور ذهن و علم نداشته باشد بهتر است.

آیت الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در جریان امتحان حضرت ابراهیم که باید به دستور خداوند فرزند خود را ذبح می کرد اگر ایشان می دانست انجام آن هنر و امتیازی محسوب نمی شد، چون حضرت ابراهیم از علم خود استفاده کرده و می دانست که چاقو بر گلوی فرزندش اثر نمی کند.

وی اضافه کرد: فضیلت کار حضرت ابراهیم این بود که بدون اطلاع از آینده گوش به فرمان الهی داد و فرزند خود را برای ذبح کردن آماده کرد، این طاعت الهی مقام حضرت ابراهیم را بالاتر برد البته اگر حضرت ابراهیم می خواست می توانست بفهمد؛ بنابراین در برخی زمان ها مصلحت در ندانستن است.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان این که سؤال می شود چرا در مواردی همانند داستان حضرت ابراهیم معصومان نخواستند که بدانند، گفت: خداوند بندگانی دارد که اختیارشان را به دست او می دهند تا خود خداوند تدبیر امور کند و مصلحت آن ها را پیش آورد.

وی افزود: از آن جایی که این بندگان اختیار خود را به دست خداوند دادند اگر مسائلی به مصلحت این بندگان باشد خداوند به یاد آن ها می آورد اما اگر مصلحتی برای این بندگان در پی نداشته باشد خداوند متعال یادآوری و دانستن را از ذهن آنان می برد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که بندگانی که خود را در اختیار خداوند می گذارند تدبیر امور را به او واگذار می کنند، اظهار داشت: علوم هر زمانی که ائمه طاهرین(ع) بخواهند در دسترس است اما ایشان زمانی درخواست علم می کنند که خداوند متعال بخواهد.

وی ادامه داد: زمانی که خداوند به دلیل مصلحت خود بنده، نظام یا عالم صلاح نمی داند این درخواست مورد استفاده قرار نمی گیرد، این مسأله بدان معنا نیست که علم در اختیار ائمه طاهرین(ع) قرار ندارد؛ علم در نزد ایشان است اما به دلیل این که همه چیز خود را در اختیار خداوند گذاشته اند بر اساس خواسته او عمل می کنند که این موضوع با اختیار ایشان نیز منافات ندارد.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با طرح این که آیا سؤال جائز است انسان در صورتی که می داند خود را به خطر بیندازد، ابراز داشت: باید گفت این که می گویند هرگونه اقدام به ضرری حرام است کلیت نداشته و مغالطه است.

وی عنوان کرد: اگر بر گفته برخی افراد باشد این که انسان در جهاد شرکت می کند و می داند که باید جان خود را بدهد نیز حرام است در حالی که چنین نیست، بر اساس قول این افراد حضور در خط مقدم جبهه اقدام به ضرر است.

آیت الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: این گونه نیست که هرگونه اقدام به ضرری حرام باشد، گاهی اقدام به ضرر واجب است چون مقدمه ای برای مصلحت اعم و عمومی به شمار می رود، همانند زمانی که دین در خطر است انسان باید جان خود را فدا کند.

وی اضافه کرد: در انجام دادن جهاد نه تنها احتمال و ظن به ضرر بلکه علم قطعی به ضرر واجب است چون این واجب مصلحت اعم و اهم دارد، حفظ جان واجب مهم بوده و مصلحت حفظ دین و کشور واجب اهم است، از همین رو در زمان تزاحم باید مهم را کنار گذاشت و اهم را نگه داشت.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان این که امام حسین(ع) با وجود علم به جزئیات حادثه کربلا پا در این عرصه گذاشت، گفت: از آن جایی که حضرت می دانست بقای دین وابسته به شهادت او و یارانش است چنین اقدامی را انجام دادند؛ این گونه ضررها نه تنها اشکالی ندارد بلکه واجب است.

وی افزود: حضرت علی(ع) با وجود این که می دانست در محراب شهید می شود به مسجد رفت چون ایشان آگاه بودند که این شهادت مصلحتی بسیار قوی و اهم دارد، از همین رو جان خود را برای بیداری و هدایت مردم فدا کردند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که قاعده ای وجود ندارد که هر ضرری انجامش حرام باشد، اظهار داشت: این که برخی می گویند هرگونه اقدام به ضرر حرام است مغالطه می کنند، این سخن کلیت ندارد.

وی ادامه داد: آیا رزمندگان اسلام در 8 سال دفاع مقدس کار بد و حرامی کردند که جان خود را برای حفظ کشور به خطر انداختند، اگر رزمندگان این کار را نمی کردند نظام اسلامی پیروز نمی شد و معلوم نبود چه بر سر جامعه بیاید./1323/پ201/ج