ترجمه خواندنی قرآن به زبان مردم کوچه و بازار نوشته شده است
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روابط‌عمومی مؤسسه ویراستاران، نشست معرفی «ترجمه خواندنی قرآن»، با سخنرانی حجت‌الاسلام علی ملکی؛ مترجم قرآن و محمدمهدی باقری؛ سرویراستار ترجمه قرآن، شب گذشته در سالن نشست‌های نمایشگاه قرآن برگزار شد.
حجت‌الاسلام علی ملکی؛ مترجم قرآن، در ابتدای این مراسم، با بیان اینکه نوشتن این ترجمه شش سال و ویراستاری آن یک‌ونیم سال طول کشیده است، گفت: در سال 1388 فرزندانم که آن زمان در مقطع راهنمایی و دبیرستان درحال تحصیل بودند، دائم نزد من می‌آمدند و می‌پرسیدند منظور از این قسمت از ترجمه قرآن چیست. آن زمان من تصمیم گرفتم تا ترجمه‌ای روان و ساده و عامه‌فهم از قرآن آماده کنم. این ترجمه آماده شده و در حال طراحی گرافیکی است و ما منتظر مجوز اداره ارشاد اسلامی برای چاپ آن هستیم.
حجت‌الاسلام ملکی با اشاره به پیچیده و نامفهوم بودن ترجمه‌های فعلی قرآن برای نوجوانان در بازار نشر، افزود: الان اگر شما خواسته باشید برای نوجوانان کتاب ترجمه قرآن بخرید، در بازار یا کتابی نیست یا اگر هست، ناقص است.
این مترجم قرآن با اشاره به اینکه ترجمه‌ای که آماده شده است، 12 ویژگی دارد که در مقدمه آن با ذکر مثال‌های مختلف و مقایسه با ترجمه‌های موجود بیان شده است، گفت: ترجمه خوب، ترجمه‌ای است که وقتی می‌خوانی‌اش، نفهمی ترجمه است. اگر بوی ترجمه دهد، یعنی ترجمه در رعایت ساختارها، در برگردان متن از مبدأ به مقصد ناتوان بوده است. گام اول در ترجمه فهم روان مطلب است. یعنی همان‌طور که عرب‌زبان 1400 سال قبل، نه عرب‌زبان فعلی، قرآن را می‌فهمیده است، ما هم بفهمیم و ترجمه کنیم، چون یقیناً مطالب قرآن جوری است که عرب‌زبان 1400 سال قبل آن را می‌فهمیده است.
حجت‌الاسلام ملکی با ذکر مثالی از این ترجمه گفت: همه مترجمان قرآن آیه «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ» را این‌گونه ترجمه کرده‌اند: «ما هیچ پیامبری را نفرستادیم؛ الا به زبان قومش.» از این جمله این‌گونه برداشت می‌شود که ما اگر پیامبری را در عربستان فرستادیم به زبان عربی فرستادیم و اگر در ژاپن، به زبان ژاپنی و اگر در چین، به زبان چینی. اینکه طبیعی است که هر پیامبری به زبان همان مردم صحبت کند؛ بنابراین هم‌زبان بودن پیامبر و قومش مزیتی ندارد. حضرت آیت‌الله جوادی آملی به این نکته دقت کرده‌اند و در ترجمه این آیه می‌گویند: «بلسان قومه یعنی به زبان عامیانه و زبان مردم کوچه و بازار.» ما نیز در این ترجمه سعی کردیم به گونه‌ای ترجمه کنیم که همه‌فهم و مناسب فهم عامه باشد.
حجت‌الاسلام ملکی با اشاره به مبنای تفسیری داشتن این ترجمه، گفت: در طول این کار سعی شده است که ترجمه هر آیه براساس کتاب تفسیر قرآن صورت بگیرد و با اطمینان می‌گویم که برای هر کلمه و جمله‌ای که در این ترجمه آمده است، سند و مدرک تفسیری داریم.
حجت‌الاسلام ملکی با بیان اینکه در این ترجمه بیشتر از تفسیر المیزان علامه طباطبایی و تسنیم آیت‌الله جوادی آملی استفاده شده است، گفت: غالب ترجمه‌ها مطابق با نظر علامه طباطبایی در تفسیر المیزان است و فقط در تعداد معدودی از آیات، ما بر خلاف نظر علامه و مطابق با دیگر تفسیرهای قرآن ترجمه کرده‌ایم.
حجت‌الاسلام ملکی با اشاره به نامفهوم بودن ترجمه‌های موجود قرآن به دیگر زبان‌ها و ذکر مثال‌هایی از ترجمه‌های انگلیسی و ترکی قرآن، گفت: مشکل نامفهوم بودن ترجمه قرآن فقط به زبان فارسی محدود نمی‌شود و ترجمه قرآن به دیگر زبان‌ها هم با همین مشکل روبه‌روست. بسیاری از عبارت‌های کنایی و ضرب‌المثل‌هایی که در قرآن آمده است، در برگردان به زبان‌های دیگر نامفهوم است، زیرا مترجم‌ها سعی کرده‌اند ترجمه همان عبارت را بیاورند و برایش معادل پیدا نکرده‌اند.
حجت‌الاسلام ملکی با اشاره به نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و تذکر ایشان برای آشنایی با اسلام از منابع اصلی، نبود ترجمه‌های ساده و روان قرآن را از اصلی‌ترین مانع‌های این هدف دانست و گفت: جوان اروپایی برای دسترسی به منابع اصلی نیاز به ترجمه‌ای فهمیدنی از قرآن دارد که متأسفانه ترجمه‌های موجود در بسیاری از عبارات نامفهوم هستند.
محمدمهدی باقری؛ سرویراستار ترجمه خواندنی قرآن، سخنران دیگر این نشست بود. باقری با اشاره به آوردن معادل‌های فارسی برای عبارت‌های کنایی و ضرب‌المثل‌ها در این ترجمه گفت: در جملات کنایی و ضرب‌المثل‌ها ما سعی کردیم که اگر معنای واژه‌به‌واژه آن عبارت‌های کنایی یا ضرب‌المثل‌ها در فارسی معنا ندارد، بگردیم و معادل فارسی پیدا کنیم و این کار برای ما خیلی سخت بود؛ چون کتابی نداریم که معادل ضرب‌المثل‌ها و کنایه‌ها را برگردان کرده باشد. بنای ما هم بر این است که ضرب‌المثل‌ها را هر پنج‌سال به روز کنیم، چون ممکن است این ضرب‌المثل‌ها در طول زمان عوض شده و ضرب‌المثل دیگری جایگزین آن شده باشد.
باقری همچنین در توضیح مزیت این ترجمه به ترجمه‌های تفسیری موجود گفت: ترجمه‌های تفسیری موجود ترجمه‌های آقایان خرمدل، مشکینی، صفوی است. ایراد و در اصل، ویژگی این ترجمه‌ها طولانی‌بودن آن‌هاست؛ یعنی برای یک سطر از قرآن سه سطر ترجمه نوشته است. تلاش ما و سخت‌ترین کار ما این بود که برای مفاهیم طولانی، ترجمه‌های کوتاه بنویسیم تا در زیر آیه جا شود و با یک نگاه خوانده شود.
ویراستار ترجمه خواندنی قرآن در پایان با دعوت از همه علاقه‌مندان به خواندن و بازخوردهی درباره این ترجمه، افزود: تاکنون بیش از 100نفر قسمت‌های مختلف این ترجمه را خوانده‌اند و به ما بازخورد داده‌اند که تجربه‌های خوبی از این بازخورد‌ها داریم. هر‌کسی که علاقه‌مند است تا ما را در بهترشدن این ترجمه کمک کند، هر جزء یا سوره‌ای که تمایل دارد، درخواست بدهد تا ما فایل آن را برای او ارسال کنیم.
گفتنی است، ترجمه خواندنی قرآن، توسط مؤسسه ویراستاران ویرایش شده و توسط نشر ویراستار به چاپ می‌رسد./9597/102/ب3