حجت الاسلام اسدی‌نسب مطرح کرد؛
علوم انسانی اسلامی در اندیشه رهبر انقلاب
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب به شیوه خاص تفسیری دارند، گفت: طبق نظر رهبر معظم انقلاب نظریات علوم انسانی باید از قرآن کریم گرفته شود.
اشاره: رهبر معظم انقلاب از اندیشمندانی بودند که در دوران ستمشاهی با رویکردی اجتماعی و سیاسی به تفسیر قرآن پرداختند و جلسات تفسیر و بحث درباره آیات قرآن را آغاز کردند و راه برون رفت جامعه از استعمار دشمنان داخلی و خارجی را بازگشت به آموزه‌های قرآن می‌دانستند و سعی می‌کردند نگاهی راهبردی به آموزه‌های قرآنی داشته باشند؛ معظم له در بخشی از خاطرات جلسات تفسیرشان فرمودند: «ما در سال‌های قدیم، دوره بی قرآنی را در این مملکت گذراندیم؛ قرآن به تدریج داشت از همه جای کشور جمع می‌شد. در گذشته‌های دور، مکتب خانه‌ای بود که بچه‌ها قرآن را در آنجا یاد می‌گرفتند؛ لیکن در دوران پهلوی اینها را به کلی از بین برده بودند؛ این مدارس رسمی هم که مطلقاً چنین چیزی نداشت؛ البته فقط تعدادی از این جلسات و دوره‌های قرآن فعالیت داشتند و بعضی از افراد در گوشه و کنار کشور - تهران، مشهد، اصفهان و سایر جا‌ها - مشغول بودند؛ اما هیچ چیز نبود؛ هرچه شده، از انقلاب به این طرف است؛ درعین‌حال ما احساس می‌کنیم که از کاروان فراگیری و انس با قرآن عقب هستیم؛ در آن دوران طاغوت، من در مشهد جلسات تفسیر و درس قرآن داشتم؛ به جوانانی که می‌آمدند، می‌گفتم که هر کدام از شما‌ها یک نسخه قرآن در جیب بغلتان داشته باشید؛ اگر در جایی منتظر کاری می‌ایستید و فراغتی پیدا می‌کنید - یک دقیقه، دو دقیقه، پنج دقیقه، نیم ساعت - قرآن را باز کنید و به تلاوت آن مشغول شوید، تا با این کتاب انس پیدا کنید؛ تعدادی که این‌طور عمل کرده بودند، هر چند بسیار اندک بودند، لیکن احساس می‌کردم که اینها با اینکه غالباً هم عربی نمی‌دانستند، اما از لحاظ فهم معارف اسلامی، از دیگران برجسته‌تر بودند و به طور ممتازی با آنها تفاوت داشتند»
از این‌رو خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، در راستای تبیین اندیشه قرآنی رهبر معظم انقلاب گفت‌وگویی با حجت الاسلام محمدعلی اسدی نسب عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انجام داده است که در ادامه تقدیم می‌شود:
رسا ـ روش تفسیری رهبر معظم انقلاب چه ویژگی‌ها و خصوصیاتی دارد؟
رهبر معظم انقلاب مهمترین روشی که در تفسیر قرآن دارند به روز کردن مطالب قرآن کریم است؛ ایشان مفاهیم قرآنی را به گونه‌ای تبیین می‌کنند که گویا قرآن امروز برای جامعه نازل شده است؛ رهبر معظم انقلاب زمانیکه توحید قرآنی را مطرح کردند توحید را ناظر بر شرک‌های فعلی جوامع اسلامی و بشری توضیح دادن و اینگونه نبوده که یک سری مطالب نظری بیان و رها شود.
توحید و نبوتی که رهبر معظم انقلاب با استفاده از مفاهیم قرآن کریم بیان دارند با آنچه که در عرف مفسران بیان می‌شود متفاوت است، ایشان از آیات قرآن در هر وادی استفاده با اهمیتی دارند و توجه دارند که امروز چه اتفاقی در جامعه افتاده و چه نسخه شفابخشی را قرآن تجویز می‌کند؛ رهبر معظم انقلاب زمانیکه طاغوت، شرک و مفاهیمی از این قبیل را توضیح دادند این الفاظ را منطبق بر مفاهیم روز تبیین می‌کنند.
رهبر معظم انقلاب به شیوه‌ای خاص تفسیر دارند و علاوه براینکه محسوس است برای عموم افراد قابل فراگیری است؛ ایشان در همان سال‌های قبل از انقلاب در مشهد درس تفسیر داشتند و در ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۳ مطالب تفسیری را در یک صفحه چاپ و بین نمازگزاران توزیع و به مدت یک ساعت آن مطالب را توضیح دادند، در آن زمان یک جزوه سی صفحه‌ای از آن زمان تهیه شد و آخر ماه مبارک رمضان بین نمازگزارن پخش شد و بعدا افراد دیگری نوار‌های این جلسات تفسیر را نوشته به صورت جزوه حدود ۵۰۰ صفحه‌ای با عنوان طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن منتشر شد و از آن زمان تاکنون شرح‌های مختلفی بر این کتاب نوشته شده است.
باید از شیوه تفسیر رهبر معظم انقلاب الهام گرفته شود و مطالب تفسیری را به گونه‌ای آسمانی تفسیر نشود و به تعبیر بهتر مطالب آسمانی به گونه‌ای بیان شود که برای مردم زمینی قابل درک و عمل باشد.
رسا ـ مطالعه کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن کریم (آشنایی با اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب) چه ضرورتی برای طلاب، مبلغین و فعالین فرهنگی دارد؟
این کتاب برای آشنایی با قرآن کریم و شناخت وظیفه قرآنی اهمیت فراوانی دارد و برای همه قشر‌های خواص و عوام ابسیار راهگشا است؛ اگر موسسه‌ای بتواند مطالب این کتاب را توسعه دهد بسیار ارزشمند است، زیرا نیم قرن از تاریخ تقریر کتاب گذشته و با توجه به مطالب بسیار زیادی که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های مختلف بیان فرمودند می‌توان این کتاب ارزشمندتری تولید کرد و می‌توان با نظارت رهبر معظم انقلاب مجموعه چندجلدی طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن منتشر شود؛ لازم است حوزه‌ها و دانشگاه‌ها این مسئله را پیگیری و به نتیجه نهایی برسانند.
رسا ـ با توجه به ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی اندیشه و جایگاه محوری قرآن کریم در این بین، اندیشه قرآنی رهبر معظم انقلاب چه نقشی در تحقق این مساله دارد؟
رهبر معظم انقلاب فرمودند که باید مبانی علوم انسانی را از قرآن استخراج کنیم؛ قرآن کریم مطالب زیادی در عرصه علوم انسانی دارد، باید براساس آنچه رهبر معظم انقلاب و بزرگان دینی گفتند مبانی و مسائل علوم انسانی اسلامی استخراج شود؛ رهبر معظم انقلاب ناظر بر عصر قرآن را توضیح و تفسیر کردند و باید برای تولید علوم انسانی از تفسیر ایشان استفاده کرد.
علوم انسانی‌ایی که در دانشگاه تدریس می‌شود غالبا غربی است؛ نظر رهبر معظم انقلاب این است که نظریات علوم انسانی از قرآن کریم گرفته شود؛ ممکن است برای برخی افراد این شبه پیش آید که قرآن کریم یک جلد است و برای تولید علوم انسانی به حجم عظیمی از مطالب نیاز هست و چگونه می‌توان این مطالب را تهیه کرد؟ در جواب باید گفت که روایات و تفاسیر زیادی در کنار قرآن کریم وجود دارند؛ ما اگر ده گزاره قرآنی داشته باشیم و این گزاره‌ها می‌تواند تمام علوم انسانی را متحول کند؛ مثلا در بانکداری اسلامی حرمت ربا وجود دارد و اگر این مسئله به خوبی اجرا شود بانکداری در کل کشور متحول خواهد شد.
گزاره‌های قرآنی دیگری وجود دارد مثلا لزوم توجه به سود اخروی را در کنار سود دنیوی که اگر محاسبه شود دنیایی از معنا را به همراه دارد؛ دستور خداوند باید مقدم باشد و همه امور طبق دستور خداوند سامان دهی شود و این گزاره نیز دنیای از معانی دارد، براساس آنچه رهبر معظم انقلاب فرمودند علوم انسانی باید بازسازی شود و همه دانشگاهیان و حوزویان باید تشکیک مساعی کنند و این مسئله را به سامان برسانند.
ارسال نظرات