اهمیت استراتژیک «الحدیده» و استراتژی کلان آمریکایی‌ها در یمن
به گزارش خبرگزاری رسا، ائتلاف متجاوز سعودی اخیرا حملات گسترده و فراگیری را به استان «الحُدَیده» ترتیب داده است. این در حالی است که حدود یک سال پیش نیز زمزمه های عملیات فراگیر عربستان سعودی و متحدانش علیه الحدیده وجود داشت اما در هر صورت، اقدامات سازمان ملل و اعتراضات گسترده به نتایج وخیم این عملیات از لحاظ انسانی، موجب شد تا ریاض به صورت موقت از موضع خود عقب بنشیند. با این حال، شکست های متعدد عربستان سعودی در جبهه های مختلف نبرد در یمن موجب شده است تا مقامات این کشور مجددا به فکر حمله به استان الحدیده و تسلط کامل بر آن بیفتند.
البته در این میان، ارتش و کمیته های مردمی یمن نیز دست بسته ننشسته و به صورت گسترده به مقابله با تجاوز همه جانبه ائتلاف سعودی به یمن مبادرت ورزیده اند. آنها تاکنون حتی یک قایق جنگی متعلق به ائتلاف سعودی را در نزدیکی الحدیده منهدم کرده و برخی از تیم های تروریستی وابسته به سعودیها را شناسایی و منهدم کرده اند.
حملات گسترده جنگنده های ائتلاف متجاوز سعودی به الحدیده یمن در حالی صورت می پذیرد که سازمان ها و نهادهای حقوق بشری گسترده ای در سطح منطقه و جهان نسبت به پیامدهای وخیم این عملیات هشدار داده اند. در همین راستا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) اعلام کرده است که این حملات جان حدود 350 هزار کودک یمنی را در معرض خطر قرار داده است. سازمان صلیب سرخ جهانی نیز اعلام کرده است که این حملات در نهایت فجایع انسانی زیادی را به بار خواهد آورد. مقامات روسی نیز صراحتا اعلام کرده اند که وقوع چنین حمله ای، روند صلح در یمن را با مخاطره جدی مواجه خواهد ساخت و موجب پیچیده تر شدن بحران این کشور خواهد شد.
اهمیت استراتژیک «الحدیده»
عملیات نظامی کشورهای عضو ائتلاف سعودی و در رأس آنها عربستان سعودی و امارات مسأله جدید و البته تعجب‌برانگیزی نیست. علت این مسأله هم آن است که الحدیده دارای موقعیت جغرافیایی استراتژیکی است و از چند ناحیه از اهمیت راهبردی برخوردار است. الحدیده در دریای سرخ واقع شده است. در واقع، الحدیده به عنوان یک گلوگاهی برای مردم یمن محسوب می شود که آنها از طریق آن می توانند به صورت نسبی محاصره فراگیر عربستان سعودی علیه خود را بشکنند. این بدان معناست که بسیاری از کمک های انسان دوستانه و بشردوستانه از سراسر جهان که تحت نظارت سازمان ملل و نهادهای بین المللی قرار دارد، از طریق الحدیده به دست مردم یمن می رسد و لذا سعودیها به علت عدم تسلط بر الحدیده نمی توانند مانع از دستیابی مردم یمن به این کمک ها شوند.
برهمین اساس، پر واضح است که الحدیده به عنوان «محل تنفس» مردم محاصره شده یمن محسوب می شود و همین مسأله موجب شده تا خشم سعودیها و متحدان آنها برانگیخته شود. به همین دلیل است که عربستان سعودی و امارات متحده عربی به صورت مشترک حملات پردامنه خود به الحدیده را کلید زدند تا این گلوگاه و این گذرگاه کمک رسانی را بر مردم یمن مسدود سازند. از این مَنظر تسلط بر الحدیده از اهمیت بسیاری برای سعودیها برخوردار است. مقامات رژیم سعودی و هم پیاله های آنها خود به خوبی می دانند که اگر الحدیده به دست آنها بیفتد، می توانند از این رهگذر، حلقه محاصره مردم یمن را تنگ‌تر و دشوارتر از گذشته سازند.
تفاوت «الحدیده» با «عدن» برای متجاوزان سعودی
نکته قابل تأمل دیگر در خصوص اهمیت استراتژیک الحدیده که سعودیها بدان چشم طمع دوخته اند، این است که الحدیده به مرکزیت یمن یعنی صنعاء بسیار نزدیک است. تفاوت الحدیده و عدن برای سعودیها این است که فاصله عدن از دیگر شهرها و استان های یمن بسیار زیاد است. در حد فاصل میان عدن و دیگر شهرها و استان های یمن ارتفاعات و کوهها و مسیرهای صعب العبوری وجود دارد که موجب می شود عربستان سعودی عملا نتواند از عدن به عنوان پایگاهی برای دسترسی به دیگر مناطق یمن بهره برداری کند. برهمین اساس، نزدیکی فاصله الحدیده به صنعاء و دیگر شهرهای یمن وجه تمایز آن (الحدیده) با عدن محسوب می شود.
براساس آنچه که گفته شد، عربستان سعودی قصد دارد در الحدیده که به مرکزیت یمن یعنی صنعاء بسیار نزدیک است، پایگاه های نظامی را ایجاد کند؛ پایگاه هایی که بتواند از طریق آنها به سهولت به دیگر مناطق یمن دسترسی پیدا کند. واقعیت آن است که تحقق این هدف از مسیر زمینی برای عربستان سعودی بسیار دشوار است. لذا از طریق الحدیده که یک گذرگاه آبی محسوب می شود، عربستان سعودی هم می تواند مهمّات جنگی خود را به یمن منتقل کند و هم می تواند به مناطق مختلف دسترسی داشته باشد.
از این طریق، سعودیها می توانند مقادیری بیشتری از سلاح های خود را در الحدیده مستقر سازند. در واقع، عربستان سعودی در صدد است تا از طریق تسلط بر الحدیده، این استان را به یک پایگاه نظامی برای تسخیر تمام یمن تبدیل کند تا بدین ترتیب، فشارها بر مردم یمن افزایش یابد. این نکته را نیز باید در نظر داشت که عربستان سعودی در نبردهای زمینی شکست های زیادی را در مواجهه با ارتش و کمیته های مردمی یمن متحمل شده و به همین دلیل اکنون به راههای دریایی و گذرگاه های آبی که در الحدیده قرار دارد، چشم دوخته است.
اختلافات گسترده ریاض و ابوظبی
نکته دیگری که در خصوص همکاری عربستان سعودی و امارات در جریان عملیات مشترک کنونی در الحدیده وجود دارد این است که ممکن است الحدیده نیز همچون عدن به نقطه اختلاف دیگری میان این دو تبدیل شود. علت اصلی ظهور و بروز چنین اختلافاتی نیز شکست های سنگینی است که هم متجاوزان اماراتی و هم متجاوزان سعودی از نیروهای یمنی متحمل می شوند. آنها پس از هر شکست، یکدیگر را متهم به سستی و ناکارآمدی کرده و از همینجاست که اختلافاتشان بالا می گیرد. این دست از اختلافات در میان مقامات ارشد سیاسی و نظامی امارات متحده عربی و عربستان سعودی کاملا واضح و آشکار است. قدرت طلبی های بیشتر امارات در یمن نیز یکی دیگر از جمله عواملی است که موجبات اختلافات گسترده میان ریاض و ابوظبی را فراهم می کند.
جنگ نیاتی در یمن و استراتژی کلان ایالات متحده
در خصوص جنگ یمن ذکر این نکته ضروری است که این جنگ از همان ابتدا یک جنگ نیابتی بوده است. این بدان معناست که عربستان سعودی به وکالت و نیابت از ایالات متحده آمریکا و انگلیس جنگ علیه یمن را کلید زد. اینکه شما می بینید سعودیها خود صاحب تصمیم نیستند و قادر به پایان دادن به این جنگ نیستند، به همین مسأله باز می گردد. اما در خصوص الحدیده نقش ایالات متحده آمریکا در مقایسه باگذشته پررنگ تر شده است. حتی شاهد آن بودیم که آمریکایی ها طی یک ماه گذشته بخشی از واحدهای نظامی خود را در یمن مستقر ساخته اند و این معنای ورود مستقیم به جنگ است.
علت ورود آمریکا هم آن است که نیروهای سعودی و اماراتی قادر به تسلط بر بندر استراتژیک الحدیده نیستند. مزدورانِ وابسته به عربستان سعودی همچون سودانی‌ها، مغربی ها و بخشی از نیروهای مصری هیچکدام نتوانستند به بندر الحدیده نزدیک شوند و برعکس، متحمل خسارت های فراوانی نیز شدند. در هر صورت، استراتژی کلان آمریکایی ها این است که دریای سرخ به عنوان یک دریای اسلامی که در اطراف آن کشورهای اسلامی واقع شده اند، در اختیار مسلمانان نباشد. آمریکایی ها خود اذعان دارند که در یمن حضور نظامی دارند./۹۶۹/د102/ب1
منبع: فارس