نقش تمدنی حوزههای علمیه در ترویج زیست عفیفانه / از تبیین مفهومی تا تربیت الگوهای رفتاری
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجتالاسلام سید غلامعباس موسویمقدم، رئیس پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور، در گفتوگویی با تشریح نقش سهگانه حوزههای علمیه در ترویج سبک زندگی عفیفانه بر لزوم بازتعریف مفهومی عفاف، تربیت نیروهای خط مقدم فرهنگی و الگو بودن طلاب در رفتار اجتماعی تأکید کرد. و زیست عفیفانه را فرآیندی تربیتی، تدریجی و تمدنی دانست که تنها با هماهنگی سه سطح فرد، خانواده و جامعه قابل تحقق است.
وی با اشاره به نقش بنیادین حوزههای علمیه در گسترش سبک زندگی عفیفانه اظهار کرد: حوزه در این عرصه سه مسئولیت اساسی دارد. نخستین مسئولیت، تبیین و بازگشایی مفهوم عفاف است.
حجت الاسلام موسوی مقدم توضیح داد: عفاف یک امر تکبعدی یا صرفاً ناظر به پوشش نیست؛ بلکه منظومهای منسجم از نگاه، رفتار، ارتباطات اجتماعی، اخلاق رسانهای و مدیریت هیجانات را شامل میشود. اگر مفهوم عفاف بهدرستی و با جامعیت تبیین شود، بسیاری از سوءتفاهمهای اجتماعی درباره آن رفع میشود و این مقوله بهعنوان یک سبک زندگی قابل فهم و پذیرفتهشده در جامعه جای خود را پیدا میکند.
وی گفت: تربیت و توانمندسازی نیروهای خط مقدم فرهنگی گسترش عفاف بدون نیروی انسانی متخصص ممکن نیست. روحانیون، مربیان فرهنگی، مشاوران خانواده، معلمان و فعالان اجتماعی باید آموزشهای دقیق و روزآمد در زمینه عفاف و خانواده دریافت کنند؛ از مبانی دینی و اخلاقی گرفته تا روانشناسی خانواده، سواد رسانهای و شیوههای مداخله غیرتنشی.
حجت الاسلام موسوی مقدم افزود: پژوهشکده امر به معروف در همین راستا دوره «خانواده متعالی ـ زیست عفیفانه» را طراحی کرده و تاکنون چهار متن آموزشی جامع درباره ابعاد مختلف عفاف تولید شده است.
رئیس پژوهشکده، امر به معروف گفت: الگو بودن طلاب و تجسم زیست عفیفانه در رفتار طلبگی است:. مؤثرترین شیوه ترویج عفاف، گفتن نیست؛ زیستن است. طلبهای که در زندگی شخصی خود سادهزیست، خوشخلق، منظم، دقیق در تعاملات رسانهای و متعهد به اخلاق اجتماعی باشد، به یک الگوی زنده از زیست عفیفانه تبدیل میشود.
حجت الاسلام موسویمقدم تأکید کرد: وقتی مردم و جوانان میبینند روحانی در حوزه خانواده، گفتوگو، پوشش، حضور در جامعه و مدیریت هیجانات سبک متوازن و انسانی دارد، عفاف را نه بهعنوان یک توصیه، بلکه بهعنوان یک الگوی جذاب و قابلاجرا باور میکنند.
وی زیست عفیفانه را فرآیندی رشدی، تربیتی و تمدنی معرفی و بیان کرد: عفاف جوهره درونی پاکدامنی و کنترل نفس است و حجاب نمود بیرونی آن. حجاب بدون عفاف بیروح است و عفاف بدون حجاب نمود اجتماعی نمییابد.
رئیس پژوهشکده بر ضرورت رویکرد تدریجی، عالمانه و غیرهیجانی در برنامههای ترویجی تأکید کرد و افزود: زیباییها و آرامش این سبک زندگی باید از طریق روایت، هنر و الگوهای اجتماعی برجسته شود.
وی همچنین الگوهای عملی را مهمترین ابزار اقناع دانست و گفت: جوانان بیش از سخن، به الگو نیاز دارند؛ خانواده، معلمان، روحانیون و همسالان هر کدام بخشی از این الگوسازیاند.
حجت الاسلام موسویمقدم با اشاره به ابعاد رفتاری عفاف اظهار کرد: عفاف تنها پوشش نیست؛ بلکه یک هندسه رفتاری است که شامل نگاه، گفتار، روابط اجتماعی، حضور در فضای مجازی و مدیریت هیجانات میشود. محورهای رشد فردی، معنوی، تقوامحوری و خودآگاهی پایههای اصلی تحقق این سبک زندگی است.
وی بسترهای اجتماعی را نیز ضروری دانست و گفت: تحقق زیست عفیفانه نیازمند زیرساختهایی مانند مدیریت مد و پوشاک، رسانه سالم، طراحی شهری مناسب، آموزشهای مدرسهمحور و قوانین حمایتی است. باید ساختاری ایجاد شود که انتخاب عفیفانه آسان و طبیعی باشد. وقتی سه سطح فرد، خانواده و جامعه در کنار هم قرار گیرند، عفاف نه با اجبار، بلکه بهصورت طبیعی و پایدار در جامعه گسترش مییابد.
حجت الاسلام موسویمقدم در پایان خاطرنشان کرد: از نگاه پژوهشکده امر به معروف، ترویج زیست عفیفانه تنها یک مطالبه دینی نیست؛ بلکه ضرورتی عقلانی، اجتماعی و تمدنی برای حفظ سلامت اخلاقی جامعه است و امر به معروف در این چارچوب، نقشی حکمرانی و راهبردی در صیانت از جامعه برعهده دارد.