از پختن نان برای طلاب تا تأکید بر عمل به كتاب معراج السعاده

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در بهشهر، مدرسه علمیه کوهستان بهشهر یادگار ماندگار آیت الله محمد کوهستانی(ره) از علما و بزرگان حوزه علمیه است شخصیت های برجسته ای را در دامان خود پرورش داده که امروز همچون نگینی در حوزه علم و فقاهت می درخشند. به همین منظور گفت و گویی با فرزند این عالم جلیل القدر حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم کوهستانی که در حال حاضر مسؤولیت این مدرسه علمیه را عهده دار هستند انجام دادیم که تقدیم خوانندگان محترم خبرگزاری رسا می شود.

رسا _ حاج آقا لطفا در خصوص تاریخچه و چگونگی تأسیس این مدرسه توسط آیت الله کوهستانی(ره) بفرمایید.

این مدرسه علميه در روستاي كوهستان بهشهر واقع شده و با قدمت حدود یکصدساله از جمله مدارس علمیه قدیمی استان مازندران به شمار می رود كه از دوران رضاخان و خفقان آن زمان تاكنون همچنان مأمن و پناهگاه تشنگان به علم و فقاهت است. مرحوم والد، از علمای برجسته مازندران در سال 1269 هجری شمسی در مازندران و روستاي كوهستان شهرستان بهشهر به دنيا آمدند. ایشان تحصيلات ابتدایی خود را در مازندران و سپس براي تكميل تحصيلات راهي مشهد شد و ده سال در مشهد و همچنين هفت سال در نجف اشرف مشغول تحصيل علوم ديني و فقهي شدند.

سال 1308 هجري شمسي بعد از تكميل تحصيلات و كسب فيوضات، از نجف اشرف به مازندران آمدند و از آنچه نقل شده است چون اهل تبليغ و اطلاع رساني بودند تلاش داشتند تا اندوخته هاي علمي خود را در اختيار ديگران قرار دهند و ابتدا تصميم گرفتند تا به طور سيار به تبليغ علوم ديني بپردازند اما از آنجايي كه اهل احتياط بودند فكر كردند كه شايد موفق نشوند و تلاش كردند تا در جايي مستقر شوند و حوزه علميه بنا كنند. در سال 1316 هجري شمسي و در زمان حكومت رضاخان و خفقان روحانيت در آن زمان، این مدرسه عليمه را بنا نهادند و با انگشت شماری از طلبه كار را آغاز كردند كه تا سال 1320 به دليل همان خفقان موجود، تعداد طلبه ها محدود بود و بعد از آن دوران مدارس علميه رونق بيشتري گرفت و طلبه هاي فراواني از سراسر استان براي تحصيل علوم ديني روانه اين مدرسه شدند.

رسا_ وضعیت پذیرش و استقبال طلاب در ابتدا تأسیس مدرسه چگونه بود؟

در زماني كه توده اي ها فعال بودند و گروه هاي انحرافي فعاليت گسترده اي را در نقاط مختلف داشتند و حسينيه ها و مساجد رونق نداشت، آيت الله كوهستاني شروع به فعاليت در حوزه علوم ديني كردند و در برخي از سال ها تا حدود 200 و حتي 300 طلبه در اين مدرسه تحصيل مي كردند.

آيت الله كوهستاني(ره) در زمان پهلوی اول به تأسیس مدرسه علمیه در زادگاهش کوهستان مبادرت ورزید و شخصیت های برجسته ای همچون آیت‌الله شیخ ابوالحسن ایازی، آیت‌الله شیخ عبدالله نظری، آیت‌الله شیخ حسین محمدی لائینی، آیت‌الله شیخ ابوالقاسم رحمانی خلیلی مازندرانی و آیت الله سیدتقی حسینی نصیری و شهید هاشمی نژاد و بسیاری از بزرگان کشور نزد این عالم جلیل القدر به تحصیل علم دین پرداختند.

رسا _ چه شد مرحوم والد منزل شخصی خود را تبدیل به مدرسه کردند؟

از همان ابتداي تصميم گيري به تاسيس حوزه علميه، قسمتي از منزل خود را به اين امر اختصاص دادند و با افزایش طلاب در طول سال های بعد، مدرسه به سه قسمت رسيد و براساس آيه 58 سوره يونس «قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ» برای هر قسمت هم نام خاصی انتخاب شد و براساس اين آيه سه نام فضل، رحمت و فرح بر هر قسمت از مدرسه نهاده شد و از سال 1316 تاكنون همچنان اين مدرسه عليمه مأمن طلاب جوان و تلاش گران عرصه دين است كه بعد از رحلت آيت الله كوهستاني(ره) در سال 51 همچنان فعالیت علمی در این مدرسه ادامه دارد.

رسا _ در حال حاضر وضعیت این مدرسه علمیه چگونه است؟

اكنون نیز اين مدرسه علمیه فعال است و طلاب بسیاری از نقاط مختلف استان مازندران تا پايه ششم در اين مدرسه علميه زير نظر اساتيد مشغول تحصيل بوده و كسب فيض مي كنند.

رسا _ لطفا کمی از سیره عملی آیت الله کوهستانی در برخورد با طلاب بفرمایید.

آيت الله كوهستاني(ره) تمام وقت در خدمت طلاب بود و مراقبت از طلبه داشت و شاید يكي از دلايل موفقيت ايشان همين مسأله بود. امتحان گرفتن از طلاب را جدي گرفته و طلبه ها را تشويق به این امر مي كردند و سفارش به تحصيل و درس خواندن در كنار رعايت مسائل اخلاقي، تقوا و ادب از نکات مهمی بود که همواره به طلاب می گفتند. سفارش فراوان داشتند كه در كنار تحصيل به مسائل اخلاقي طلاب هم توجه شود و تاكيد داشتند كه طلاب روزانه دو صفحه كتاب «معراج السعاده» را بخوانند و عمل كنند.

رسا _ از زهد و ساده زیستی این عالم وارسته بفرمایید.

ايشان مظهر زهد، تقوا، پاكي و بي اعتنايي به دنيا و با ورع بود و شخصيتي بود كه به تمام معنا خودساخته بود و مراقبت شديد داشت و همه سعی و تلاش خود را برای دعوت مردم به سوی خدا به کار گرفت. به كارش در تاسيس حوزه عليمه و تعليم شاگردان ايمان داشت و مي فرمودند: «اگر بدانم امام زمان(عج) از اين كارم راضي نيست؛ بساط را جمع مي كنم.» و با توجه به ايمان در كارش، مورد توجه بودند و در شرايط سخت، طلبه هاي فراواني را تربيت كرده و حوزه علميه موفقي داشتند.

رسا _ از میزان توجه ایشان به وضعیت طلاب بفرمایید.

در مورد شهريه هم در ابتدا حوزه، برنامه اي براي شهريه منظم نداشت و در توان خود به طلبه پرداخت مي كردند و اگر طلبه اي از نظر مالي وضعيت مناسبي داشت به حوزه كمك مي كرد و در غير اين صورت ایشان بر اين امر توجه داشتند. در گذشته با آن مشكلات فراوان و با توجه به اينكه وضعيت مالي مناسبي نیز حاكم نبود؛ در كوهستان آسيابی داشتند و طلبه ها در همين آسياب آرد تهیه می کردند و نان را هم خودشان مي پختند.

رسا _ آیت الله کوهستانی بر روی چه مسائلی به طلاب تأکید خاص داشتند؟

مدرسه كوهستان از اموال شخصي خود مرحوم والد بزرگوار احداث شده بود و مي فرمودند «طلبه بايد اهل نماز شب و مناجات باشد» و در جايي ديگر نیز از ايشان نقل شده كه مي فرمودند: «راضي نيستم طلبه ای شب در حوزه بماند و نماز شب نخواند».

رسا _ یکی از ویژگی ها و شاخصه های مهم این مدرسه سنتی بودن آن است. آیا در حال حاضر نیز همان شیوه آیت الله کوهستانی(ره) در تربیت طلاب مورد توجه است؟

بله. در ادامه راه و روش آيت الله كوهستاني(ره)، همان روش سنتي تدريس در اين مدرسه علمیه در حال انجام است و سال های سال با همان روش سنتی هم اداره مي شد و همانند مدارس دیگر تحت نظر مديريت حوزه علميه نبود. اما مدتی است به منظور رفاه حال طلاب زير نظر مديريت حوزه قرار گرفته و برنامه های علمی و آموزشی دنبال می شود تا شاهد رشد و توسعه بيشتر اين حوزه و تحصيل طلاب بيشتری در اين مدرسه ديني باشيم.

رسا _ لازمه موفقیت امروز حوزه چیست؟

امروزه حوزه عليمه براي موفقيت، نيازمند اخلاص است و اين مسأله گوهر گرانبهايی است كه آيت الله كوهستاني(ره) داشتند. بايد زهد، تقوا و اخلاص در همه مراحل تحصیل باید در دستور كار باشد. زهد، ساده زیستی و توجه به اخلاق و تقوا همواره جزء اصول محوری در پرورش طلاب مدرسه علمیه کوهستان در طول دهه های اخیر بوده که توانسته شخصیت های برجسته ای را در این مدرسه پرورش دهد كه امروز در جامعه اسلامي تاثيرگذار هستند.

رسا _ به عنوان سؤال پایانی سفارش حضرتعالی به طلاب جوان چیست؟

مهمترين سفارش من به طلاب جوان، خوب درس خواندن، يادگرفتن علم دین و عمل كردن به آن است چون عمل کردن به دین خیلی اهمیت دارد. همچنین در كنار رعايت مسائل اخلاقي بعنوان يكي از دغدغه هاي مهم آيت الله كوهستاني(ره)، زهد، تقوا، درس خواندن و عمل به آن مهم ترين مساله ای است كه بايد مورد توجه خاص طلاب جوان باشد.

آیت الله محمد کوهستانی(ره)، مؤسس مدرسه عليمه كوهستان، در نیمه شب جمعه، چهاردهم ربیع الاول، برابر با هشتم اردیبهشت سال 1351 شمسی، در میان سکوت سنگین فضا، قلبش از تپش باز ایستاد. همان شب، پیکر مطهرش غسل داده شد و آیت اللّه حاج شیخ محمد شاهرودی بر ایشان نماز خواند و صبح نهم اردیبهشت، بر اساس وصیت، پیکر پاک ایشان به سمت حرم مطهر امام علی بن موسی الرضا(ع) تشییع و با عنایت امام رضا(ع) و سفارش آیت الله میلانی، بدن پاک این مرد، در رواق «دار السّیاده» در جوار ملکوتی امام رضا(ع) آرام گرفت./۱۳۱۷/ت300/ب1