نجات بشر در گرو عمل به دستورات اسلام است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی ظهر امروز در درس تفسیر قرآن کریم که در مجتمع آموزش عالی فقه(حجتیه) قم برگزار شد، اظهار داشت: در اسلام جهاد یکی از احکام روشن است؛ جهاد همانند نماز یکی از احکام ضروری اسلام است و کسی که جهاد را انکار کند، همانند انکارکننده نماز است.

این مرجع تقلید تصریح کرد: در اینجا سؤالی مطرح می شود که فسلفه جهاد چیست و چرا باید اسلام جهاد را واجب کند؟ در آیه چهارم سوره صف می خوانیم  خداوند كسانى را دوست ‏دارد كه در راه او پيكار مى‏ كنند؛ در دنیا دو نوع مصلح بشری و آسمانی وجود دارد؛ مصلحان بشری برنامه خود را برای بشر عرضه می کنند و اجباری در پذیرش یا عدم پذیرش برنامه آنها نیست، چرا که مأموریتشان در همین حد است.

لزوم تفاوت قائل شدن بین مصلحان آسمانی و بشری

وی با بیان این که در مسأله جهاد باید بین مصلحان بشری و آسمانی تفاوتی قائل شویم، گفت: سقراط یکی از این مصلحان بشری بوده و در زندگی او نقاط قوت فراوان است، این شخص پبامبر نیست و از طرف خدا نیز نیامده، برنامه خود را نوشته و بیان کرده است، چرا که مأموریت از جانب خدا ندارد و وجدانش ایجاب کرده که بشر را راهنمایی کند و همینطور افلاطون فرد مصلحی بوده اما مصلح بشری بوده و مدینه فاضله را نوشت و در اختیار بشر قرار داد، اما مصلحان آسمانی تکلیف دیگری دارند؛ آنها از جانب خدا مأمور هستند که برنامه را اجرا کنند و بشریت را از چنگال بت پرستی و گاو پرستی نجات دهند و چنین انبیایی حتما یک قوه بیشتری نیاز دارند، صرف نوشتن برای مأموریت آن ها کفاف نمی کند؛ در مسأله جهاد باید بین مصلحان بشری و آسمانی تفاوتی قائل شویم.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم افزود: برخی می گویند که پیامبر باید همانند افلاطون سخنش را بگوید و برود، چنین افرادی بین برنامه آسمانی و زمینی تفاوتی قائل نیستند.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به عبارت «بُنْيَانٌ مَّرْصُوص» در این آیه، اظهار داشت: اگر دشمن حمله کند و پیکارکنندگان بنیان مرصوص باشند و دست به دست هم دهند، به دشمن اجازه نفوذ نمی دهند.

وی گفت: با توجه به این آیه، شاید گفته شود که اگر در اسلام مسأله جهاد است، اجرای دین بدون قدرت امکان پذیر نیست، اما در بخش از آیه الکرسی آمده است «لا إِكْراهَ فِي الدِّين»، اگر در دین اکراهی نیست، پس این برنامه مجریه چیست؟ این عبارت قرینه «قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَي» را دارد و راه روشن از تاریک روشن شده است؛ تا روز قیامت این علت پایدار است، «لا اکراه فی الدین» نمی تواند منسوخ باشد، در این صورت باید علتش هم نسخ شود؛ این آیه می خواهد یک مسأله تکوینی و تشریعی را بیان کند؛ عمل جوارح قابل اکراه است پس معلم و مربی می تواند فرد را به عمل جوارح اکراه کند اما اعمالی داریم که مربوط به جوارح نیست، بلکه مربوط به جوانح و اعمال قلبی است و این اعمال قابل اکراه نیست.

این مرجع تقلید تصریح کرد: موضع آیه برای کسانی است که به شریعتی مثل مسیحی و یهودی معتقدند، حق نداریم که اینها را اجبار کنیم تا مسلمان شوند، اینها باید مانند دیگران در کنار مسلمانان زندگی کنند و همانطور که مسلمانان خمس و زکات می دهند، اینها جزیه دهند.

حضرت علی مجمع الفضایل است

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم افزود: نمی توانیم در دین اکراه کنیم اما باید تبلیغ کنیم. اگر بخواهیم در روز قیامت نجات پیدا کنیم، نجات در اسلام است.

حضرت آیت الله سبحانی اظهار داشت: امیرمؤمنان(ع) فاضل ترین و پاکدامن ترین بشر بعد از پیامبر گرامی اسلام(ص) است؛ حضرت علی(ع) از دو نظر شبیه حضرت مسیح است یکی آنکه آن حضرت عیسی در بیت لحم متولد شد و حضرت مریم آن را در این جا متولد کرده و امیر مؤمنان(ع) در کعبه متولد شده است و این مسأله مسأله مسلمی است. شباهت دوم این است که مردم درباره مسیح دو دسته عجیبی هستند و هر دو گمراه اند عده ای مانند یهود نسبت هایی به مسیح می دهند که او را کشتیم اما گروهی دیگر می گویند مسیح فرزند خدا است؛ در خصوص امیرمؤمنان(ع) نیز اینگونه است عده ای دشمنش هستند و گروهی دیگر علی اللهی ها هستند که آن حضرت را در مقام ربوبیت می دانند؛ تمام وظایف پیامبر(ص) بر عهده حضرت علی(ع) نیز است؛ از این نظر شبیه عیسی بن مریم(ع) است.

وی با بیان این که علمای اخلاق اسلامی اخلاق را از حضرت علی(ع) گرفته اند، گفت: آن حضرت ویژگی دارند که هیچ کس ندارد، آن حضرت مورد قبول همه طوایف اسلام است که نوع علوم بشری از جانب آن حضرت سرچشمه گرفته است. آن حضرت مجمع الفضایل است و هر فضیلتی که در بشر باشد، امیرمؤمنان به نحو اکمل دارا است./822/پ۲۰۱/ج۱