رحمت و نعمت خدا در دنیا و آخرت به اندازۀ شأن و ظرفیت هر موجود است
به گزارش خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله حسین مظاهری روز گذشته در درس اخلاق حوزۀ علمیۀ اصفهان که در روزهای چهارشنبه هر هفته در مدرسۀ صدر اصفهان و در جمع اساتید، فضلا و طلّاب این حوزه برگزار می شود، با توجّه به اتمام مبحث «شرح چهل حدیث اخلاقی»، بحث جدید خود را با عنوان «شرح چهل آیه اخلاقی» آغاز کرد.
حضرت آیت‌الله مظاهری بحث خود را با شرح آیه شریفه «بسم‌الله‌الرّحمن الرّحیم» آغاز و خاطرنشان کرد: آیه «بسم‌الله الرّحمن الرّحیم» که 114 مرتبه در قرآن کریم تکرار شده است، مسلّماً در هر سوره جزء سوره است و شایسته است در قرآن‌هایی که به خصوص در ایران چاپ می‌شود، این آیه نورانی جزء آیات سور قرآن کریم محسوب و شماره‌گذاری گردد.
وی در تفسیر حرف «باء» از بسم‌الله الرّحمن الرّحیم، اظهار داشت: از آنجا که «بسم‌الله» جار و مجرور است و خود به خود می‌تواند معنای مستقلّی داشته باشد، نیاز به متعلَق ندارد و از این‌رو می‌توان گفت: «باء» در بسم‌الله الرّحمن الرّحیم کاربرد مستقل دارد و منظور از «بسم‌الله» این است که با نام نامی خداوند متعال، شروع و آغاز می‌کنیم.
حضرت آیت الله مظاهری افزود: به کارگیری «بسم‌الله» به جای «بالله» نیز به جهت احترام بیشتر و برای تبرّک و تیمّم است.
وی در شرح واژۀ نورانی «الله» خاطرنشان کرد: واژۀ «الله» برای ذات باری‌تعالی که مستجمع جمیع صفات کمالات است، وضع شده و همۀ اوصاف الهی را در بر دارد.
حضرت آیت‌الله مظاهری در ادامه بیانات خود، رحمان را صفت عام و رحیم را صفت خاصّ خداوند تعالی برشمرد و افزود: عالم هستی و همۀ موجودات آن، متعلّق به خداوند سبحان است و پروردگار عالم به اندازۀ شأن و ظرفیّت هر موجودی، به او رحم کرده و رحمت و نعمت خویش را در دنیا و آخرت، به وی عطا می‌فرماید.
وی ادامه داد: این موهبت، از رحمانیّت خداوند که صفت عامّ او است سرچشمه گرفته و تفاوت آن با رحیمیّت خداوند متعال در این است که رحیمیّت که همان هدایت عنائیۀ پروردگار عالم می‌باشد، در نیا و آخرت، به مؤمنین اختصاص دارد و همۀ موجودات عالم هستی را فرا نمی‌گیرد.
رییس حوزه علمیه اصفهان در این‌باره اضافه کرد: هدایت تکوینی پروردگار عالم، مربوط به همۀ موجودات عالَم است و هدایت تشریعی، فقط همۀ آدمیان را شامل می‌شود، ولی هدایت عنائیه که از رحیمیّت خداوند سبحان نشأت می‌گیرد، مختصّ مؤمنین است؛ همچنان‌که قرآن کریم می‌فرماید: «بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ رَحیم»
حضرت آیت‌الله مظاهری در بخش پایانی بیانات خود، با اشاره به تجلیّات خداوند متعال در ازل، همۀ موجودات را تجلّی خداوند دانست و افزود: باید توجّه داشت و به درستی، این مطلب را فهمید که در تجلّیات خداوند سبحان، اموری نظیر دخول و اتّحاد، مطلقاً راه ندارد؛ چراکه ذات اقدس و مقدّس او، برتر و اجلّ و اعظم و اعلی از این‌گونه امور است و تمثیل ساده و تشبیه تجلّی الهی، مثال آینه است که تصویر در آینه نه داخل در آن است و نه متّحد با آن است. و آنچه را بزرگان و عرفاء دربارۀ تجلیّات خداوند تعالی فرموده‌اند غیر از این نیست.
وی در ادامه این مطلب بیان داشت: پروردگار متعال، در ازل، دوگونه تجلّی ذاتی کرده است؛ یک تجلّی ذاتی از رحمانیّت ذات باری‌تعالی سرچشمه گرفته و حاصل آن، موجودیّت همۀ ذرّات و موجودات عالَم هستی است که تجلّیِ «کُنِ رحمانی» حق‌تعالی هستند.
آیت الله مظاهری افزود: از تجلّی ذاتی دیگری که از رحیمیّت خداوند متعال سرچشمه می‌گیرد و همۀ موجودات را شامل نمی‌شود، در دو مرحله، «قرآن کریم» و «عترت طاهره علیهم‌السّلام» موجود شده‌اند و این دو مرحله، تجلیّات عظیمی است که با همۀ اسماء و صفات خداوند سبحان حتی اسماء و صفات مستأثره بوده است. به عبارت دیگر وجود قرآن و عترت، عنایت خاصّه‌ای است که پروردگار متعال از سر رحیمیّت خود، به عالَم وجود عطا فرموده است./916/د102/ع