سعیدی تشریح کرد؛
مردم‌سالاری دینی؛ الگویی اصیل و درون‌دینی از حکمرانی اسلامی
دکتر مهدی سعیدی با ارائه مقاله‌ای با عنوان «مولفه‌های سازنده الگوی مردم‌سالاری دینی در نگرش آیت‌الله خامنه‌ای» تأکید کرد: مردم‌سالاری دینی نه تلفیق و اقتباس از دموکراسی غربی، بلکه قرائتی اصیل و درون‌دینی از متون اسلامی برای حکمرانی در عصر حاضر است.
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، پنل تخصصی «حکمرانی اسلامی» از سلسله نشست‌های کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) صبح امروز در پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه‌السلام برگزار شد. در این نشست دکتر مهدی سعیدی با ارائه مقاله‌ای تحت عنوان «مولفه‌های سازنده الگوی مردم‌سالاری دینی در نگرش آیت‌الله خامنه‌ای» به تبیین مبانی نظری و قرآنی مردم‌سالاری دینی در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب پرداخت.
سعیدی در ابتدای سخنان خود با تأکید بر اینکه مردم‌سالاری دینی جوهره‌ای برخاسته از درون دین اسلام است، گفت: مردم‌سالاری دینی اسلام است و نباید اشتباه شود که این مردم‌سالاری به ریشه‌های دموکراسی غربی ارتباط دارد. مردم‌سالاری دینی نه تقلید از نظام‌های غیردینی است و نه آمیخته‌ای از دین و دموکراسی غربی؛ بلکه محصول فهم عمیق از قرآن، سنت و سیره معصومان علیهم‌السلام است.
تمایز مردم‌سالاری دینی از دموکراسی غربی
وی با اشاره به تفاوت بنیادین مردم‌سالاری دینی با دموکراسی‌های غربی اظهار داشت: در نگاه رهبر معظم انقلاب مردم‌سالاری دینی دو چیز نیست؛ به این معنا که ما دموکراسی را از غرب بگیریم و به دین سنجاق کنیم تا مجموعه‌ای کامل بسازیم بلکه خود مردم‌سالاری از ذات دین و وحی سرچشمه می‌گیرد. در حقیقت مشروعیت و مشارکت در این الگو مستقیماً از قرآن و سنت استخراج می‌شود.
دکتر سعیدی با تبیین این نکته افزود: در مردم‌سالاری دینی، ملاک مشارکت مردم بر مبنای ایمان، تقوا، مسئولیت اجتماعی و آگاهی دینی است نه بر پایه خواست اکثریت به‌عنوان معیار مطلق حق. این نگاه مردمی بودن را در چارچوب الهی معنا می‌کند و به آن جهت می‌دهد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه‌السلام در ادامه دو مؤلفه اصلی حکمرانی اسلامی از منظر رهبر معظم انقلاب را «مشروعیت الهی» و «مشارکت مردمی» دانست و گفت: «در اندیشه امام خامنه‌ای، مشروعیت نظام اسلامی از خداوند و شریعت الهی سرچشمه می‌گیرد اما تحقق و پایداری آن بدون حضور آگاهانه مردم ممکن نیست. این پیوند میان ولایت الهی و اراده مردمی، جوهره مردم‌سالاری دینی است.
وی تأکید کرد: مردم‌سالاری دینی نه تلفیق و نه التقاط است؛ بلکه مدلی منسجم خودبسنده و درون‌دینی از حکمرانی اسلامی است که توان ارائه الگوی بدیل در برابر نظام‌های سکولار دموکراتیک و اقتدارگرا را دارد.
سعیدی با اشاره به بن‌بست‌های نظری و اخلاقی دموکراسی غربی افزود: دموکراسی غربی بر محور اراده انسان و خواست جمعی بنا شده است اما در عمل به ابزار قدرت سرمایه‌داران و گروه‌های ذی‌نفوذ تبدیل شده است. در مقابل مردم‌سالاری دینی با تکیه بر ارزش‌های الهی و عقلانیت ایمانی نقش فعال مردم را در همه عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی، در مسیر هدایت الهی معنا می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: در این الگو مردم صرفاً رأی‌دهندگان نیستند، بلکه بازیگران اصلی تحقق عدالت، پیشرفت و معنویت در جامعه‌اند. حضور آگاهانه مردم در عرصه‌های اجتماعی به معنای تحقق اراده الهی در بستر جامعه است.
معیارهای قرآنی در حکمرانی دینی
دکتر سعیدی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: معیارهای حکمرانی در مردم‌سالاری دینی مستقیماً از قرآن و سنت استخراج می‌شوند. قرآن کریم بر شورا، عدالت، نصیحت متقابل، امر به معروف و نهی از منکر تأکید دارد و همه این اصول بنیان‌های مشارکت مردم در حکمرانی را تشکیل می‌دهند.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب در تبیین مردم‌سالاری دینی ضمن تأکید بر نقش مردم، بر نظارت دینی، التزام به احکام الهی و رعایت مرزهای شرع در تصمیم‌گیری‌ها اصرار دارند؛ چراکه بدون پایبندی به وحی، مشارکت مردمی از مسیر عدالت خارج خواهد شد.
سعیدی با اشاره به سیره عملی و نظری رهبر معظم انقلاب در چهار دهه گذشته گفت: در اندیشه امام خامنه‌ای، مردم‌سالاری دینی حاصل پیوند میان هدایت الهی و حضور مردم است؛ مدلی که در آن، رهبری الهی ضامن جهت‌دهی دینی جامعه و حضور مردم ضامن پویایی و استحکام آن است. ایشان بارها تأکید کرده‌اند که مردم‌سالاری دینی عین اسلام است، نه افزوده‌ای بر آن.
مردم‌سالاری دینی، الگوی حکمرانی قرآنی عصر جدید
وی در پایان سخنان خود تأکید کرد: مردم‌سالاری دینی قرائتی اصیل و روزآمد از متون دینی است که می‌تواند نیازهای حکمرانی در دنیای معاصر را پاسخ دهد. این الگو ضمن حفظ مبانی توحیدی و عدالت‌محور، با مشارکت فعال مردم، زمینه‌ساز حکمرانی عادلانه و کارآمد می‌شود.
سعیدی تاکید کرد: بازخوانی اندیشه‌های امام خامنه‌ای در حوزه حکمرانی و مردم‌سالاری، نشان می‌دهد که نظام اسلامی ایران نه تنها بر پایه ایمان و ارزش‌های الهی استوار است، بلکه با اتکا بر مردم مؤمن، آگاه و مسئول می‌تواند بدیلی موفق و الهام‌بخش برای نظام‌های سکولار و اقتدارگرا در سطح جهان ارائه دهد.
پنل تخصصی «حکمرانی اسلامی» در کنگره اندیشه‌های قرآنی امام خامنه‌ای، فرصتی بود تا اندیشمندان و پژوهشگران به تبیین ابعاد مختلف مردم‌سالاری دینی به عنوان یکی از ارکان مهم اندیشه قرآنی رهبر معظم انقلاب بپردازند.
ارسال نظرات