زي طلبگی پرهیزکارانه در تعامل با رسانه هاي نوین

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست تخصصی « سبک زندگی و سواد رسانه اي» ذیل همایش ملی «دین فرهنگ و رسانه های نوین» عصر سه شنبه در دانشکده دین و رسانه دانشگاه صداوسیما به دبیری دکتر مرکبی برگزار شد.

نقش عملیات روانی دشمنان در مدیریت رسانه و ارایه راهکارهاي مقابله اي از منظر قرآن

در اولین مقاله این نشست سرکار خانم سمیه کرداري مقاله «نقش عملیات روانی دشمنان در مدیریت رسانه و ارایه راهکارهاي مقابله اي از منظر قرآن» کریم که با همکاری مجتبی قربانیان و حمیدرضا نادی نوشته است را ارائه کرد.

وی در خصوص بررسی آیات قرآن گفت: برای استخراج مفهوم از آیات از برداشت شخصی فاصله گرفته و به تفاسیر معتبر شیعه مراجعه کردم و بر اساس برداشت های معتبر راهکارهای مقابله ای را پیشنهاد داده ام.

کرداری همچنین با اشاره به تفاوت «خبر» با «نبأ» در ادبیات قرآنی اخبار صحیح قابل استناد را «نبأ» دانست و از نداشتن یک بخش یا شبکه برای انعکاس «نبأ» انتقاد کرد.

چکیده این مقاله در ادامه تقدیم شما می شود:

محقق در این تحقیق در صدد تبیین نقش عملیات روانی دشمنان در مدیریت رسانه و ارایه راهکارهای مقابله‌ای از منظر قرآن کریم است. مسئله اصلی پژوهش عبارت است از: «عملیات روانی دشمنان در مدیریت رسانه چگونه است و از منظر قرآن چه راهکارهای مقابله‌ای وجود دارد؟» و به همین منظور با بررسی تکمیلی کل آیات شریفه قرآن، تعداد 1701 آیه در ارتباط با موضوع تحقیق از قرآن‌کریم استخراج و مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت. هدف اصلی این پژوهش «تبیین نقش عملیات روانی دشمنان در مدیریت رسانه و ارائه راهکارهای مقابله‌ای از منظر قرآن­کریم» است. این پژوهش که با روش آمیخته انجام می­شود در تحلیل کیفی بر اساس نظریه زمینه‌ای (گرندد تئوری) با کدگذاری از طریق نرم‌افزار مکس‌کیودا و در تحلیل کمی از جامعه‌ آماری‌ تحقیق‌ مشتمل‌ بر آیات شریفه قرآن‌کریم، تفاسیر مرتبط‌ و همچنین‌ 80‌ نفر از صاحب‌نظران استفاده شده و از نوع کاربردی است. روش‌‌ گردآوری‌ داده‌ها میدانی (پرسشنامه)‌ و کتابخانه‌ای‌ (اسناد و مدارک) است‌. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس و مکس‌کیودا بهره‌برداری شده است. به منظور استخراج ایات شریفه قرآن از جدول فراوانی توزیع کلمات قرآن بهره‌برداری و بر مبنای‌ یافته‌های‌ این‌ مقاله اکثریت مطلق (87.36% جامعه‌ نمونه)‌ معتقد هستند که عملیات روانی دشمنان در مدیریت رسانه تأثیرگذار بوده و قرآن‌کریم راهکارهای متقن و مناسبی برای مقابله با آن از قبیل بصیرت‌افزایی، ارتقاء علم و دانش، تشخیص اعتقادات رسانه‌ها، اتخاذ سیاست‌های جذب مخاطب، بکارگیری مناسب قلم و کلمه و ... ارایه کرده است.

 بررسی انتقادي نقش رسانه هاي نوین در تغییر سبک زندگی و روابط خانوادگی

در ادامه این نشست تخصصی دکتر هاتف پوررشیدی نویسنده مقاله: « بررسی انتقادي نقش رسانه هاي نوین در تغییر سبک زندگی و روابط خانوادگی » تغییرات نهاد خانواده در کشور را در طول چند دهه دانست و گفت: تغییرات خانواده در ایران با آمدن اینستا به یکباره صورت نگرفته بلکه سیر بزرگی از تغییرات از دوران سازندگی و برنامه اول و دوم توسعه آغاز شده و با سیاست های تحدید جمعیت این تغییرات تشدید شده است.

این تحقیق با اشاره به مکتب فرانکفورت و نظریات آدرنو ارائه شد و بهره گیری از دیدگاه انتقادی مکتب فرانکفورت یافته های آن مورد بررسی قرار گرفت.

چکیده این تحقیق به شرح ذیل است:

ظهور رسانه های نوین تغییرات جدی در روند زندگی بشری امروزی پدید آورده است. این تغییرات در حوزه های مختلف و از جمله در حوزه سبک زندگی و روابط خانوادگی بسیار ملموس است و انتقادات شدیدی را در زمینه نحوه و نوع استفاده و آثار بعضا نامطلوب این رسانه ها را در پی داشته است. در این زمینه حتی حامیان توسعه و بسط این رسانه ها نیز عملا در دفاع از عملکرد این رسانه ها و توجیه شرایط و وضعیت حاکم، ناتوان شده اند. از منظر مکتب فرانکفورت، به عنوان مکتبی انتقادی، این ابزارهای جدید ضمن تاثیرگذاری منفی بر حوزه عمومی مد نظر هابرماس، تبدیل به صنایع فرهنگی شده اند ک به اعتقاد آدرنو، ضمن تولید محتوای بی کیفیت و نازل فرهنگی، تنها به دنبال سود بیشتر برای متولیان خود هستند. این مقاله مروری در صدد است به این پرسش پاسخ دهد که از نقطه نظر انتقادی مبتنی بر مکتب فرانکفورت "رسانه های نوین چه تاثیراتی بر روند تغییر سبک زندگی در جوامع امروز و روابط خانوادگی داشته اند". در این مقاله ضمن تاکید بر چارچوب نظری حاصل از نظریه رسانه های نوین و مکتب فرانکفورت، بررسی سبک زندگی و روابط خانوادگی در عصر رسانه های نوین و بررسی انتقادی نقش رسانه های نوین در تغییر سبک زندگی و روابط خانوادگی، مورد توجه قرار گرفته است. 

زي طلبگی پرهیزکارانه – متعبدانه در تعامل با رسانه هاي نوین

در آخر این نشست نیز امیر یزدیان دکتری ارتباطات و پژوهشگر رسانه در ارائه مقاله خود با عنوان « زي طلبگی پرهیزکارانه – متعبدانه در تعامل با رسانه هاي نوین » با ابراز خرسندی از برگزاری همایش، قم را یک پایگاه مطالعه «دین و رسانه» در دنیا دانست و گفت: دغدغه اصلی تحقیق مواجهه اجتماعات دینی با رسانه های نوین بود و برای انتخاب نمونه مطالعاتی، طلاب بهترین نمونه تشخیص داده شدند.

وی با اشاره به تنازع علم و دین در قرن 16 میلادی «ستیز دین با علم» را یک مبحث قدیمی دانست و گفت: اولین خروجی دستگاه چاپ، کتاب انجیل بود و این امر خلاف تصور ستیز علم و دین است.

یزدیان در یافته های خود به سه نوع مواجهه طلاب با رسانه های نوین و شبکه های اجتماعی اشاره کرد و گفت: بخشی از این تحقیق با رویکرد قوم گرایی صورت گرفته و چندین ماه با طلاب مختلف نشست و برخاست داشتم و در رفتارهای آن ها دریافتم که گروهی از طلاب ضمن استفاده از رسانه های اجتماعی برای گسترش کار، حریم شخصی را دخالت نمی دهند اما برخی دیگر ارائه سبک زندگی را از طریق شبکه اجتماعی نوعی تبلیغ می دانند. گروهی نیز هستند که استفاده از رسانه های اجتماعی را غیرضرور و مخرب می دانند.

چکیده مقاله فوق به شرح ذیل است: چکیده:

با گسترش کمی و کیفی رسانه‌های نوین در سطح جامعه، دامنه‌ی بحث قدیمی پیرامون جدل میان دین و علم به این عرصه نیز گشوده شد. برخوردهای متفاوت اجتماعات دینی با رسانه‌های نوین در سال‌های گذشته و بررسی پیشینه‌ی این جدل نشان می‌دهد که ادیان همواره از رسانه‌ها در راستای اهداف خویش بهره جسته‌اند. این پژوهش در پی مطالعه‌ی نحوه‌ی رویارویی اجتماعات دینی در ایران با رسانه‌های نوین، بر آن دسته از اعضای اجتماع شیعی طلبه‌های حوزه‌های علمیه قم تمرکز دارد که کم­ترین تعامل را با فن­آوری­های نوین و متعاقباً رسانه­های نوین برقرار می­کنند. محقق با بهره‌گیری از روش مردم‌نگاری در مدت دو سال، در کنار طلبه‌های سطح سه و چهار به بررسی نوع زندگی ایشان با رسانه‌های نوین پرداخته است. داده‌های حاصل از روش‌های مشاهده، مصاحبه و مطالعه‌ی اسنای با روش تحلیل مضمون محقق را به شبکه‌ای از مضامین ده­گانه (باورها، زمینه‌ها، کارکردها، طلبه و رسانه‌های نوین، زی طلبگی معاصر، نهادهای رسمی و رسانه‌های نوین، چالش‌های معاصر نهادهای رسمی، آسیب‌های رسانه‌های نوین، مزایای رسانه‌های نوین و واکنش‌ها) رهنمون ساخت. در نهایت، محقق متناسب با این مضامین فراگیر برای زی این گروه از اعضای اجتماع که در راستای حفظ ارزش‌های سنتی و پرهیز از تن‌دادن به اقتضائات زمانه، کم‌ترین استفاده را از رسانه‌های نوین می‌برند، عنوان زی پرهیزکارانه – متعبدانه را برمی­گزیند.