نشست «فقه و شهرسازی اسلامی» آغاز شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نشست دو روزه دوره «فقه و شهر سازی اسلامی» با حضور حجت الاسلام صرامی، مسؤول مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی، عباس جهانبخش، پژوهشگر معماری اسلامی دانشگاه اصفهان و محمد حسن صالح شکوهی، عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت شامگاه 27 بهمن در دانشگاه امام رضا(ع) برگزار شد.

عباس جهانبخش، پژوهشگر معماری اسلامی دانشگاه اصفهان در این نشست گفت: در شهرنشینی این سوال مطرح کی شود که آیا هرچقدر بخواهیم مذهبی تر باشیم باید به توریسم سخت بگیریم و آیا دین در پازلی می افتد که دست و پا گیر می شود.

وی درادامه در مقایسه بازنگری شاخص های توسعه انسانی در کشورهای غربی و ایران بیان کرد: در این  سیستم امید به زندگی، درآمد سرانه، طول دوران تحصیل و آموزش تعریف می شود که هر چقدر بیشتر باشند این شاخص ها ارتقا می یابد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه می توان این شاخص ها را در مدل اسلامی اینگونه تعریف کرد، گفت: به جای امید به زندگی، عمر خانوادگی شامل (ازدواج، طلاق، صرف وقت، عمر بندگی و تقسیم عمر و وقت) را بررسی کرد.

وی افزود: درآمد حلال، کاهش فاصله دهکهای درآمدی، وقف و ایثار و عمر و مال(صدقه، زکات و قرض الحسنه) و میزان مهارت آموزی، طول دوران تحصیل علم و تعلیم دین می تواند از دیگر شاخص های توسعه انسانی در مدل اسلامی قرار بگیرد.

این محقق و پژوهشگر درادامه با انتقاد از مدل شهرنشینی غربی گفت: در این مدل غذای بیرونی، مهدکودک ها، مکان های تفریحی در حال افزایش است تا برای دیگران سود داشته باشد و این در حالی است که در این طراحی مدل شهری خانواده کمتر یکدیگر را می بینند و از هم دور می شوند.

وی درادامه با طرح این پرسش ها که آیا شهر اسلامی یک امر اسلامی است؟ آیا شهر اسلامی شهری است که یک مسلمان آن را بسازد؟ ابراز کرد: چه هر چیزی که از سوی مسلمانان ساخته شود نمی توان ادعا کرد که اسلامی است اما در عین حال نقش شهرساز مسلمان را نمی توان نادیده گرفت.

جهانبخش با بیان اینکه انسان موجودی ارادی است و در تعریف و نظریه پردازان علوم امور انسانی بعد اختیار و اراده انسان نبایستی نادیده گرفته شود، تصریح کرد: اما نقش اراده مطلق نیست.

وی ادامه داد: اراده انسان در بروز اثر کاملا آزاد و رها نیست و در مسیر از اراده تا تأثر، ساختارهایی خاص وجود دارد که اراده را محدود و مقید ساخته و برآن تأثیر می گذارد و بنابراین تعریف یک جامعه دینی بین افراد دینی با ساختارهای دینی است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: این ساختارها با نهادینه شدن، حرکت جامعه را معین و امکانپذیر می کند و از طرفی وظیفه ریل سازی کار مدیر نیست و ما یک تصمیم گیری و تصمیم سازی داریم  که تصمیم گیری از سوی مدیر نیست.

وی  با طرح این پرسش ها که آیا ما ریل مناسب با اهداف خود می سازیم؟ یا قطعات ریل رقیب را مونتاژ و تولید می کنیم، گفت: شیعه در بستر ساختارسازی نبوده و این طور نبوده که فردی تربیت کند که در هر ساختاری که بیفتد بتواند موفق عمل کند.

جهانبخش تصریح کرد: این سوال برای فقه ما جدید بوده و در ادبیات فقهی خیلی به ساختار و فقه نظام مند پرداخته نشده است که فرد مسلمان امر اسلامی انجام دهد و سوال دیگری هم مطرح می شود که آیا کاری اسلامی است که منطبق بر عقل و منطق باشد./202/934/ب1