بررسی جریان های فکری و سیاسی دوران امام سجاد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدتقی سبحانی در سلسله نشست های تاریخ کلام امامیه که امروز سه شنبه در سالن جلسات بنیاد فرهنگی امامت برگزار شد، با اشاره به جریان های فکری و سیاسی دوران امام سجاد(ع) بیان داشت: جریان فکری و سیاسی کوفه جریانی است که امام سجاد(ع) بیشترین سرمایه گذاری را برای مقابله با آن انجام داده است.

مدیر عامل بنیاد فرهنگی امامت خاطرنشان کرد: جریان فکری کوفه دارای سه تفکر انقلابی گری، برائت و غلو است که برای امام سجاد(ع) و حرکت ایشان خطراتی را ایجاد کرده اند؛ تفکر انقلابی گری طرفدار جدی مبارزه با حکومت است که شیوه مقابله امام سجاد(ع)  با این تفکر عدم تحرک و مواجهه با قدرت سیاسی است زیرا چنین عملی موجب از بین رفتن ظرفیت های اجتماعی و فرهنگی شیعه می شود.

وی ادامه داد: در مقابل جریان عمومی حاکمان، محدثان و فقیهان مکه و مدینه همچنین جامعه مسلمین که معتقد به شیخین هستند در جریان شیعی کوفه تفکری مبنی بر برائت از شیخین و ایستادگی علنی در مقابل خط خلافت و سب و لعن آنها وجود دارد؛ تفکر سوم نیز افراد دوست دار اهل بیت هستند(ع) اما در محبت به اهل بیت چنان افراط کرده اند که به خط غلو نزدیک هستند.

حجت الاسلام سبحانی به مخاطرات تفکر غلو اشاره کرد و گفت: تفکر غلو به بروز فرهنگی امام سجاد(ع) آسیب های جدی وارد ساخته است زیرا چنین تفکری موجب حساسیت مخالفین شده در نتیجه تفکر امامت امام سجاد(ع) که با اعتدال اسلامی همراه است تحت شعاع تفکر غلو قرار می گیرد و اجازه نمی دهد خط اصیل امامت به درستی معرفی شود.

وی با طرح سؤالی مبنی بر دلیل واکنش امام سجاد(ع) در مقابل احراز محبت برخی افراد بیان داشت: در زمینه پاسخ به این سؤال دو احتمال وجود دارد؛ احتمال نخست مربوط به اصل امامت است زیرا برخی اعتقاد به امامت را به گونه ای که از نظر امام سجاد(ع) موجب بغض و حساسیت دشمنان می شود، مطرح می کنند که در دستور کار امام نیز قرار ندارد؛ این احتمال با اسناد تاریخی هم سازگار است زیرا امام سجاد(ع) در دوران فشار شام بحث امامت را به عنوان مفترض الطاعة در دستور کار خود قرار نداده است.

مدیر عامل بنیاد فرهنگی امامت اضافه کرد: احتمال دیگر مربوط به خطرات جدی غلو در زمان امام سجاد(ع) است چنانچه در برخی روایات بیان شده «محبت شما نسبت به ما همانند بت ها نباشد» که این مطلب به نوعی غلو در محبت اشاره دارد و روایتی از رجال کشی نیز این نکته را تأیید می کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بحث غلو در زمان امام باقر(ع) با زمان امام سجاد(ع) متفاوت است زیرا امام سجاد(ع) زمینه ساز بحث امامت است و بسیاری از مباحث امامت که در زمان امام باقر(ع) مطرح شده در زمان امام سجاد(ع) مطرح نشده است؛ در نتیجه هنگام مطالعه غلو در زمان امام سجاد(ع) نباید به برداشت افکار عمومی اشاره کرد زیرا ممکن است برخی اعتقادات همانند رجعت غلو محسوب شوند./1324/پ202/ج