حمایت از مدارس علمیه شهرستان ها سبب مهاجرت طلاب از قم می‌شود
آیت الله محسن مجتهد شبستری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به مساله حضور طلاب در شهر مقدس قم و عدم مهاجرت آنها به شهرهای خود، گفت: بدیهی است حوزه علمیه قم هم اکنون در جهان تشیع جامع ترین مرکز دینی بشمار می رود اما عدم مهاجرت روحانیان از شهر مقدس قم به شهرستان ها مشکلات متعددی را به دنبال می آورد.
رسا: علت گرایش طلاب به تحصیل در شهر مقدس قم چیست؟
از زمانیکه مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری در قم مستقر و تشکیل حوزه علمیه دادند و مرحوم آیت الله بروجردی مرجع تقلید منحصر به فرد در زمان خود به تکمیل آن اهتمام ورزیدند و امروز با حضور مراجع تقلید و اساتید فراوان در فقه، اصول و سایر رشته ها و اخیرا با اضافه شدن جامع المصطفی العالمیه که سبب شده طلاب کشورهای مختلف دنیا قم را مرکز اصلی تحصیل علوم دینی خود قرار دهند که هزاران نفر مشغول تحصیل هستند حوزه علمیه قم به دانشگاه بزرگ علوم دینی دنیا تبدیل شده و فعلا بیش از شصت هزار نفر از اهل علم ساکن قم هستند.
امروز حوزه علمیه قم از نظر کمیت و کیفیت و وجود رشته های تخصصی و حضور اساتید فراوان بی نظیر شده است بنابراین طلاب عزیر نیز گرایش بیشتری برای تحصیل در قم پیدا می کنند و شاید از نظر مزایایی همچون شهریه نیز این شهر نسبت به شهرستانها تا حدی ارجحیت داشته باشد ولی توصیه مراجع محترم و بزرگان این است که طلاب علوم دینی تمام سطوح و سه تا چهارسال درس خارج را در شهرستانها به ویژه مراکز استان ها سپری کنند سپس برای تکمیل درس خارج چند سالی در حوزه قم حضور داشته باشند تا تراکم بیش از وضع کنونی و شرایط موجود در قم پیش نیاید و نیز حوزه شهرستان ها پربارتر و کاملتر شود.
رسا: حضور دائمی طلاب در شهر مقدس قم چه تبعاتی را به دنبال می آورد؟
جامعیت و امتیازات حوزه علمیه بزرگ قم جاذبه بیشتری برای اهل علم دارد بنابراین طلاب ادامه اقامت در قم را بر مهاجرت به شهرستانها ترجیح می دهند ولی وظیفه اصلی روحانیان طبق آیه 122 سوه توبه(وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ) این است که باید پس از پایان تحصیلات در حوزه علمیه به وطن خود مهاجرت کنند و مشغول تبلیغ و ارشاد مردم شوند. به ویژه افرادی که تدریس گسترده و زمینه مرجعیت و مقامات عالیه برای آنان به وجود آمد به طوریکه مهاجرت آنها لطمه ای به حوزه قم وارد نکند.
بنابراین در اغلب شهرستانها از نظر روحانیان مفید خلأ وجود دارد. امروز نیاز فراوانی به حضور روحانیت به ویژه در روستاها وجود دارد. متاسفانه مشاهده می شود که در چهل روستا فقط یک روحانی حضور دارد و نیز در تشکیلات قضایی شهرستانها کمبود قاضی روحانی احساس می شود.
رسا: برای بهبود وضعیت تحصیل طلاب علوم دینی در شهرستان ها چه راهی را پیشنهاد می‌دهید؟
طلاب محترمی که در شهرستانها مشغول تحصیل هستند لازم است ممحض در تحصیل علوم دینی باشند و اگر بخواهند ضمن تحصیل به اشتغالات دانشگاهی یا اداری یا موارد دیگر بپردازند توفیق مطلوبی در تحصیل نخواهند داشت. البته اگر پس از پایه ششم که معمولا مصمم می شوند امامت جماعت یک مسجد یا مرکز دیگر را بپذیرند و به غیر از ایام تعطیلات و گاهی که به کارهای والدین می پردازند یا با وجود منابر محدود که مشغول تبلیغ هستند باید تمام زمان خود را مصروف تحصیل و مباحثه و مطالعه کنند تا به موفقیت مطلوب برسند.
بنابراین در فرمایشات پیشوایان دینی به طالبان دینی توصیه شده است که مفروغ باشند یعنی در دوران تحصیل از دیگر مسائل دور بوده و به مشاغل دیگر که یک مانع تحصیل علم است نپردازند. البته زمینه اشتغالات غیر تحصیلی غالبا در شهرستانها بیشتر فراهم می شود بنابراین متذکر شدن به طلاب شهرستانها به این موضوع لازم است.
رسا: چه راه کاری را برای مهاجرت طلاب از قم پیشنهاد می دهید؟
نظر به اینکه تراکم در حوزه علمیه قم بیش از حد لازم است و خود بزرگان حوزه علمیه اعتقاد دارند طلاب محصل در شهرستانها پس از سپری کردن سه تا چهار سال درس خارج در شهر خود به قم بیایند و دیگر اینکه وجود حوزه های علمیه در شهرستانها برکات معنوی و آثار و خواصی ویژه برای آن منطقه دارد بنابراین باید حمایت های مادی و معنوی از سوی مراجع تقلید و مدیریت محترم حوزه علمیه قم از شهرستانها باشد، حتی با اعزام استاد در صورت نیاز و قرار دادن سایر امکانات تا زمانی که قوام حوزه شهرستانها شکل گیرد و دائر بودن آنها بیش از پیش محقق و فعالیت بیشتری داشته باشند./811/ت302/ب1