چند پرسش بر تعطیلی جلسات "انقلاب فرهنگی"

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، جایگاه مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اصحاب فرهنگ و خرد پوشیده نیست و قانونی بودن مصوبات این شورا مؤیدی بر این اهمیت است که متأسفانه در روند برگزاری جلسات منظم آن اختلال و موجب افزایش انتقاد دلسوزان انقلاب اسلامی شده است.

شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ عنوان مرکز و پیشران فرهنگ، نقشی اساسی در ساختار قانونی و اجرایی کشور دارد. تقویت و پشتیبانی از فرهنگ کشور می‌تواند مسئولان اجرایی و عملیاتی را هدایت کند و از توقف و درجا زدن و یا حرکت‌های قهقرایی جلوگیری کند. جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی از بعد مهندسی فرهنگ در جامعه اهمیت زیادی دارد و در صورت مشارکت فعال در حل مسائل فرهنگی و ایفای نقش‌های اصلی این شورا، توسعه و تعالی حرکت فرهنگی را شاهد خواهیم بود.

تزریق روحیه امید و نشاط و توجه به ایمان و حرکت توحیدی و مشی انقلابی در همه تصمیمات کلان کشور از کارویژه‌های متوقع این شورا است. مقام معظم رهبری همواره توجه و عنایتی ویژه به امور فرهنگی دارند؛ وظیفه شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیدن به مسائل‏ خاص فرهنگی است که در بستر اجتماع در جریانند و از طریق قانون قابل رسیدگی نیستند. شورای عالی‏ انقلاب فرهنگی باید افزون بر کار‌های اجرایی، بر تدوین فرهنگ عمومی و تغییر و تحول نظام آموزش و پرورش و همچنین آموزش عالی نظارت داشته باشد.

بدون شک برنامه ریزی در امور مادی و اقتصادی‏ آسان‌تر و مؤثرتر و کارسازتر است، هر چند که اگر فرهنگ، نشاط نداشته باشد برنامه‌‏ریزی اجتماعی و اقتصادی هم با دشواری مواجه می‏‌شود و به جایی‏ نمی‌‏رسد. برای توسعه‌ی فرهنگی یا برای هیچ شأنی از شؤون فرهنگ نمی‌‏توان برنامه‌‏ریزی‏ کرد، اما فرهنگ بی‏‌مدد تفکر، توسعه و گسترش‏ نمی‌‏یابد. در شرایط کنونی گونه‌‏ای ملازمت میان‏ توسعه اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی وجود دارد ولی‏ اینها در عرض هم نیستند و اثر و اهمیت مساوی‏ ندارند.

زمانی که تفکر می‌‏آید، توسعه اقتصادی هم حاصل‏ می‏‌شود؛ اما توسعه اقتصادی بدون تفکر و فرهنگ پدید نمی‌‏آید. هر چند که در عصر ما توسعه اقتصادی از جمله نشانه‏‌های رشد فرهنگ است. امروز که مشکلات و معضلات اقتصادی، مساله‌های جدیدی را رقم زده است، فعال بودن این شورا که عقبه استراتژیک فرهنگی کشور است و اعضای آن شامل شخصیت‌های حقوقی صاحب منصب فرهنگی در کشور و اشخاص حقیقی دانشمند است، می‌تواند هم‌افزایی و مشارکت فرهنگی را دوچندان کند و از موازی‌کاری و هدر‌رفت سرمایه‌های مادی و معنوی جلوگیری کند.

از آنجا که زیربنای تمدن اسلامی، ایمان، عقیده، معنویت و اخلاق است، ضروری است تا گروهی واجد شرایط لازم‏ برای رسیدگی به این امر مهم و زیربنایی تشکیل شود و با تلاش جهادگرانه برنامه‌‏های دراز مدتی برای‏ دوران‌های کودکی، دانش آموزی و دانشگاهی تدوین‏ کند و بدون شک کدام نهاد عالی‌تر از شورای انقلاب فرهنگی است که دارای ساختار و سازمانی مشخص و معتبر است.

رسیدن به اهداف فرهنگی مهم‌ترین‏ هدف انقلاب اسلامی ایران است، پس اگر فرهنگی‏، فرهنگ انقلاب را تهدید کند، خطری جدی برای‏ انقلاب به شمار می‌‏آید. اکنون فرهنگ‌های مهاجم‏ بیگانه می‌‏کوشند اعتقاد مردم ما را به مبانی اسلامی‏ سست کنند. رسانه‏‌های عمومی غرب و سخنگویان‏ وطنی آن‌ها، این اندیشه را القا می‌‏کنند که راه ورود ما به دنیای جدید غرب، تبعیت بی‏‌چون و چرا از فرهنگ‏ غرب و پذیرش متافیزیک علم و تکنولوژی جدید است. بدیهی است پذیرش این فرهنگ چیزی جز وداع با مبانی فرهنگ دینی نیست.

دشمنان با عملیات روانی و سهمگین خود که از طریق رسانه‌های فراگیر در عرصه فضای مجازی و ماهواراه‌ای و... در حال تلاش شبانه روزی بوده، در تلاش هستند تا منطق نداشته خود را با برنامه‌های دروغین و با لعاب هنر تزئین شده به خورد مردم دهند و وادادگی فرهنگی و وارونگی ارزشی را برای مردم ساخته و ذهن و قلب مردم  ایران را با شبهات خود مسموم سازند، از سوی دیگر در فضایی که نفوذی‌ها درصدد هستند تا در برخی مدارس و دانشگاه‌ها رخنه کنند و با به قهقرا کشاندن فضا‌های آموزشی و درسی، اذهان نوجوان و جوان را از مسائل اصلی منحرف سازند، آیا نباید  در این شرایط حساس، شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان پیشران حرکت فرهنگی در کشور با قوت هرچه تمام‌تر برنامه ریزی و  نظارت خود را در عرصه اجراء، تقویت کند؟(1)

هرچه هست، جایگاه مهم این شورا بر اصحاب فرهنگ و خرد پوشیده نیست و قانونی بودن مصوبات این شورا مؤیدی بر این اهمیت است که متأسفانه در روند برگزاری جلسات منظم آن اختلال ایجاد شده و این موجب افزایش انتقاد‌ها نسبت به کارکرد این شورای مهم و قرارگاه فکری فرهنگی انقلاب اسلامی شده است.

چند ماهی است که خبر‌های خوبی از برگزاری جلسات این شورا به گوش نمی‌رسد و رسماً جلسات مهم‌ترین دستگاه فرهنگی کشور به ریاست رئیس‌جمهور تعطیل شده است. اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی که همگی از فضلا و افراد مجرب و حاذق در عرصه فرهنگ هستند نسبت به این امر منتقدند. به هم خوردگی نظم جلسات و معطل ماندن طرح‌های کلان فرهنگی کشور و عدم حفظ آداب جلسه‌ای با ساز و کار نقد و بررسی و آزاد اندیشی و تضارب آراء که اقتضای یک جمع فرهیخته است، از مهم‌ترین انتقادات اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

به هر حال انتقاداتی که سابق بر این، بر شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد بود که چرا این قدر در بررسی طرح‌ها کلان تأخیر دارد و یا اینکه چرا برخی اعضا در داخل جلسه تحرک کافی برای ابراز نظر  را ندارند، امروز همه در سایه عدم برگزاری اصل جلسات به فراموشی سپرده شده است.

آیا جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی که اعضای فرهیخته و شایسته و عمدتا دارای تجارب بالای فرهنگی و مدیریتی هستند را نباید فرصتی برای نقد و تضارب آراء و رسیدن به کلام احسن بدانیم؟ آیا نباید برای شنیدن حرف‌های مخالف، تحمل خود را بالا ببریم؟ آیا نباید اجازه دهیم که سخن منتقدان در عرصه فرهنگی به گوش برسد و در یک فضای نخبگی به حل تعارض‌های فرهنگی کشور بیاندیشیم. امروز وضعیت عمومی فرهنگ که قطعا نیازمند مهندسی فرهنگی است چرا باید معطل بماند؟ روحانیون حاضر در شورای عالی انقلاب فرهنگی که همگی از اساتید صاحب نام و ممتاز در عرصه علوم انسانی و اسلامی هستند چه نقشی در حل این نقیصه می‌توانند داشته باشند؟

بازگشت به میز صحبت و مذاکره و تبادل نظر و هم اندیشی مقدمه‌ای برای تحقق شنیدن حرف مخالف و تحقق آزاد اندیشی است. گفتگو‌های فرهنگی با درنظر گرفتن تفاوت سلیقه‌ها می‌تواند اختلاف نظر‌ها را کاسته و اختلاف‌ها را به وحدت موضع گیری و دستاورد‌های عینی در ساحت عمل برساند.

به راستی آیا تقلیل گرایی در عرصه تمشیت امور محوله و کم توجهی به عرصه فرهنگ که از مقوله‌های اصلی و اساسی مورد تأکید قانون اساسی است، قابل قبول است؟ رئیس جمهور محترم که قسم یاد کرده‎اند که پاسدار قانون اساسی باشند حتما مراقب هستند تا خدای ناکرده عرصه فرهنگ و سکانی مهم به نام ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی تضعیف نشود.

 با توجه به تأکیدات رهبر انقلاب بر مسائل فرهنگی کشور و قرار گرفتن نظام مقدس جمهوری اسلامی در جنگ نرم با استکبار جهانی، از رئیس‌جمهور انتظار می‌رود که با حضور مداوم خود در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی به مباحث کلان فرهنگی کشور رسیدگی کند. همچنین بر اساس قانون مشخص شده است که در صورت غیبت رئیس جمهور، جلسات باید به ریاست نواب تشکیل شود که این مهم می‌تواند به برگزاری منظم این جلسات کمک کند.

پایان اینکه، مقام معظم رهبری در سال ۸۴ درباره اهمیت نقشه مهندسی فرهنگی و کوتاهی شورای انقلاب فرهنگی، نکاتی را در جمع اعضای این شورا، بیان داشته و از شورای عالی انقلاب فرهنگی به "قرارگاه" تعبیر کردند؛ امیدواریم که بار دیگر با مدیریت صحیح و منطقی، جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت منظم برگزار شده و مسائل فرهنگی کشور با اولویت‎بندی صحیح مورد پردازش اعضا قرار گیرد تا بیش از این شاهد تعطیلی یک قرارگاه مهم کشور نباشیم./918/ی701/س

1. برگرفته از جلسه‌ای با موضوع "شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ مسؤولیت‌های آینده" با حضور آقایان آیت الله احمد جنتی، دکتر رضا داوری، دکتر احمد احمدی، دکتر مهدی گلشنی، دکتر ایرج فاضل (همراه با دخل و تصرف)