جایگاه مردم در نظام اقتصادی اسلام

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت‌الله محسن اراکی عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در پنجمین مدرسه فصلی زمستانه پژوهشگاه فقه نظام با موضوع «اقتصاد مردمی از مبانی تا الگوهای علمی»، که صبح امروز در سالن اندیشه دانشگاه قم برگزار شد، به موضوع جایگاه مردم در نظام اقتصادی اسلام پرداخت و اظهار داشت: مقوله‌های اجتماعی حاکمیتی از جمله نظام سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، همگی ماهیتی اجتماعی دارند و کردارها و رفتارهایی که در این زمینه‌ها شکل می‌گیرند، به فرد محدود نمی‌شوند؛ بلکه به جامعه تعلق دارند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: نظام جامعه از مردم و دستگاه حاکمه تشکیل شده است و این اجزا با هم یک نظام منسجم را شکل می‌دهند و بدون این انسجام، جامعه به سمت هرج‌ومرج می‌رود.

آیت‌الله اراکی ضمن بیان اینکه نظم اجتماعی از طریق یک میثاق جمعی و اراده الهی برقرار می‌شود، تصریح کرد: در قرآن کریم نیز اشاره شده که ولایت اساس حاکمیت است و این حاکمیت باید بر مبنای اراده خداوند باشد؛ هیچ شخص یا نهادی نمی‌تواند خود را برتر از دیگران بداند و اراده خود را بر جامعه تحمیل کند، مگر در چارچوب فرمان خداوند و قوانین الهی، رسولان و امامان به عنوان منتقل‌کنندگان اراده الهی عمل می‌کنند و نقش آنان اجرای این اراده در جامعه است.

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری افزود: منابع طبیعی، به عنوان یکی از پایه‌های اصلی هر اقتصاد، جایگاه ویژه‌ای در اندیشه اسلامی دارند و این منابع متعلق به خداوند است و بهره‌برداری از آنان باید بر اساس نظم و برنامه‌ای باشد که حاکمیت الهی تعیین کرده است، اقتصاد اسلامی برخلاف نظام‌های سکولار که منابع طبیعی را صرفاً بر مبنای سلطه یا قدرت تصرف می‌کنند، استفاده از این منابع را با اجازه الهی جایز می داند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه دولت، تنها تسهیل‌کننده بهره‌برداری مردم از این منابع است و وظیفه دارد چارچوب‌های لازم را برای بهره‌وری منظم و عادلانه فراهم کند، ابراز کرد: مسئولیت حاکمیت در ابعاد اقتصادی جامعه روشن است و بر تنظیم روابط اقتصادی و اجتماعی متمرکز می‌شود.

آیت‌الله اراکی همچنین خاطرنشان کرد که حدیث‌های متعددی از معصومین علیهم السلام در این زمینه وجود دارد که بر اهمیت فعالیت اقتصادی، تجارت و بهره‌برداری مشروع از منابع تأکید دارند.

وی در پایان بر ضرورت همکاری مردم با حاکمیت برای ایجاد نظم عمومی تأکید کرد و افزود: مردم علاوه بر فعالیت در حوزه‌های مختلف اقتصادی، وظیفه دارند با کمک به حاکمیت، زمینه را برای تحقق عدالت و بهره‌برداری صحیح از منابع در جامعه فراهم آورند.

نویسنده: مهدی الهی