تمدن اسلامی عاریتی نیست

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از  مهر، مراسم اختتامیه دومین هفته تمدن نوین اسلامی صبح امروز در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد.

حجت الاسلام مهدوی کنی با اشاره به عاریتی نبودن تمدن اسلامی عنوان کرد: از همان ابتدا مسلمانان مسجد را به عنوان پایگاه اصلی تمدنی بنا کردند و در اطراف آن شهرهای خود را ساختند و فقهای شیعی از همان ابتدا نظریه های عمرانی و تمدنی داشته اند. در دوران های بعدی هم حوزه علمیه شیعه در عصر صفوی تمدن عظیمی را به وجود می آورد که برخی سازه های آن امروز هم موجود است. سیاحان اروپایی به اصفهان عصر صفوی و تمدنی که در ایران می دیدند غبطه می خوردند. آیا این نتیجه شاهان عصر صفوی بود و یا حکما و اندیشمندان شیعی؟

وی ادامه داد: تا قرن هفدهم ما در علم و تکنولوژی از غرب عقب نبودیم. اما وقتی با استعمار غرب مواجه شدیم و تهاجمات روس ها و انگلیسی ها به ما شکل گرفت و زبان فارسی در دنیا کنار گذاشته شد و زبان انگلیسی جایگزین شد، شرایط تغییر کرد. سیطره زبان فارسی در دنیا کنار گذاشته شد و زبان انگلیسی جایگزین شد و شرایط تغییر کرد. سیطره زبان فارسی حتی بیش از زبان عربی بود که از قونیه تا بنگلادش را در برمی گرفت. غربی ها به ویژه انگلیسی ها میراث تمدنی را از ما گرفتند.

وی افزود: مجموعه مجلاتی که در نجف در عصر مشروطه چاپ می شده مانند دولت النجف یا مجله نجف را ملاحظه بفرمایید. عمده این ها به زبان فارسی نوشته می شد. تمام این مجله ها تأکید داشتند که ما علم، تمدن و دین را توأماً مدنظر داریم. علمای اسلامی همواره برای تمامی عرصه های اقتصادی، کشاورزی، تجارت و صادرات، امور نظامی و امنیتی و ... برنامه و اهتمام جدی داشته اندو این نشان می دهد که تلاش برای استواری تمدن اسلامی صرفاً غرب ستیزی نبوده و استقلال و تحقق تمدن اسلامی نیز از مسائل مهم مورد توجه بوده است.

وی گفت: در بعضی از نوشته های آیت الله سید عبدالله بلادی نکاتی می بینیم که به بعضی از آن ها به عنوان نمونه اشاره می کنم. در بوشهر انگلیسی ها با مجاهدینی مثل رئیس علی دلواری که رهبرشان آیت الله سید عبدالله بلادی بود درگیر بودند. ایشان به قراردادهای ترکمن چای،۱۹۰۷، ۱۹۱۵، ۱۹۱۹ اشاره می کند و مورد نقد قرار می دهد. از طرفی تفکر فلسفی غرب را به خوبی می شناسد و با آن در رساله های خود با تعبیر مظالم انگلیسی ها به عنوان مهاجمان دوم صلیبی مبارزه می کند و از طرفی هم بیداری دوست را در مقابل تمدن غرب مطرح می کند.

مهدوی کنی گفت: سید عبدالله بلادی در لوایح خودش به این نکات در جوامع اسلامی تأکید می کند: نظام سازی فرهنگی متناسب با قرآن، اخلاق الهی، اتحاد و همبستگی، روحیه صبر و پایداری، شجاعت، تأسیس مدارس نوین و ... . وی معتقد بود زبان و خط مسلمانان باید عربی باشد اما در هر منطقه ای زبان بومی هم وجود داشته باشد. همچنین معتقد بود هر منطقه ای باید زبان مناطق دیگر را هم برای اتحاد و همبستگی بیشتر بین مسلمانان بلد باشد. در نظام اقتصادی نکاتی را مطرح می کند از جمله این که تأمین احتیاجات مسلمانان از سرزمین های خودشان باید باشد و از راه ازدیاد صادرات می بایست کسب ثروت صورت گیرد.

وی ادامه داد: سید عبدالله بلادی تأمین راه های حمل و نقل به ویژه راه های دریایی، گسترش صنایع با تشویق ارباب صنعت، دریافت مالیات به ضرورت و به اندازه نیاز دولت، استخراج مناسب معادن، کنترل آب های زیرزمینی، رودخانه ها و آموزش به کشاورزان رئوس نکاتی است که در زمینه کشاورزی مطرح می کند. ایشان همچنین یک نظام نامه جنگ دارد که در آن ۱۱۰ اصل را به فرماندهان بیان می کند.

مهدوی کنی گفت: وی در اصل اول این نظام نامه می گوید یک مجتهد جامع الشرایط باید بر فرمانده کل نظامی نظارت داشته باشد. در اصل دوم و سوم به وجود یک فرمانده نظامی با تجربه و کاردان اشاره می کند. وی تأکید می کند که اسلام همیشه باید مانور نظامی و مشی نظامی داشته باشد.

وی افزود: یا مثلاً در اندیشه های نورالله نجفی می بینیم که می گوید اسلام غریب است و کفار آن را احاطه کرده اند. چرا باید این گونه باشد و چرا باید قوه نظامی ما کمتر از آن ها باشد. آیا اسلام باید تحت ظلم باشد و بیگانگان با تدابیر سیاسی به ما ستم کنند؟ وی همچنین استغنا و خودکفایی، مبارزه منفی و نفی سلطه اقتصادی غرب را مطرح می کند. وی می گفت همین اعمالی که نامش را تجارت گذاشته ایم درواقع اسباب فقر ما شده است. چرا که تجار ما در حقیقت مزدور بیگانه می باشند.

رئیس دانشگاه امام صادق گفت: همین امروز به ویژه در کالای چینی و کالای غربی، مسابقه ماشین های خارجی و در لباس و سایر مسائل می بینیم که به کالای ایرانی تمایل نداریم و ارز را از کشور خارج می کنیم. حاج آقا نورالله نجفی و عده ای از علمای اصفهان و نجف سرمایه گذاری می کنند، سهام می خرند و سهام شرکت شان به اوج می رسد و در اقصی نقاط جهان دفتر باز می کنند. در هند، باکو، استانبول و ... . این شرکت آب رفته را به جوی باز می گرداند و رشته تجارت داخلی ما را مستحکم خواهد کرد. این جمله ایست که حاج آقا نورالله در اساسنامه شرکت می نویسد.

وی در پایان گفت: دیگر آیات عظام هم به مردم توصیه می کنند که کالاهای این شرکت را بخرید و همه این ها نشان می دهد که دیدگاه های تمدن ساز علمای شیعه فقط غرب ستیزی نبوده و تضمین استقلال اقتصادی و فرهنگی ملت ایران هم از اهداف اصلی شان بوده است./1325//102/خ