مستند «سوخت ما سوخت» زبان مردم سیستان و بلوچستان است

به گزارش خبرگزاری رسا، هشتمین گعده هفتگی فیلم سازان جوان سینمای انقلاب با نقد و بررسی مستند «سوخت ما سوخت» به کارگردانی یاسین خوش‌آمدزهی، با حضور شفیع آقا محمدیان منتقد و محسن جعفری کارشناس در حسینیه هنر برگزار شد.

یاسین خوش‌آمدزهی کارگردان مستند «سوخت ما سوخت» در ابتدای این برنامه در سخنانی، گفت: «سوخت ما سوخت» خیلی خوب توسط مردم و مخاطبان دیده شد و این موضوع برای من بسیار ارزشمند است.

این کارگردان درباره جریان تولید این مستند یادآور شد: یکی از روزهایی که مشغول گوش دادن به رادیو بودم، شنیدم که رهبری در مورد مردم سیستان و بلوچستان صحبت می کردند و می گفتند این مردم قاچاقچی نیستند و اگر با این کولبرهایی که هستند، مبارزه هم نشد، نشد. این سخنان برای من خیلی جالب بود.

خوش‌آمدزهی عنوان کرد: فیلم آن سخنرانی را از آرشیو سایت دفتر رهبری تهیه کردم. اتفاق بعدی که من را به سمت ساخت مستند «سوخت ما سوخت» جذب کرد، سخنرانی آقای روحانی، رئیس جمهور بود که بالاترین رای را در استان سیستان و بلوچستان آورد. او به قول خودشان دغدغه عجیبی برای اشتغال دارند.

وی اظهار داشت: اما من فهمیدم که اینجا اصلا اشتغالی نیست. کشاورزی و صید خوابیده است و اینجا اصلا هیچ اتفاق خاصی نمی افتد. تمامی این موارد موجب شد تا به سراغ قصه و داستان مستند «سوخت ما سوخت» رفتم.

این کارگردان تصریح کرد: بعد از تحقیق و پژوهش متوجه شدم، مردم سیستان و بلوچستان انقلابی هستند و فارغ از اینکه چه کسی رئیس جمهور باشد علاقه خاصی به مقام معظم رهبری دارند. همه به خوبی می دانند که رهبری سال های سال در زمان شاه در ایرانشهر تبعید بوده و وحدت بسیار خوبی را در آن منطقه ایجاد کرده است.

خوش‌آمدزهی خاطرنشان کرد: در تحقیقات بیشتر متوجه شدم که تا امروز چندین نفر به دلیل کار سوخت کشی جان خود را از دست داده اند. تعداد زیادی هم به دلیل این کار دچار آسیب های نخاعی شده اند.

این کارگردان توضیح داد: تصویربرداری مستند «سوخت ما سوخت» دو ماه و نیم طول کشید. کار تصویربرداری به این صورت بود که ابتدا در روستا مستقر می شدیم تا شرایط فراهم شود که این بخش را انجام بدهیم. در بخشی از مرحله تصویربرداری که می خواستیم به روستایی برویم، اشتباه رفتیم و گم شدیم. اما امنیت بسیاری خوبی در منطقه بود و به قول یکی از دوستان از شب های کرج امن تر بود.

در ادامه شفیع آقا محمدیان که یه عنوان منتقد حضور داشت در سخنانی، گفت: این مستند به لحاظ مسائل اجتماعی بسیار مهم بوده و برای آن زحمات فراوانی کشیده شده است. اما از آن مهمتر حساس بودن موضوعات مستند «سوخت ما سوخت» است. نزدیک به 20 موضوع در این مستند مطرح شده است.

وی افزود: برای هر موضوع هم می توان یک فیلم 90 دقیقه ای ساخت. این درحالی است که تمامی این موضوعات در یک فیلم 70 دقیقه ای گنجانده شده است. کارگردان زحمت فراوانی کشیده تا تمامی این موضوعات را در یک مستند گردآوری کرده است.

محمدیان ادامه داد: مستند «سوخت ما سوخت» قابل تامل و توجه است. تعدد این موضوعات موجب شده تا فیلم را به صورت موضوع محور ببینیم. همیشه هم در فیلم های موضوع محور یک مشکل داریم که اگر درست به آنها پرداخته نشود همانند توک زدن به هر موضوعی می شود. در واقع این وضعیت مقداری برای فیلم خطرآفرین است و موجب اذیت مخاطبان و بینندگان می شود.

وی خاطرنشان کرد: «سوخت ما سوخت» روی مسائل حساسی انگشت گذاشته است. اما موضوعی که باید به آن اشاره کنم این است که نگاه ما نسبت به این موضوعات در حد اندازه کولبران است. راه چاره این است که باید از نگاه این چنینی عبور کرد و به دنبال پشت ماجرا بود.

محسن جعفری نیز که به عنوان کارشناس در این برنامه حضور داشت خطاب به کارگردان مستند، گفت: کاری که انجام دادید بیشتر به دلیل طبیعت شما است زیرا متعلق به همان منطقه سیستان و بلوچستان هستید و توانستید تا این اندازه به این سوژه نزدیک بشوید. این موضوع بومی بودن ویژگی اصلی کار است.

وی افزود: به همین خاطر مستند، اصلی ترین مانع در توسعه سیستان و بلوچستان را از مقابل چشمان ما برمی دارد. این موضوع مسئله هویت شهری و هویت منطقه ای است. مرکز نشینان تصویر می کنند بلوچستان قابل سرمایه گذاری نیست چون منطقه ای خطرناک است که این موجب می شود تصویری شفاف بین ما و مردم بلوچستان شکل نگیرد. کما اینکه این مسئله درمورد برخی دیگر از شهرها وجود دارد.

شفیع آقا محمدیان در تکمیل صحبت های محسن جعفری گفت: وقتی فیلمسازی از منطقه سیستان و بلوچستان اقدام به تولید چنین مستندی می کند طبیعتا باید کار خوب و خاصی بشود. زیرا در کنار آن با فرهنگ آنجا هم آشنا است.

محسن جعفری نیز گفت: این سوال مهمی است که باید ببینیم چرا این فیلم خوب شده است. کارگردان مستند چگونه توانست به آن منطقه بسیار ناامن برود. چرا تا امروز فیلمسازان دیگری نرفته اند. چرا برای اولین بار است که در جمهوری اسلامی در قالب مستندی این صحنه ها را می بینیم. علت این است که فردی از دل آن منطقه مستند «سوخت ما سوخت» را ساخته است.

شفیع آقا محمدیان در بخش دیگر این برنامه در سخنانی، گفت: آن چیزی که درمورد تاثیرگذاری مستند «سوخت ما سوخت» بیان می کنم این است که باید تمامی موضوعات به یک مفهوم واحد اشاره کنند و مخاطب نیز قرار است چه چیزی را ببیند. اما در این مستند درمورد سپاه، عملیات مرصاد، یارانه و حتی تغییر سیاست پاکستان در عدم اجازه با کولبران برای رفت و آمد نیز اشاره می شود.

محمدیان ادامه داد: فیلمساز بر روی موضوعاتی بسیار سخت انگشت گذاشته که کنار هم چیدن آنها و درآوردن مفهومی واحد از این موضوعات کاری بسیار سختی است. لذا این موضوع به فیلمساز برمی گردد که چقدر در کار خود تبحر داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: نکته بسیار مهم دیگر این است که در این مستند از تروریسم صحبت می شود. طرف می آید و جلوی دوربین می گوید وقتی وضعیت اینگونه است انتظار نداشته باشید من تروریست نشوم! این حرف خیلی بزرگی است.

محمدیان اضافه کرد: موضوعات مستند «سوخت ما سوخت» برای اینکه منسجم و یک دست شوند به یک نریشن و نریتور نیاز دارد. که پوششی برای برخی بخش ها باشد که افراد در آن بی پروا در مورد موضوعات خاصی صحبت کردند. به نظرم این مستند به یک مونتاژ خوب و حرفه ای نیاز دارد تا کار خیلی بهتری شود. زیرا مستند دارای موسیقی بسیار خوب و تصاویر شاعرانه زیبایی است.

وی یادآور شد: سرزمین سیستان بلوچستان تا امروز ناشناخته باقی مانده است. اما این مستند موجب می شود که این منطقه به مردم کشور معرفی شود. اما به دلیل اینکه در این مستند با آشفتگی چینش تصاویر روبرو هستیم اگر موضوع را خوب به مخاطب نشان ندهیم بازنده خواهیم بود. در این مستند شاهد هستیم که نکات کلیدی از زبان مردم بیان می شود که چرا منطقه ما دچار چنین مشکلات و بحران هایی شده است./۸۷۶/د۱۰۳/س