دستور شهید صیاد شیرازی به حجت الاسلام راستگو

حجت­الاسلام والمسلمین محمدحسن راستگو، کارشناس عرصه کودک و نوجوان، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در تبیین وضعیت ادبیات کودک و نوجوان و ابعاد اثرگذاری مهدکودک ها در شکل‌گیری تربیت مطلوب خاطرنشان کرد: بسیاری از مهد کودک­ها، کودکان را به رقص تشویق می‌کنند و هنگامی که به این کارشان ایراد گرفته می­شود، می گویند رقص کودک چه اشکالی دارد و نسبت به مبانی دینی و شیوه برخورد با روان کودک آگاهی ندارند.

وی توجه درست به جایگاه ادبیات کودک را راهی برای رسیدن به تربیت مطلوب دانست و گفت: ادبیات، مجموعه­ای از ابزارهای ادبی است که می­تواند یک مفهومی را به صورت­های مختلف در یک قشری القا کند؛ در این میان ادبیات کودک حساس­تر از سایر اقشار است، چرا که زبان ادبیات کودک و نوجوان بیشتر غیر مستقیم به القای پیام می پردازد؛ اما ارائه پیام برای دیگر اقشار بیشتر به صورت مستقیم صورت می‌گیرد.

اهمیت کیفی نوع نگاه و نگرش به ادبیات

این کارشناس دینی افزود: ادبیات شامل شعر، قصه، نقاشی، تئاتر، فیلم، کارتون و بازی­های فکری مجموعه مواردی است که نشر ادبیات را به صورت غیرمستقیم در اندیشه یا رفتار کودکان بر عهده دارند.

وی با بیان اینکه ادبیات از نظر کیفی نیز یک مقوله قابل انشعاب است، اظهار داشت: نوع نگاه و نگرش در ادبیات از نظر کیفی اهمیت دارد؛ متأسفانه برخی مهد کودک­ها، رقص را نیاز کودکان و  حرکتی مطلوب می­دانند.

عواملی که در تربیت­پذیری کودک و نوجوان نقش دارند

حجت­الاسلام والمسلمین راستگو با اشاره به اینکه باید ابتدا ادبیات را به درستی تعریف و وجه کیفی آن را تبیین کرد، گفت: وجه اصلی تربیت انسان جهتی خدایی و تربیت سالم دارد و اگر این جهت را بخواهیم از نظر کیفیت مورد بررسی قرار دهیم، باید به عوامل و ابزارهایی که در این راستا به کار گرفته می­شود توجه داشت و آن عوامل برای مخاطبان متفاوت است.

این کارشناس دینی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چه عواملی در تربیت­پذیری گروه سنی کودک و نوجوان نقش دارند، تصریح کرد: ادبیات، رفتار پدر و مادر، مسافرت برای کودکان، تهیه ابزارهای بازی مطلوب، بازهای فردی و جمعی در تربیت­پذیری کودکان نقش مهمی دارند.

ویژگی­های نویسندگان و شاعران عرصه کودک و نوجوان

وی با به اشاره به معیارهایی که باید نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان از نظر شخصیتی و فکری دارا باشند، خاطرنشان کرد: اولین ویژگی که نویسنده و شاعر کودک باید داشته باشد، ایمان است؛ وجودش باید سرشار از عشق به خدا و معنویت و ایمان به آخرت و خدا و پیامبر(ص) باشد.

حجت­الاسلام والمسلمین راستگو اظهار داشت: از دیگر ویژگی‌های متخصص در این زمینه، داشتن سه نوع آگاهی است؛ آگاهی به معارف الهی، آگاهی به ادبیات و زبان کودک، آگاهی به برخی علوم همچون روان‌شناسی و جامعه شناسی نیازهای متخصص کار کودک است.

پیشکسوت حوزه علمیه قم در عرصه کودک و نوجوان افزود: مطالعه آثار ایرانی و خارجی و نقد آنها و بهره­گیری از ابزارها و شیوه های ورود و خروج به دنیای کودکان از دیگر ویژگی­های متخخصان این عرصه باید باشد.

توجه شهید صیاد شیرازی به پشت جبهه

حجت­الاسلام والمسلمین راستگو به بیان خاطره­ای از شهید صیاد شیرازی پرداخت و گفت: جنگ امروز ما فکری، عقیدتی و جنگ امواج است؛ در قرارگاه کربلا بودیم تا صیاد شیرازی نگاهش به من افتاد، شروع به پرخاش کردن کرد و گفت چه کسی به تو گفته بیایی جبهه، و آمده ای چکار کنی؟ گفتم آمده­ام برای رزمندگان سخنرانی کرده و شادشان کنم.

این کارشناس دینی ادامه داد: شهید صیاد شیرازی در برابر پاسخم، گفت «شما نگران رزمنده­ها نباش، ما جنگ روانی و فیزیکی داریم و جنگ تو، جنگ امواج است و برو در تلویزیون بجنگ» این بینش شهید صیاد شیرازی بود.

وی درباره اهمیت جذاب‌بودن برنامه­های رسانه­ها یادآور شد: کتاب­ها، خبرگزاری­ها، تلویزیون، رادیو و سایت­های اجتماعی ما باید قوی، زیبا و جذاب باشد که خود به خود بچه­ها جذب شوند؛ زمانی که به آلمان رفته بودم، برخی بچه­ها می‌گفتند که ما شبکه هُد هُد شما را می­بینیم؛ در یکی از مراکز متعلق به آستان قدس رضوی در یکی از مناطق بسیار محروم مشهد برای مراسمی رفته بودم و بچه­های آن منطقه می­گفتند که ما شما را در شبکه هدهد می­بینیم؛ اگر این برنامه­ها برایشان جذاب نباشد، نمی­بینند.

وجه تمایز مبلغان حوزوی کودک و نوجوان با دیگر فعالان این عرصه

حجت­الاسلام  والمسلمین راستگو به وجه تمایز مبلغان حوزوی کودک و نوجوان با دیگر فعالان این عرصه اشاره و خاطرنشان کرد: وقتی بچه­ها یک نفر را با لباس خاصی می­بینند، آن لباس در ذهنشان تداعی خاصی می­کند؛ تمایز مبلغان حوزوی این است که باید حضورشان، حرکات و رفتارشان، لبخندشان، آراستگی ظاهری­شان برای بچه­­ها اسوه باشد و اگر با آن محتوا و قالب­های زیبا جمع شود، اثر را جالب‌تر می­کند.

این کارشناس عرصه کودک و نوجوان افزود: با اینکه حدود سی سال از آن برنامه­هایی که اجرا می­کردیم، گذشته است، برخورد فراوانی داریم که وقتی به ما می­رسند التماس دعای فراوان دارند و می­گویند که ما از آن برنامه­های شما استفاده می­کردیم و حتی قصه­هایی را برای ما یادآوری می­کنند که بنده فراموش کرده­ام.

صف غذا و بازتاب رفتار حجت الاسلام راستگو

وی درباره تأثیر رفتار روحانیان در جذب نوجوانان اظهار داشت: در یکی از اردوگاه­های تربیتی که صف طولانی برای گرفتن غذا بود، به ما گفتند برای شما جای خاصی را در نظر گرفتیم و در صف نایستید، من قبول نکردم و مثل بقیه بچه­ها در صف ایستادم و با آنها غذا را تحویل گرفتم و در کنار هم بودیم؛ موقع خروج از سالن غذاخوری، یکی از دانش­آموزان گفت نمی­دانم که شما چه کسی هستید، من به هیچ کدوم از شما طلبه­ها از بالا گرفته تا پایین ایمان نداشتم، کار امروزی که تو کردی، روی مرا کم کرد و مجبور شدم بگم بعضی از آخوندها آن گونه که من فکر می­کنم، نیستند، گفتم این را از استادم شهید بهشتی یاد گرفتم.

حجت­الاسلام والمسلمین راستگو درباره اهمیت خودسازی طلبه­ها تصریح کرد: تمایز یک روحانی ولو اینکه چنین منشی نداشته باشد، باید خود را وادار کند که چنین منشی ایجاد شود، ریا نکند و باید خودسازی کند؛ در حدیثی آمده است که اگر نیمه شب بیدار شدید و حال خواندن نماز شب را ندارید، استغفار کنید که جزء استغفارکنندگان نماز شب باشید و دو نفر مؤمن را دعا کن که ثواب نماز شب شامل حالتان شود؛ یک روحانی باید با یک غیرروحانی متفاوت باشد و منش ائمه اطهار(ع)، یاران خوب پیامبر(ص)، بزرگان و عرفا را داشته باشد.

توصیه حجت­الاسلام راستگو درباره مشارکت حوزه علمیه در تربیت کودکان و نوجوانان

این کارشناس دینی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه توصیه شما برای مشارکت هدفمند و منظم حوزه علمیه در زمینه تربیت کودکان و نوجوانان کشور چیست، گفت: حوزه علمیه یعنی رصدگر؛ چطور یک ستاره­شناس دو سه سال پشت دستگاه می­نشیند تا فلان ستاره که 200 سال یک بار از فلان جا می­گذرد، را رصد کند، در جهانی که ما ثانیه‌ای و دقیقه­ای با پیشرفت دنیا به صورت تصاعدی رو به رو می­شویم، حوزه علمیه باید چه کاری را انجام دهد؟ حوزه علمیه باید یک تشکیلات عظیم تربیتی برای کودک و نوجوان با آخرین تخصص­ها و داده­ها و اخبار و ارقام داشته باشد.

وی در پایان یادآور شد: حوزه علمیه اگر خواست با مسائل روز و با ابزارهای جدید جلو برود، باید متخصصان را به کار بگیرد و کاری انجام دهد که در تاریخ ثبت شود؛ ابتکار بازی یا برنامه، برای حوزه­ای است که از آخرین ورژن ابزار دیجیتالی روز استفاده کند تا یک مقدار انحراف یا بداخلاقی یا خلاف انسانیت نداشته باشد؛ ما برای ترویج قرآن و عترت چه کارهایی کرده­ایم./822/پ200/س