۳ مرحله معرفتی فهم قرآن کریم/قرآن نقشه کامل جامعه ایمانی را ترسیم میکند
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، شب گذشته حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلاماللهعلیها میزبان جمعی از طلاب، اساتید و زائرانی بود که برای بهرهمندی از سخنان حجتالاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی، مدیر مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث جامعهالمصطفی(ص) العالمیه گرد هم آمده بودند.
وی در این مراسم به تبیین معارف قرآنی درباره «شدت و رحمت در جامعه ایمانی»، تحلیل آیات سوره فتح و همچنین نسبت آموزههای قرآن با مقاومت ملت ایران در جنگهای معاصر بهویژه نبرد ۱۲ روزه اخیر با رژیم صهیونیستی پرداخت.
حجتالاسلام رضایی اصفهانی در آغاز سخنرانی، با گرامیداشت یاد و خاطره همه شهیدان راه حق بهویژه شهدای دفاع ۱۲ روزه در جنگ اخیر با صهیونیسم، تأکید کرد: اگر امروز ایران اسلامی در امنیت و آرامش جلسه علمی و مذهبی برگزار میکند این نعمت مرهون خون پاک شهیدانی است که جان خویش را در راه عزت، استقلال و صیانت از دین و سرزمین نثار کردهاند. ما قدردان شهیدان هستیم و از ارواح مطهر آنان مدد میگیریم.
وی افزود: ایستادگی ملت ایران در برابر دشمنان تا امروز ادامه دارد و ثمرات خون شهیدان در جایجای کشور قابل مشاهده است. امنیت، آرامش و استقامت امروز جامعه، نتیجه همان فداکاریهاست.
نقشه جامع جامعه ایمانی
این استاد قرآنپژوه در بخش اصلی سخنان خود به آیه پایانی سوره مبارکه فتح اشاره کرد و گفت: آیه شریفه مُحَمَّدٌ رَسولُالله وَالَّذینَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم نقشهای جامع برای جامعه اسلامی ترسیم میکند. در این آیه هم بُعد قاطعیت مطرح است و هم بُعد رحمت و عطوفت دروناجتماعی.
وی با تأکید بر اینکه فهم این آیه نیازمند سه مرحله معرفتی «تفکر، تعقل و تدبر» است، توضیح داد: تفکر یعنی اندیشیدن در مقدمات و مفاهیم اولیه آیه. باید ابتدا روشن کنیم که مقصود از أشدّاء علی الکفار چه کسانیاند. منظور همه غیرمسلمانان نیست، بلکه کفّار حربی هستند؛ یعنی کسانی که عملاً با مسلمانان وارد جنگ میشوند و قصد ضربه زدن دارند. در مقابل قرآن دستور میدهد که مؤمنان در میان خود سرشار از رحمت باشند؛ این رحمت از خانواده آغاز میشود و تا روابط اجتماعی، همسایگان، دوستان و همه مؤمنان امتداد مییابد.
حجتالاسلام رضایی با اشاره به تعبیر «والذین معه» تصریح کرد: همراهی با پیامبر صرفاً به حضور فیزیکی و ظاهری نیست. بسیاری از منافقان در کنار پیامبر(ص) زندگی میکردند اما همراه او نبودند. همراهی حقیقی یعنی اشتراک در فکر، ایمان، اخلاق و رفتار. کسی که در منطق قرآن همراه پیامبر است، باید در برابر دشمن قاطع باشد و در میان جامعه مؤمنان، مظهر رحمت و مهربانی.
فهم اصول حاکم بر دستور قرآنی
مدیر مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث جامعهالمصطفی(ص) با اشاره به مرحله دوم یعنی «تعقل» گفت: در این مرحله به اصول و مبانی پشت این فرمان نگاه میکنیم. قرآن در سوره حج آیه ۳۹ میفرماید: به کسانی که مظلوم واقع شدهاند اجازه جهاد داده شد. این اصل نشان میدهد که قاطعیت در برابر دشمن از روی ستمگری نیست بلکه ریشه در عدالتخواهی، دفاع از مظلوم و مقابله با تجاوز دارد. قرآن دستور به مقابله میدهد تا جلوی ظلم گرفته شود.
حجتالاسلام رضایی اصفهانی مرحله سوم را «تدبر» دانست و اظهار کرد: تدبر یعنی بررسی آثار و پیامدهای کوتاهمدت و بلندمدت دستورات الهی. قرآن کتابی مبارک معرفی شده تا مردم در آن تدبر کنند. وقتی آثار فرمان أشدّاء علی الکفار را در تاریخ امروز میبینیم، روشن میشود که این دستور زمینهساز عزت و اقتدار جامعه اسلامی است.
وی با اشاره به آیات مختلف درباره وعده الهی افزود: خداوند فرمود: إن تَنصُروا الله یَنصُرکم و یُثَبِّت أقدامَکم. ایستادگی در برابر دشمنان حربی موجب یاری الهی و ثبات قدم است. دشمنان اسلام میدانند که وقتی جامعهای ایمان، وحدت و مقاومت دارد، شکستناپذیر میشود.
حجتالاسلام رضایی اصفهانی با تحلیل حوادث جنگ ۱۲ روزه اخیر گفت: در این نبرد کوتاه اما سرنوشتساز، جمهوری اسلامی ایران در برابر دو قدرت مجهز هستهای آمریکا و اسرائیل ایستاد. آنان سالهاست دانشمندان ما را ترور میکنند و فرماندهان ما را هدف قرار میدهند. این رفتار دشمن نشان میدهد که از دو قدرت ایران میترسند: قدرت علمی و قدرت نظامی.
وی تأکید کرد: دشمن به خوبی فهمیده ملتی که اراده و ایمان دارد، تسلیم نمیشود. شدت عمل در برابر دشمن، همان دستور قرآن است؛ أشدّاء علی الکفار. هرجا این دستور اجرا شده، نتیجه آن عزت، اقتدار و پیروزی بوده است.
نخستین بار پس از ۳۰۰ سال بدون از دست دادن خاک
حجتالاسلام رضایی اصفهانی با نگاهی به تاریخ معاصر ایران افزود: در دوران قاجار و پهلوی بخشهای وسیعی از سرزمین ایران از دست رفت؛ از بخشی از قفقاز و ارمنستان گرفته تا افغانستان و بحرین. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی نه در جنگ ۸ ساله و نه در جنگ ۱۲ روزه حتی یک وجب از خاک کشور از دست نرفت. مردم ما جان دادند ولی خاک ندادند.
وی افزود: این دستاورد، نتیجه عمل به قرآن است؛ أشدّاء علی الکفار، رحماء بینهم. وقتی جامعه اسلامی هم در برابر دشمن قاطع باشد و هم در درون مهربان، ثبات و پیروزی نصیبش میشود.
مدیر مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث با تقدیر از نقش رهبری و نیروهای مسلح اظهار کرد: ملت ایران از رهبری شجاع و مدبر برخوردار است و نیروهای نظامی ارتش و سپاه در برابر دشمنان با نهایت فداکاری و ایمان ایستادهاند. شکست نخوردن ایران در جنگ اخیر، نشانه روشنی از این اقتدار است. امروز جمهوری اسلامی در منطقه نقش تعیینکننده دارد و این حاصل ایستادگی بر خط قرآن است.
حجتالاسلام رضایی اصفهانی سپس به آیه «تتنزل علیهم الملائکه» اشاره کرد و گفت: این آیه به ما میگوید کسانی که در راه حق ثابتقدم میمانند، از جانب فرشتگان الهی مورد تأیید و آرامش قرار میگیرند. در سختترین شرایط، نصرت الهی همراه آنان است. این وعده قرآن بارها در تاریخ انقلاب اسلامی تحقق یافته است.
سختیها و فشارها؛ اما پیروزی پایدار
وی با بیان اینکه مقاومت هزینه دارد، گفت: فشارهای اقتصادی، سختیها، مشکلات معیشتی و خسارتها را انکار نمیکنیم؛ اما باید دید اگر مقاومت نبود، امروز چه چیزی از کشور باقی میماند؟ ارزش امنیت، استقلال و حفظ سرزمین، فراتر از همه سختیهاست. مردم مؤمن ایران این حقیقت را با جانفشانی و صبر اثبات کردهاند.
حجتالاسلام رضایی اصفهانی در پایان از خانوادههای شهدا تجلیل کرد و گفت: خانوادههای شهدا به حق بر ایثار عزیزانشان میبالند. آنان بار سنگین داغ و غربت را تحمل کردهاند اما مقام و افتخاری که نصیبشان شده، از همه دنیا برتر است. شهیدان ما با نثار جانشان، دین، سرزمین و عزت ما را حفظ کردند و ما وظیفه داریم همواره یادشان را زنده نگه داریم.
وی سخنان خود را با ذکر صلوات بر ارواح طیبه شهیدان به پایان رساند و از حاضران خواست در عمل به سه مرحله تفکر، تعقل و تدبر در آیات قرآن بکوشند و آموزههای حیاتبخش قرآن را در زندگی فردی و اجتماعی جاری سازند.