شهید آقا سیدمصطفی خمینی؛ شخصیتی مظلوم با عظمتی ناشناخته

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام مقدمی شهیدانی، پژوهشگر انقلاب اسلامی و استاد حوزه و دانشگاه، در سالروز شهادت علامه شهید سیدمصطفی خمینی، یک آبان ماه در نشست تخصصی «امید اسلام؛ فرزند امت» که به همت انجمن تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد،  با بیان اینکه شهید آقا سید مصطفی خمینی با وجود برخورداری از مقام و عظمتی والا، کمتر شناخته شده است، گفت: مهم‌ترین عامل این مظلومیت، جریان‌شناسی دقیق و مواضع مستحکم و مستدل ایشان در مقابله با جریان‌های انحرافی بود.

استاد دانشگاه معارف اسلامی افزود: این صراحت و استواری در موضع‌گیری، چه در دوران حیات پربرکتشان در نجف و چه پس از شهادت، سبب شد تا این چهره بزرگ به صورت شایسته‌ای معرفی نشود.

تعابیر بلند آیت‌الله بهاءالدینی 

پژوهشگر انقلاب اسلامی، تعابیر آیت‌الله بهاءالدینی درباره شهید مصطفی خمینی را جامع‌ترین و خلاصه‌ترین توصیف دانست و نقل کرد: آیت الله بهاءالدینی که یک عارف واصل و کامل بو.د به مناسبت بیستمین سالگرد شهادت حاج آقا مصطفی خمینی می فرمایند: «حاج آقا مصطفی آیت‌الله جامع بین معقول و منقول و مسلط بر سیاست اسلامی در جوانی بودند. از اعجوبه‌ها و نادره‌های زمان ما و بلکه در کل تاریخ غیبت است. شخصیت‌شناس و جریان‌شناس بود و پشت پرده جریان‌ها و افراد را تشخیص می‌داد و ایشان دارای سهم زیادی در انقلاب است.»

نقش محوری در بحران‌های نهضت

حجت الاسلام مقدمی شهیدانی به نقش تعیین‌کننده شهید مصطفی خمینی در مقاطع حساس نهضت اسلامی اشاره کرد و گفت: خدمات ایشان در دو مقطع بسیار درخشان است. یکی در قیام ۱۵ خرداد که در غیاب امام، نهضت را مدیریت کرد و در منزل آیت‌الله مرعشی نجفی به دست ساواک بازداشت شد.مقطع دیگر، شهادت ایشان بود که به واسطه نام حاج آقا مصطفی و سلسله جلسات گرامیداشت و ختم، درخشش نام امام و نهضت شتاب بیشتری گرفت.

شخصیت علمی تراز و کم‌نظیر

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به عظمت علمی شهید مصطفی خمینی گفت: نیمی از آثار ایشان تا به حال منتشر شده و اخیراً آثار جدیدی از ایشان در زمینه‌های مختلف پیدا شده است که انشاءالله متولیان این امر همت کنند و این اثار زودتر منتشر شود و آن وقت تعبیر علامه شهید دیگر استبعادی برای اذهان عمومی ندارد. اهل فن گفته‌اند همین آثار موجود از ایشان دلالت دارد که از بعضی جهات، ایشان از شهید صدر بالاتر بودند.

مرزبندی فکری و سیاسی استوار

حجت الاسلام مقدمی شهیدانی به نقش اثرگذار عمارهای انقلاب در نهضت امام اشاره کرد و اظهار داشت: ما چهار علامت بصیرت در ذیل نهضت امام داریم. در تهران شهید مطهری، در قم علامه مصباح، در نجف حاج آقا مصطفی و در مشهد آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب این شان را داشتند. ایشان علیزغم اینکه همه طیف‌ها در مشهد با ایشان به جهت وسع مشربشان ارتباط داشتند، در عین حال در مرزبانی فکری دقیق و موشکافانه عمل می‌کردند. نمونه آن برخود ایشان با حبیب الله عاشوری است که بر خلاف برخی نقل ها با او به صورت جدی برخورد کرده و غلط ها و انحرافات او را تذکر دادند.

وی با اشاره به بصیرت سیاسی شهید مصطفی خمینی، نمونه‌هایی از مرزبندی‌های فکری و ایدئولوژیک مستحکم ایشان را برشمرد و گفت: شهید مصطفی خمینی با وجود برقراری ارتباط با همه طیف‌ها، مرزبندی فکری و ایدئولوژیک محکم و غیرقابل انعطافی داشت. ایشان با جریان‌های انحرافی همچون منافقین، لیبرال‌ها مانند بنی‌صدر و اشخاصی مانند صادق قطب‌زاده به روشنی و قاطعیت برخورد می‌کرد. نمونه‌های بارز این مرزبندی، عدم تأیید سازمان مجاهدین خلق علیرغم فشار برخی روحانیون انقلابی، و همچنین عدم حمایت از دکتر شریعتی بود که موجب ناخرسندی برخی از نزدیکان امام نیز می‌شد. این استحکام در مرزبندی، باعث می‌شد تا مورد ترور شخصیتی قرار گیرند.

نمونه‌ای از بصیرت سیاسی

پژوهشگر انقلاب اسلامی به موضع گیری شهید مصطفی خمینی در ماجرای کتاب «شهید جاوید» اشاره کرد و گفت: حاج اقا مصطفی از شخصیت هایی است که ذوب در اهل بیت خضوصا امیرالمومنین بودند.  در ماجرای جنجال‌برانگیز کتاب "شهید جاوید"، ایشان با وجود ارادت عمیق به حضرت علی (ع)، از کسانی است که بر خلاف برخی انقلابیون که تقریض بر کتاب شهید جاوید نوشته بودند باطن قضیه را فهم کرده و ورود و تاییدی نداشتند و معتقد بودند باطن تشدید این دعوا و مساله به دست ساواک است. دلیل این امر، بصیرت عمیق ایشان و تشخیص این نکته بود که هدف، ایجاد تفرقه در صفوف مبارزان است.

عوامل محجوریت و مظلومیت

استاد حوزه علمیه قم ، چند طیف را در زمان حیات و پس از شهادت، عامل محجوریت و مظلومیت شهید مصطفی خمینی دانست و اظهار داشت: اولین این ها گروه هایی ماند منافقین بودند. حاج اقا مصطفیبا اینکه  بسیار به امادگی طلاب برای مبارزات مسلحانه اهتمام می ورزیدند و تاکید داشتند طلاب امادگی نظامی داشته باشند اما در تبعیت امام با مبارزه مسلحانه مخالف بودند. با این روحیه سلحشوری ایشان هرگز در طول نهضت از گروه های مسلح مانند منافقین با اینکه بسیاری از علمای انقلاب ان ها را تایید کرده و تایید امام را هم میخواستند بگیرند، همانند حضرت امام تاییدی نداشتند و ان ها را منحرف معرفی کردند و به همین دلیل برخی به تخریب ایشان پرداختند.

وی افزود: طیف دیگر مخالف و عامل محجوریت ایشان لیبرال ها هستند. شهید سید مصطفی خمینی در مورد مواجهه با لیبرال ها که بعدا خود را نشان دادند با امتناع از پخش درس ولایت فقیه امام زاویه جدی داشتند. روزی قطب زاده خانه حاج اقا مصطفی می آید و ایشان همان جلسات انحراف او را تشخیص میدهند و با او علیرغم وسع مشربشان قطع ارتباط می کنند. در مورد مساله بنی صدر نیز همان ابتدا متوجه انحراف و مبانی فکر بنی صدر شدند و به امام درباره وی تحذیر دادند.

حجت الاسلام مقدمی شهیدانی به طیف متحجرین در نجف اشاره کرده و گفت: فحول در نجف اشکالی به انقلاب نداشتند اما در مراتب بعدی برخی طلاب ضد انقلاب حضور داشتند که البته بعدا با افشای برخی پرونده ها وابستگی برخی ایشان به دستگاه امنیتی نظام طاغوتی مشخص شد. البته برخی نیز دچار کج فهمی و عدم فهم مساله شده بودند.

حساسیت بر جایگاه امام خمینی (ره) و اخلاص مثال‌زدنی

پژوهشگر انقلاب اسلامی یکی از ویژگی‌های بارز شهید مصطفی خمینی را حساسیت فوق‌العاده ایشان بر حفظ حیثیت و جایگاه مرجعیت امام خمینی برشمرد و گفت: این حساسیت ایشان هم در نجف و هم در قم به وضوح مشاهده می‌شد و ایشان همواره مدافع بی‌چون و چرای مقام علمی و مرجعیت امام بودند و کوچکترین تهدید یا توهینی را برنمی‌تافتند.

وی با اشاره به اخلاص مثال‌زدنی شهید مصطفی خمینی، خاطرنشان کرد: امام همانگونه که خودشان اسمی در کتاب کشف اسرار از خود نیاوردند، همین روحیه در حاج اقا مصطفی نیز وجود داشت. حجت الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی نقل میکند که خدمت ایشان رسیدم تا نقش شهید را در انقلاب نوشته و ذیل دفتر اول نهضت امام خمینی چاپ شود. شهید مصطفی خمینی علاوه بر اینکه مخالفت کرده بودند از ایشان خواسته بودند تا هر نامی هم که خود ایشان در کتاب از ایشان آورده است حذف شود.

حجت الاسلام مقدمی شهیدانی در پایان گفت: شهید آقا مصطفی خمینی، شخصیتی چندبعدی، عالمی جامع، سیاستمداری هوشیار و فردی با مرزبندی فکری قوی و بصیرتی نافذ بود که به دلیل مواضع قاطع و صراحت لهجه در برابر انحرافات، آن‌گونه که شایسته‌اش بوده، شناخته نشده و همواره در هاله‌ای از محجوریت و مظلومیت قرار داشته‌اند. انتشار و بررسی آثار قلمی به جا مانده از ایشان، می‌تواند گام مؤثری در شناساندن هرچه بیشتر این چهره تأثیرگذار انقلاب اسلامی باشد.