معلم؛ ستون خیمه تمدن‌سازی اسلامی
درنگی بر بیانات رهبر معظم انقلاب در تکریم مقام معلم و افق‌های پیش روی تعلیم و تربیت
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، معلم در نگاه رهبر معظم انقلاب نه‌فقط یک شغل، بلکه یک هویت تمدن‌ساز و شأنی الهی است؛ شخصیتی که به مثابه «چراغ راه فردای جامعه» باید شناخته، تکریم و ترویج شود. معظم‌له در بیانات مکررشان به‌ویژه در دیدارهای سالانه با فرهنگیان با تأکید بر ارزش بی‌بدیل مقام معلم، خواستار نهادینه‌سازی شأن معلم در افکار عمومی، بازسازی جایگاه اجتماعی او، رفع مشکلات معیشتی و تعمیق نگاه معنوی به کار تعلیم شده‌اند.
معلم؛ تجسم یک رسالت الهی
در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب، معلم بیش از آنکه کارمند دولت یا مأمور آموزش باشد، حامل یک رسالت الهی است. ایشان با استناد به حدیث نبوی «مَن لَم یَشکُرِ المَخلوقَ لَم یَشکُرِ الخالِق» تأکید می‌کنند که سپاس از معلم در حقیقت شکر خداوند است. در نگاهی عمیق‌تر گرامی‌داشت مقام معلم نه یک تعارف ادبی بلکه نشانگر درک جامعه از ارزش انسان‌سازی و پرورش نسل آینده است.
رهبر معظم انقلاب به صراحت بیان می‌دارند: «همه باید از معلمین شکرگزار باشند. شما هستید که فرزندان ما را تربیت می‌کنید، تعلیم می‌دهید و آنها را برای زندگی دوران عمرشان آماده می‌کنید؛ این کار بزرگی است.»(1)
در چنین بیانی، معلم نه در مقام انتقال‌دهنده صرف اطلاعات، بلکه در قامت یک «هادی و مربی تمدنی» به تصویر کشیده می‌شود که سرنوشت فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی جامعه در دستان او شکل می‌گیرد.
تکریم معلم؛ فراتر از تشکر زبانی
معظم‌له با تأکید بر ضرورت توجه عملی به شأن معلم، می‌فرمایند: «ما می‌خواهیم معلم شناخته بشود، ارزش معلمی در افکار عمومی مردم یک ارزش تثبیت‌شده و ماندگار باشد که الان این‌جور نیست.»(2)
ایشان بر این باورند که «شناخته‌شدن» شأن معلم در ذهن و فرهنگ عمومی، نیازمند تکرار در گفتار و تثبیت در رفتار است. جامعه باید به معلم به چشم یک گوهر بی‌بدیل بنگرد؛ چنان‌که خود معلم نیز به هویت شغلی‌اش ببالد و خانواده‌اش از این شأن، سربلند باشد.
در این مسیر، رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی و نظام آموزشی رسالتی سنگین بر دوش دارند. حضرت آقا با صراحت می‌فرمایند: «رسانه‌ها باید نقش ایفا کنند؛ دستگاه‌های فرهنگی، دستگاه‌های تبلیغی باید نقش ایفا کنند و هدف همه‌ی اینها این باشد که جایگاه والای معلم را به مردم معرّفی کنند.»(3)
شهید مطهری؛ معلمی تمام‌عیار و الگویی همیشگی
رهبر معظم انقلاب در دیدار با معلمان، هر سال با یاد شهید مطهری به عنوان نمونه‌ی تام و تمام یک معلم مؤمن، متعهد و بصیر بر الگوگیری از این شهید بزرگوار تأکید می‌کنند. ایشان می‌فرمایند: «یاد شهید عزیزمان مرحوم آیت‌الله مطهّری را گرامی می‌دارم که به معنای واقعی کلمه یک معلم بود.» (4)
در نگاه رهبر معظم انقلاب شهید مطهری نماد تلفیق علم و تعهد، دقت و اخلاق، انضباط و پیگیری است. شخصیت او نه‌تنها در کلاس درس بلکه در عرصه تمدن‌سازی پس از شهادتش نیز اثربخش و الهام‌بخش بوده است. توصیه صریح معظم‌له به مطالعه آثار مطهری از سوی معلمان، ناظر به همین روح زنده و تمدن‌ساز آثار اوست: «توصیه می‌کنم نوشته‌های ایشان و تنظیم‌شده‌های سخنرانی‌های ایشان را به‌خصوص معلمین، حتماً نگاه کنند و بخوانند؛ خیلی به دردتان می‌خورد.»(5)
فرهنگ‌سازی برای جایگاه معلم
یکی از مضامین پرتکرار در بیانات رهبر معظم انقلاب، لزوم «فرهنگ‌سازی درباره شأن معلم» است. ایشان تأکید دارند که تا هنگامی‌که افکار عمومی به معلم به‌عنوان یک افتخار اجتماعی نگاه نکند، نظام تعلیم و تربیت به جایگاه بایسته‌اش نخواهد رسید. این نگاه نیازمند دو حرکت هم‌زمان است: ۱. گفتن مکرر و تبیین جایگاه معلم،۲. عمل کردن واقعی در ارتقای شأن و منزلت معلمان.
ایشان می‌فرمایند: «باید جوری [رفتار] کنیم که خود معلم به معلمی خودش افتخار کند، خانواده‌ی او به معلمی او افتخار کنند و جامعه به او به چشم یک موجود مفتخر نگاه کند.»(6) این سخن، فراخوانی برای تغییر گفتمان عمومی کشور نسبت به معلم است؛ تا جایی که معلم، مظهر افتخار و الهام برای جامعه باشد.
معیشت معلمان؛ دغدغه‌ای در تراز عدالت
در کنار تکریم معنوی، رهبر معظم انقلاب بارها بر لزوم گره‌گشایی از مسائل معیشتی معلمان تأکید کرده‌اند. معظم‌له با تصریح اینکه «گشودن گره‌های معیشتی معلمان» یک ضرورت فوری و وظیفه‌ای قطعی است، خطاب به مسئولان می‌فرمایند: «این عمدتاً بر عهده‌ی دولت و مجلس شورای اسلامی است.»(7)
این نگاه نشان می‌دهد که مسئله معیشت نه‌فقط یک مطالبه صنفی، بلکه جزء جدایی‌ناپذیر از عدالت اجتماعی و کرامت انسانی است. در منطق نظام اسلامی معلم باید چنان از دغدغه‌های ابتدایی زندگی آسوده باشد که با فراغت خاطر بر تربیت نسل آینده تمرکز کند.
رسالت معلم؛ تمدن‌سازی اسلامی
بیانات رهبر معظم انقلاب به‌ویژه در یک دهه اخیر از نگاه کارکردی به معلم فراتر رفته و به «نقش تمدنی معلم» رسیده است. در گفتمان ایشان معلم تربیت‌کننده انسانی است که قرار است رکن جامعه توحیدی آینده باشد. این انسان باید با معرفت، بصیرت، روحیه عدالت‌خواهی، هویت اسلامی و اعتماد به نفس ملی تربیت شود؛ و این دقیقاً کاری است که تنها از عهده معلم برمی‌آید.
رهبر معظم انقلاب معلم را جزو رکن‌های اصلی «پیشرفت اسلامی» می‌دانند؛ همان پیشرفتی که نه با واردات فناوری بلکه با «ساختن انسان تراز انقلاب اسلامی» ممکن است.
کلام آخر؛ بازشناسی شأن، بازسازی امید
سخن رهبر معظم انقلاب با معلمان، سخنی از سرِ مهر، عقلانیت و راهبرد تمدنی است. معظم‌له با ترکیب حکمت و دغدغه‌مندی، مسیر آینده تعلیم و تربیت را با دوگانه «شناخت و عمل» ترسیم می‌کنند:
– شناخت عظمت جایگاه معلم در نزد مردم،
– و عمل برای ارتقای شأن، معیشت و هویت معلم در بطن نظام اسلامی.
این یادداشت تنها تلنگری است به ضرورت بازخوانی عمیق‌تر بیانات راهبردی رهبر معظم انقلاب در باب آموزش و پرورش. تا زمانی که نظام تعلیم و تربیت کشور بر محور ارزشگذاری واقعی به معلم استوار نشود، سخن از پیشرفت، بی‌پشتوانه خواهد بود.
امروز هر گام برای تکریم معلم گامی در مسیر بنای تمدن اسلامی است و این تمدن از «کلاس درس» آغاز می‌شود.
..............................
پی نوشت:
(1) بیانات در دیدار معلمان ۱۴۰۳/۰۲/۱۲
(2) بیانات در دیدار معلمان ۱۴۰۱/۰۲/۲۱
(3) سخنرانی تلویزیونی خطاب به ملت ایران ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
(4) بیانات در دیدار معلمان ۱۴۰۲/۰۲/۱2
(5) همان
(6) بیانات در دیدار معلمان ۱۴۰۱/۰۲/۲۱
(7) سخنرانی تلویزیونی خطاب به ملت ایران ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
ارسال نظرات