چشمان بینای اطلاعات سپاه حزب توده را شکار کرد

اشاره:

گروه‌ها و جریان‌های انحرافی از سال‌ها پیش اختلالاتی را در نظام سیاسی کشور ایجاد کرده‌اند که یکی از آن‌ها حزب توده بوده است؛ این احزاب با جذب افراد برجسته جامعه سعی کرده‌اند رویکرد سیاسی و اجتماعی خود را تحقق بخشند و جامعه را به سمت مارکسیسم، کمونیسم، سوسیالیسم یا لیبرالسم سوق دهند؛ مجموعه‌هایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بویژه سازمان اطلاعات آن خدمات ارزنده‌ای در مقابله با این گروه‌ها و احزاب داشته‌اند تا انقلاب اسلامی بتواند با صلابت به مسیر خود ادامه دهد؛ امروز به مناسبت سالگرد عملیات اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه حزب توده با نام «عملیات امیر المؤمنین» که منجر به انحلال این حزب شد، خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا با حجت‌الاسلام محمدعلي ليالي استاد حوزه و دانشگاه به گفت‌وگو نشسته است که متن آن در ذیل از نظر می‌گذرد.

رسا ـ تاریخچه‌ای از احزاب در جمهوری اسلامی ایران و قبل از آن بفرمایید.

فضای تحولات سیاسی جامعه ایران پس از انقلاب از جهات مختلف قابل بحث و بررسی است؛ یکی از مهمترین تحولات تاریخی نحوه برخورد با گروه‌ها، گروهک‌ها و جریان‌های فکری التقاطی، از جریان‌های فکری تا جریان‌های نظامی و شبه نظامی پس از انقلاب، بویژه سال‌های 1357 تا 1363 است.

در ایران احزاب و گروه‌های مختلفی با نام‌ها و عناوین مارکسیستی، کمونیستی، سوسیالیستی مانند حزب توده، فدائیان خلق، اقلیت، اکثریت، مجاهدین خلق و گروه‌های دیگر داشته‌ایم؛ گروه‌های لیبرالستی نیز با تفکر غرب گرایی مانند نهضت آزادی، جبهه ملی، حزب ایران و گروه‌های دیگر نیز وجود داشته و دارند؛ سابقه این احزاب و گروه‌ها قبل از انقلاب یا بعد از انقلاب است؛ متأسفانه این‌ها در سال‌های گذشته در عرصه تحولات و حوادث انقلاب، در مقابل جریان انقلاب قرار گرفتند.

رسا ـ درباره حزب توده به عنوان یکی از فعال‌ترین احزاب و تاریخچه به وجود آمدن و فعالیت آن برای مخاطبان خبرگزاری رسا مطالبی بفرمایید.

یکی از مهمترین و شاید موفق‌ترین احزاب فکری و سیاسی در تاریخ معاصر ایران حزب توده بود؛ گروه توده در قالب یک گروه 51 یا 53 نفره به وسیله دکتر تقی ارانی در دهه 1320 تشکیل شد؛ بعدها این جریان به حزب توده تبدیل شد که به واقع از رهبرانی قوی برخوردار بود؛ افراد بسیار صاحب فکر، اندیشه و دارای سازمان و ساختار بودند؛ افرادی مانند نورالدین کیانوری، احسان طبری و انور خواجه‌ای از بزرگان این حزب بودند که موفق شدند افرادی مانند مرحوم جلال آل احمد را جذب خود کنند؛ بسیاری از جریان‌های روحانی، انقلابی، فرزندان روحانیت، توده‌ها، نخبگان، دانشگاهیان و نظامیان نیز جذب حزب توده شدند.

رسا ـ آیا با پیروزی انقلاب اسلامی تغییری در فعالیت و عملکرد حزب توده پدید آمد؟

فضای انقلاب و تغییر و تحول به نفع حزب توده است؛ حزب توده از مهمترین سازمان‌هایی بود که سازمان و تشکیلات داشت و از بیش از پنجاه سال فعالیت سیاسی برخوردار بود، بنابراین پس از انقلاب به عنوان یک جریان قوی در مقابل انقلاب اسلامی قرار گرفت.

اگر چه این حزب از اصل انقلاب حمایت کرد اما چون وابسته به اردوگاه شرق و اتحاد جماهیر شوروی بود بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در مقابل آن قرار گرفت؛ کیانوری، احسان طبری و انور خواجه‌ای نیز که از بزرگان این جریان در ایران بودند عضو پلونوم یا به عبارتی کمیسیون فکری اتحاد جماهیر شوروی یعنی جزو رهبران حزب مارکسیست، کمونیست و سوسیالیست بودند؛ این‌ها در اروپای شرقی درس خوانده بودند و دکترای فلسفه داشتند.

این افراد اهل علم بودند و کارهای فکری و سازمانی قوی انجام داده بودند؛ جریانی خطرناک که در ارکان نظام نفوذ کرده بود و افرادی از ایشان مانند ناخدا ملک افضلی که در فرماندهی نیروی دریایی قرار گرفته بود و برخی دیگر که در بخش‌های دیگر نظام نفوذ کرده بودند؛ ازاین‌رو برخورد با این جریان بسیار مهم و لازم بود؛ سازمان فدائیان خلق بعدها از دل حزب توده در آمد؛ اقلیت، اکثریت و گرایش مارکسیست و کمونیست سازمان مجاهدین خلق و منافقین هم تهدید جدی برای نظام بود.

رسا ـ عملیات موسوم به «عملیات امیرالمؤمنین» چگونه انجام شد؟

کمیته‌های انقلاب و بعدها سپاه موفق شدند همه جانبه در این سازمان نفوذ و بتوانند رهبران آن‌ها را دستگیر کنند؛ سازمان حزب توده به عنوان سازمان غیر قانونی اعلام شد و بعد از دستگیری رهبران این‌ها، بازپرسان و بازجویان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی معجزه کردند و اقرار‌هایی از این افراد گرفتند که باعث از هم گسستن این حزب شد.

کیانوری که نوه شیخ فضل الله نوری بود، احسان طبری و انور خواجه‌ای حرف‌هایی زدند که بخشی از آن در کتاب «کژ‌راهه کیانوری» وجود دارد؛ این کتاب حاوی اعترافات احسان طبری، انور خواجه‌ای و دیگر راهبران سازمان است که ساختار و تشکیلات پنهان و مرموز و مهم حزب توده را افشا کردند؛ بنده و بسیاری دیگر معتقدیم یکی از دلایل فروپاشی جریان اردوگاه چپ، مارکسیسم، کمونیسم و سوسیالیسم، این کتاب است.

رسا ـ آیا در عرصه اندیشه هم کسی در مقابل این‌ها ایستاد؟

هرچند شکست رسمی اردوگاه مارکسیست و کمونیست از اینجا آغاز شد اما پیش از این شخصیت‌های بزرگی مانند شهید بهشتی، علامه مصباح یزدی و دیگران در مناظرات با رهبران چپ مانند احسان طبری، کیانوری و انورخواجه‌ای تشت رسوایی اندیشه مارکسیست و کمونیست را در ابتدای دهه شصت و پیروزی انقلاب اسلامی به زمین کوبیده بودند.

در نهایت این جریان منجر به نامه حضرت امام (ره) به گورباچف شد که «صدای خرد شدن استخوان‌های مارکسیست به گوش می‌رسد و مارکسیست و کمونیست را باید در زباله‌دان تاریخ پیدا کرد» .

رسا ـ آیا کماکان چنین گروه‌هایی در جامعه وجود دارند و آیا حضور و برخورد اطلاعات سپاه پاسداران با چنین جریاناتی لازم است؟

طبیعتاً نقش سپاه پاسداران در مقابله با جریان‌های انحرافی در همه دوران بویژه در دهه شصت و مقابله با جریان حزب توده بسیار مهم است؛ این برخورد از جهات مختلف برای امروز قابل مطالعه، درس‌گیری و عبرت‌گیری است.

همانطور که امام راحل فرمود «اگر سپاه نبود کشور نبود»، امروز نیز توجه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با چشمان بینای خود به چنین مسائلی و بررسی آن‌ها در حلقه‌های مطالعاتی خود، در برخورد با گروهک‌ها و جریان‌های انحرافی قابل توجه است.

کماکان سپاه باید با جریان‌های انحرافی که بیشتر جریان‌های لیبرال هستند و در بخشی از ساختار نظام بویژه در عرصه رسانه و فضای مجازی نفوذ کرده‌اند مقابله کند؛ امروز سپاه باید از درس‌های سنگین دهه شصت در برخورد با جریان‌های انحرافی، بویژه گفت‌وگو و مناظره با این‌ها به صورت خصوصی و در رسانه و صدا و سیما و فضای مجازی استفاده کند.

امروز با مطالعه پیشینه چنین گروه‌هایی علما و دانشمندان ما باید به عنوان کارشناسان و صاحب‌نظران، جای افرادی مانند شهید بهشتی، علامه مصباح و افرادی به تعبیر حضرت آقا «استاد فکر» را بگیرند تا انحراف برخی از این جریان‌ها به جامعه نشان داده شود.