اسلامی سازی علوم انسانی در گرو قوی شدن حکمت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی امروز در آیین رونمایی، معرفی و بررسی آثار کلان طرح «رابطه نفس و بدن» که به همت پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است، ضمن گرامیداشت ایام ربیع الاول و روز بزرگداشت علامه طباطبایی، اظهار داشت: شاهد علت پرداخت به بحث نفس و بدن و رابطه این دو همانطور که در جلد اول اسفار آمده، نظام المعاش و نجات المعاد است.

وی گفت: اگر حکمت نظری بر معرفت امور به شکل برهانی تأکید دارد که نبی مکرم اسلام(ص) فرمودند «اللهم ارنی الاشیاء کما هی» و ملاصدرا استدلال می کند که یعنی ما هستی را آنگونه که است، بشناسیم و شناسایی ما برهانی باشد، نه ظنی و گمانی، و اگر فرمود «تخلَّقوا بأخلاق الله» که بحث حکمت عملی را محور قرار داده، این حکمت را به علم تولید نظامات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل می کند، چرا که اینها نظام معاش است یعنی چگونه می توان نظام معاش را تولید کرد و سر و سامان داد.

رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: اگر این نظامات بخواهد به درستی تولید شود، در کنار اینها باید نجات معاد هم دیده شود، چرا که فلان آقا نوشته که ملاصدرا با تأمل در امر معاد، از تأمل در امر معاش به کلی باز ماند و بنده از این فرد سؤال کردم آیا اسفار ملاصدرا را خوانده ای که گفت رُزنتال اینطور گفته است؛ همین در اسفار آمده است «اللهم ارنی الاشیا کما هی خلقوا بأخلاق الله»، این حکمت کاربردی دارای امتداد سیاسی ـ اجتماعی است و اگر این عبارت به نحو دیگری معنا شود و گفته شود که ربطی به نظام معاش ندارد، با حرف ملاصدرا متفاوت است که ملاصدرا می گوید ربط دارد.

وی با بیان این که حدود الهی کار فقه و فقها است، افزود: البته فقه باید حدود را تعیین کند و فلسفه و حکمت در حیطه حدود که نمی تواند باشد و حدود الهی کار فقه و فقها است، چنانچه اخلاق نظام فضائل و رذائل را بیان می کند.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی اظهار داشت: علت اهمیت این همایش این است که پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وظیفه دارد که به توانمندسازی علوم اسلامی بپردازد و به اسلامی سازی علوم انسانی مدد برساند که بتوانیم نیازهای کنونی خود را در سطح نظام جمهوری اسلامی و بالاتر از آن برطرف کنیم.

وی با بیان این که برای تقویت علوم اسلامی و اسلامی سازی علوم انسانی باید حکمت ما قوی شود، گفت: رکن حکمت بحث انسان است که اگر در حکمت نظری انسان شناسی مان ضعیف باشد، در حکمت عملی نمی توانیم نظامات را درست طراحی کنیم، چرا که حکمت عملی مبتنی بر حکمت نظری است.

رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: وقتی گفته می شود که انسان جسمی دارد و در عالم، عالم ماده را داریم، آن وقت این عالم بخشی از نظامات ما می شود و در معرفت، معرفت پوزیتیویستی و تجربی یک بخش از معرفت ما می شود و وقتی که می گوییم عالم مثال داریم و نظام فضائل و رذائل را وارد می کنیم، ساحت دیگری دارد که باید بحث آن دنبال شود و اگر از این فراتر رفتید و عالم عقل و روح را وارد کردید و عقل قدسی را پذیرفتید، دیگر اومانیزم کنار گذاشته می شود.

وی افزود: اگر عالم مثال را قبول کردیم، دیگر سکولاریزم کنار گذاشته می شود اما نفی اومانیزم به عنوان اساس علوم انسانی سکولار، طبیعی و مادی با بحث انسان شناسی، عالم شناسی و هستی شناسی کنار گذاشته می شود.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی اظهار داشت: بحث نفس و بدن بما هو هو برای ما مهم نیست، بلکه به خاطر این امتداداتش است که برای ما مهم می باشد بنابراین می خواهیم از این منظر امتداد های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی این را دنبال کنیم تا چیستی این نظام معاش معلوم شود.

وی گفت: مهم ترین تمایز الگوی اسلامی پیشرفت در ایران با الگوی غیر اسلامی، به توجهش به هستی شناسی به معنای دقیق کلمه است.

رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: اگر عوالم و انسان را به درستی شناختیم، این نظامات را به درست طراحی می کنیم اما اگر در حکمت نظری ایراد داشتیم، در اینجا نمی توانیم؛ بنابراین سیاست متعالیه، علوم انسانی متعالیه، اقتصاد متعالیه و امنیت متعالیه را سال ها پیش در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این جهت مطرح کردیم.

وی افزود: امیدواریم که دومین همایش «جاودانگی نفس» یک حقیقت مهمی را در حوزه نظام سازی بدهد که در این حوزه همیشه حق تقدم با ارزش های معنوی و الهی است.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی با بیان این که مهم ترین راه نظام سازی تکیه بر حکمت است، خاطرنشان کرد: اگر به درستی به حکمت برسیم، به این نظامات می رسیم./۸۲۲/پ۲۰۲/ب۱