تحلیلی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با بسیجیان (۱)

1-امام خامنه‌ای «بسیج مستضعفین» را پدیده‌ای «بی‌نظیر و بی‌سابقه»، «غیر تقلیدی» و «ریشه‌دار در تاریخ، فرهنگ و هویت ایرانی» دانستند و سپس نتیجه گرفتند که این پدیده، «ماندنی و ثابت» خواهد بود. 

 

2-در محور دوم به تبیین چیستی بسیج که یک «مکتب» و یک «شبکه‌سازی فرهنگی، اجتماعی، نظامی» است و دو خصوصیت پایه‌ی آن یعنی خودباوری و خدا باوری پرداختند و نتیجه‌ی آن را غلبه قطعی بر نقشه و سیاست استکبار در تحقیر و سلطه بر ملت‌ها شمردند. 

 

3- در محور سوم نیز به سه نکته در باب بسیج اشاره کردند: 

اول، تبیینی از تاریخ تولید و رسوخ بسیج(بمثابه روحیه، تفکر و فرهنگ) در کشور توسط امام خمینی و کارکردهای آن از سال 1342 تا کنون ارائه نمودند و بنابراین حفظ روحیه و آماده‌ به کاری بسیجی و حساس بودن در قبال حوادث را ضروری شمردند. سپس در نکته دوم از «بن‌بست شکنی» تفکر و فرهنگ بسیجی برای جوان بسیجی ایرانی سخن گفتند و نهایتا در نکته سوم درباره ضرورت تقویت(سازمان) بسیج و ابعاد آن مطالبی بیان کردند.  

 

4- در محور چهارم، در قالب دو نکته به مسائل جاری منطقه پرداختند. ابتدا خیال پیروزی دشمنان احمق را نفی کردند و بر عدم پیروزی او در غزه و لبنان تا کنون و در آینده تاکید نمودند و ماوقع را جنایت جنگی دانستند و صدور حکم اعدام سران جنایتکار را ضروری شمردند و حکم بازداشت را در این باره کافی ندانستند. 

 

در نکته‌ی دوم نیز بیان نمودند که جبهه مقاومت در پی جنایات رژیم در فلسطین و لبنان «تقویت، توسعه و تشدید» خواهد شد و این امر را یک قاعده کلی و الزام قطعی تخلف ناپذیر دانستند و فرمودند که گسترش فردای جبهه مقاومت چند برابر امروز آن خواهد بود.

 

پس از دقت در محورهای طرح شده در این دیدار، علاوه بر تحلیلی که ناظر به دلالت‌های کلی و فرامتن این دیدار می‌توان بیان نمود، در بخش‌های مختلف آن نیز می‌توان تأمل نمود و به نکاتی دست یافت:

 

پرداخت مکرر رهبری به «پدیده بسیج» و تلاش ایشان در جهت تبیین، تفسیر و معنا بخشی به آن و نیز ارتقای کارایی‌‌اش، خود، موضوعی شایسته توجه و نشان از اهمیت آن است. هما‌ن‌گونه که در ابتدای همین دیدار بیان کرده‌اند، بسیج پدیده‌ای «بی‌نظیر و بی‌سابقه»، «غیر تقلیدی»، «ریشه‌دار در تاریخ، فرهنگ و هویت ایرانی» و بنابراین «ماندگار» است. گویا علت دقت ایشان در این پدیده نیز مرتبط با همین نکته باشد. با این وجود، نهاد علم و اندیشه، حتی در محافل انقلابی‌اش، آن‌چنان که باید به کنکاش در این پدیده نپرداخته است. 

 

 در این دیدار، «چیستی بسیج» به دو بعدِ «مکتبی، فکری، فرهنگی» و «شبکه‌سازی فرهنگی، اجتماعی و بعد نظامی» آن توضیح داده شده است. از سویی به تفکیک این دو از یکدیگر از حیث تاریخ پیدایش و تأسیس (زمان) اشاره شده است و از سویی به منحصر نبودن روحیه، تفکر و فرهنگ بسیجی در سازمان و شبکه بسیج اشاره شده است. در جهت اول، به دو تاریخ برای بسیج می‌پردازند. امام خمینی(ره) به عنوان پدید آورنده بسیج، از سویی «تفکر بسیجی» را از سال 1342 تا 1357 در کشور زمینه‌سازی کردند و در کشور رسوخ دادند و از سویی دیگر در سال 1358 و در میانه تهدیدات ناشی از تسخیر لانه جاسوسی، «فرمان تشکیل بسیج مستضعفین» را مبتکرانه صادر نمودند و به یک «شبکه سازی فرهنگی، اجتماعی و بعد نظامی» دست زدند. 

 

توجه به تفکیک این دو، دلالتهایی دارد؛ از جمله این‌که مهندسین فرهنگی برای پیدایش یک پدیده بومی در کشور محتاجِ زمینه‌سازی تاریخی، فرهنگی هستند. یا این‌که ضروری است از کارایی هر دو بعد در پیشرفت به سمت اهداف استفاده نمود؛ بلکه از آن‌جا که بعد اصلی بسیج، وجهه مکتبی و فکری آن است، به این بعد بیشتر توجه نمود و شبکه بسیج را مبتنی بر آن بهینه و تکامل بخشید. از  این دیدار می توان نکاتی دیگر را  از بیانات رهبر معظم انقلاب استخراج کرد که در یادداشت آینده به آن خواهیم پرداخت.