ترویج معنویت در سایه فرزندان باب الحوائج
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، یکی از عوامل مهم گسترش معنویت در یک منطقه، حضور شخصیتی معنوی و تأثیرگذار در آن منطقه است. شاهد هستیم که وقتی یک عالم ربانی در محله‌‌ای سکونت داشته باشد، سیره عملی و گفتاری او می‌تواند تحولی در آن محله ایجاد کند و بیشتر اهل محل انسانهای متدینی شوند و نسبت به مسائل دینی از تقید خاصی برخوردار باشند.
طبیعی است که هر چقدر مقام معنوی آن شخص بالاتر باشد اثرات مثبت بیشتری در ترویج معنویت خواهد داشت. حالا اگر این شخصیت معنوی، حجت خدا و امام معصوم یا امامزاده با عظمتی باشد طبیعتا می‌تواند در ترویج معنویت تأثیر بسزایی داشته باشد.
بدون تردید حضور امام رضا و حضرت معصومه علیهما‌السلام در ایران در ترویج معنویت تأثیرگذار بوده است.
امام رضا علیه‌السلام با حضورشان در ایران و تبیین مطالب متعددی پیرامون امامت و ولایت باعث گسترش فرهنگ تشیع شدند و محبت اهل بیت علیهم‌السلام نیز در قلوب خیلی از مردم نهادینه شد و نسل به نسل منتقل گردید.
شهر مقدس قم نیز که از ابتدا از شهرهای شیعی بود و بزرگان و محدثانی را در خود جای داده بود پس از آمدن حضرت معصومه علیهاالسلام به قم و دفن شدن حضرت در آن‌جا و با توجه به عظمت این امامزاده با عظمت، طبیعتا از معنویت مضاعفی برخوردار شد. این در حالی است که شهر مقدس قم امامزادگان بی شماری را در خود جای داده است و حضرت معصومه علیهاالسلام شاخص‌ترین ایشان است.
زیارت، از عوامل مهم ترویج معنویت
یکی از وجوه ترویج معنویت، زیارت است. سیل عظیمی از مشتاقان امامت که برای زیارت و عرض ارادت خدمت امام هشتم راهی مشهد مقدس می‌شوند، خودش ترویج معنویت به شمار می‌آید. همین که معمولا شخص زائر، دست کم در روزهایی که در مشهد به سر می‌برد بیشتر از روزهای دیگر به نماز و دعا می‌پردازد و سعی دارد که تا حدی آداب دینی را رعایت کند، از برکات وجودی امام رضا علیه‌السلام است. یکی از مهمترین دلایل عظمت زیارت امام رضا علیه‌السلام و همچنین حضرت معصومه علیهاالسلام روایاتی است که در فضیلت این زیارت وارد شده است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «ستدفن بضعة منی بخراسان ما زارها مکروبٌ الا نفس الله کربته ولا مذنب الا غفرالله ذنوبَه؛ پاره تن من در خراسان دفن خواهد شد، هیچ گرفتار و گنهکاری او را زیارت نمی‌کند مگر این که خداوند گرفتاری او را برطرف سازد و گناهانش را ببخشاید.») عیون اخبار الرضا، ج2، ص258)
درباره حضرت معصومه هم چندین روایت هست که هر کدامش به تنهایی می‌تواند شوری حیرت انگیز در زیارت ایجاد کند. مثلا از امام صادق علیه‌السلام نقل شده که زنی از اولاد من در شهر قم از دنیا می‌رود که اسمش فاطمه دختر موسی است و با شفاعت او تمام شیعیان من وارد بهشت می‌شوند.(بحار، ج57،ص228)
این وسعت در شفاعت، جایگاه رفیع این بانوی باعظمت را می‌رساند و حقیقتا می‌تواند ارادت شیعیان را به ایشان را بیش از بیش افزایش دهد.
یکی دیگر از وجوه پررنگ شدن زیارت،برآورده شدن حاجتهای مهم و شفا گرفتن خیلی از بیماریهای لا علاج از سوی ساحت مقدس امام رضا و حضرت معصومه علیهما‌السلام است که در طول تاریخ اتفاق افتاده و خیلی از حاجتمندان را به سوی مشهد و قم سرازیر می‌کند . این مطلب نیز در ایجاد معنویت نقش دارد.
نقش حضرت معصومه(س) در شکوفایی قم
همانطور که در احادیث آمده است، شهر مقدس قم، قبل از ظهور امام زمان علیه‌السلام، معدن علم و فضیلت می‌شود و حجت بر سایر بلاد خواهد شد. در حال حاضر شاهد هستیم که شهر قم به عنوان یکی از اصلی‌ترین مراکز تشیع به شمار می‌رود و به جرأت می‌توان از آن به عنوان پایتخت فکری و فرهنگی شیعه اثناعشری نام برد. در واقع از این مکان شریف است که شیعه و فرهنگ اهل بیت علیهم السلام به دنیا صادر می‌شود. بیشترین کتب مذهبی در قم منتشر می‌شود و اکثر مراکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسایل اعتقادی در این شهر مقدس است. این‌ها عمدتاً به برکت حوزه علمیه است که طلاب علوم دینی را -اعم از زن و مرد- از سراسر جهان و نه فقط ایران، در خود جای داده و زمینه‌ساز این برکات شده است.
وجود حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها در قم، قطعاً نقش بسزایی در این ثمرات گرانبها داشته است؛ اصولاً گسترش حوزه علمیه در قم به برکت ایشان بوده و انگیزه انتقال حوزه علمیه به قم، وجود مضجع شریف ایشان بوده است.
نقل شده است، آيت اللَّه شيخ عبدالكريم حائرى يزدى علیه‌الرحمة كه براى معالجه از اراك به سمت تهران حركت كرده بود، شبى را در قم ماند. مردم از ايشان تقاضا كردند كه حوزه علميه را از اراك به قم منتقل كند، چون قم حرم اهل بيت عليهم السلام و مدفن حضرت معصومه عليها السلام است. ايشان استخاره كردند و اين آيه آمد: «وَ أْتُوني بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعين». تفسیر نور/ج6/ص152
اشاره به اينكه همان گونه كه يوسف به برادران گفت: تمام فاميل را به پايتخت بياوريد، شما نيز حوزه علميه اراك را به قم منتقل كنيد؛ ايشان نيز چنين كردند./999/ی۷۰۴/س
بابک شکورزاده