اخبار فرهنگی آستان قدس رضوی

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، رضا خوراکیان، مدیر عامل موسسه خدمات مشاوره‌ای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی آستان قدس رضوی گفت: 160 عنوان کتاب و نرم افزار چند رسانه ای در حوزه نشر اندیشه‌های رضوی تولید و به مخاطبان ارائه شد.

وی با بیان این مطلب اظهار داشت: محور اصلی محصولات تولید شده موسسه خدمات مشاوره‌ای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی آستان قدس رضوی در بخش‌های «جوان و خانواده»، «جوان و هویت» و «جوان و فرهنگ» است.

خوراکیان افزود: بهره‌گیری از آیات قرآن کریم، ارجاع به منابع حدیثی در استخراج احادیث رضوی و دیگر روایات ائمه(ع)، استناد به آموزه‌های نبوی و همچنین تنظیم نمایه هایی از جمله نمایه احادیث رضوی، نمایه رجالی و نمایه اصطلاحات مهارت‌های زندگی از ویژگی‌های محصولات تولیدی این موسسه است.

مدیر عامل موسسه خدمات مشاوره‌ای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی آستان قدس رضوی تصریح کرد: موسسه خدمات مشاوره‌ای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی آستان قدس رضوی در راستای آگاهی دادن بیشتر به مخاطبان اقدام به ارائه محصولات فرهنگی در قالب های مختلف کرده است.

وی خاطر نشان کرد: این محصولات با تخفیف 30درصدی برای همکاران مجموعه آستان قدس رضوی ارائه می شود.

دیر عامل موسسه خدمات مشاوره‌ای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی آستان قدس رضوی گفت: علاقه مندان به تهیه نرم افزار چندرسانه ای می توانند از طریق فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی این مؤسسه در بازار کتاب گلستان، واقع در چهارراه گلستان یا از طریق مراجعه به پایگاه اینترنتی shajar.ir اقدام کنند.

بازدید بیش از 140 هزار نفر از تالار محققان کتابخانه مرکزی

مسؤول تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی عنوان کرد: بیش از 140 هزار نفر از محققان داخلی و خارجی در سال 1393 به تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی مراجعه کردند و از خدمات این مکان بهره‌مند شدند.

سید عباس مرجانی با اشاره به بالاترین میزان دسترسی به منابع اطلاعاتی در تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی گفت: اساتید، پژوهشگران، مؤلفان، مترجمان، دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد که در حال تدوین پایان نامه خود هستند و دانشجویان دوره دکتری می‌توانند از منابع این تالار از کتاب‌های مرجع گرفته تا پایان‌نامه‌ها استفاده کنند.

به گفته او در سال 1393، بیش از 78هزار محقق آقا و 68 هزار محقق خانم به تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی مراجعه کردند.

وی اظهار داشت: دانشجویان خارجی از کشورهایی چون افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه، هندوستان و برخی کشورهای اروپایی از جمله مراجعه‌کنندگان به تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در سال گذشته بودند. 

مسؤول تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در ادامه بیان داشت: محققانی که حضور مداوم در این تالار دارند، می‌توانند با داشتن میز اختصاصی و مکان ویژه نگهداری لپ‌تاپ، در فواصل طولانی تحقیق و پژوهش خود را در این محیط آرام ادامه دهند.

وی افزود: محققان امکان استفاده از مشاوران اطلاعاتی، سیستم وایرلس تالار، رایانه‌ جهت جستجوی اینترنتی و شبکه سازمان به صورت مجزا، تلفن عمومی مقابل در ورودی تالار و صرف چای را نیز دار.د

سید عباس مرجانی خاطرنشان کرد: دانشجویان در صورت مشاهده عدم وجود کتاب مورد نیاز خود در مخزن چاپی تالار می‌توانند پس از هماهنگی با مسئول تالار محققان، کتاب را از بازار خریداری و با ارائه فاکتور، هزینه آن را دریافت کنند و در راستای تکمیل‌کردن منابع اطلاعاتی تالار قدم مثبتی بردارند.

وی یادآور شد: تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در روزهای عادی از ساعت 7 تا 22 و روزهای جمعه و تعطیل از ساعت 8 تا 19 آماده خدمت‌رسانی به مراجعه‌کنندگان است. 

افزایش دو هزار 546 نسخه خطی جدید به گنجینه مخطوطات کتابخانه مرکزی

رییس اداره مخطوطات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: در سال گذشته دو هزار و 546 نسخه خطی جدید به صورت هدیه یا خرید به گنجینه مخطوطات آستان قدس رضوی اضافه شده است.

سید محمد رضا فاضل هاشمی افزود: از این تعداد 524نسخه خطی،84  نسخه عکسی و650 جلد کتاب چاپ سنگی توسط ارادتمندان وعاشقان ثامن الحجج علی ابن موسی الرضا (ع) به این گنجینه اهدا شده که با تعداد 1288 جلد نسخه های خطی و چاپ سنگی خریداری شده بالغ بر2500نسخه به گنجینه مخطوطات افزوده گردیده است.  وی اظهار کرد: جایگاه ممتاز سنت نبوی و تمدن عظیم اسلامی بر هیچ فرد آگاه و منصفی پوشیده نیست و اصولا بذل و بخشش مال و اموال برای رفع نیازهای مادی و معنوی در جامعه نشات گرفته از حس نوع دوستی و روح عاطفی انسان است که سابقه ای به درازنای پیدایش اولین انسانها بر روی کره خاکی دارد.

فاضل هاشمی خریداری نسخ خطی ارزشمند را از دیگر اقدامات این سازمان برای حفظ آثار ارزشمند فرهنگی گذشتگان برشمرد و گفت: با عنایت مقام منیع تولیت عظمای آستان قدس رضوی؛ حضرت آیت الله واعظ طبسی سالانه بودجه خاصی به این سازمان برای خرید نسخ خطی اختصاص می یابد.

وی ادامه داد: برای جذب میراث مکتوب کهن اسلام و شیعه  آستان قدس رضوی آمادگی دارد  نسخه های خطی مجموعه داران را با مراجعه به محل نگهداری چه در مشهد ویادیگر شهرستانها ویا به صورت حضوری در محل سازمان کتابخانه های آستان قدس رضوی مورد ارزیابی قرار دهد که نهایتاً این گونه آثار فرهنگی پس از طرح در شورایی متشکل از کارشناسان متخصص فرهنگی و هنری در مورد قیمت نهایی آن تصمیم گیری و مبلغ مصوّب به فرد یا نهاد ارائه دهنده  بابت خرید نسخه ها اعلام می شود.

رییس اداره مخطوطات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: در سال گذشته 1288 نسخه خطی و چاپ سنگی در قالب 889 عنوان کتاب، قرآن یا جزوه قرآنی، دست نوشته  و 399 جلد کتاب چاپ سنگی از اشخاص حقیقی یا حقوقی توسط این سازمان خریداری و به گنجینه مخطوطات افزوده شده است.

فاضل هاشمی افزود: با شمار نسخ خطی جدید که در سال گذشته به گنجینه مخطوطات کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی افزوده شده، شمار نسخ خطی این  سازمان به  بیش از 97 هزار نسخه رسیده است.

گنجینه مخطوطات آستان قدس رضوی به خاطر قداست معنوی، اعتماد مردم و نگهداری و حفاظت دقیق علمی و تجربی، روزانه پذیرای بسیاری از مصاحف شریف و کتب خطی و اسناد تاریخی است که پس از ثبت و فهرست نویسی دراختیار علاقه مندان به آثار معنوی و تاریخی قرار می گیرد.

بیش از هزار و300 نسخه خطی نجوم، در کتابخانه مرکزی

کتابخانه مرکزی آستان‌قدس‌رضوی، با بیش از هزار و 300 نسخه خطی نجوم از دانشمندان بزرگ این علم در دوره‌های گوناگون تاریخی، از غنی‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام به شمار می‌رود.

رییس اداره مخطوطات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی کتابخانه آستان‌قدس‌رضوی را با بیش از ده قرن قدمت، و با 97 هزارنسخه خطی در موضوعات گوناگون از کتابخانه‌های بی‌نظیر جهان اسلام لقب داد و اظهار داشت: «علم نجوم، هیأت و ریاضیات، از علوم اسلامی است که از گذشته مورد توجه ویژه علمای اسلامی و همچنین فرمانروایان بوده است.» سیدمحمدرضا فاضل هاشمی با بیان این‌که 1300 جلد از نسخه‌های خطی موجود در این مرکز، صرفاً با موضوع نجوم است، گفت: «تمام این نسخ در فهرست‌های توصیفی نسخه‌های خطی کتابخانه آستان‌قدس‌رضوی به طور مفصل معرفی شده است.»

وی ادامه داد: «مقام معظم رهبری با اهدای حدود 16 هزار جلد نسخه خطی، از بزرگترین اهداکنندگان نسخ خطی به این مرکز هستند که تعداد زیادی از کتب اهدایی ایشان علاوه بر فقه و حدیث، در موضوع تاریخ علم، ریاضی و نجوم است به طوری که جلدهای 8، 9 و 18 کتاب "فهرست نسخه‌های خطی اهدایی مقام معظم رهبری" تنها به موضوع نجوم و ریاضیات اختصاص یافته است.»

فاضل‌هاشمی، از نفایس موجود در این مرکز، به "دیباچه تقویم علایی" از خواجه‌نصیر طوسی اشاره و تصریح کرد: «این نسخه در سال 685 قمری در اصفهان کتابت شده و در سال1372، توسط مقام معظم رهبری به این مرکز اهدا شده است.» وی همچنین "پنجاه باب سلطانی"، از رکن‌الدین آملی حسینی که کتابت آن در قرن ده و به زبان فارسی به خط نستعلیق 15 سطری انجام گرفته است، و همچنین "بیست باب در معرفت تقویم" از عبدالعلی بیرجندی، رساله در خوف، اختیارات منظوم، که توسط درویش علی در قرن 10 کتابت شده است را از دیگر نفایس اهدایی مقام معظم رهبری در موضوع نجوم برشمرد.

رییس اداره مخطوطات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در ادامه، "قانون مسعودی" که در قرن  پنج به دست دانشمند مشهور علم نجوم؛ ابوریحان بیرونی تألیف شده است را از جمله نفیس‌ترین این نسخ ذکر کرد و افزود: «این کتاب به زبان عربی است و در قرن 7 به خط نسخ کهن کتابت گردیده و در سال 1361 شمسی توسط دکتر سیدجلال‌الدین تهرانی؛ نایب التولیه وقت آستان‌قدس، وقف این کتابخانه شده است.

وی همچنین از "الادوارالانوار"؛ زیج مغربی، نام برد و آن را بسیار تحسین‌برانگیز خواند و اظهار داشت: «این اثر در سال 675 قمری به دست محی‌الدین مغربی، از دستیاران خواجه‌نصیر طوسی در رصدخانه مراغه تألیف شده که توسط نادرشاه افشار وقف کتابخانه آستان‌قدس‌رضوی شده است.

وی افزود: «در مقدمه این کتاب آمده است: (این زیج، بعد از تحریر منازل اجرام علویه تألیف شد و مقادیر ذاتیه اجرام را با آلات صحیحه رصدیه آنچه در رصد ایلخانیه که در ظاهر مراغه ساخته شده بود بدست آورده و خود فهم کردیم بی‌آنکه از دیگران بنقل بشنویم در اینجا ضبط نمودیم)».

سیدمحمدرضا فاضل هاشمی، همچنین "زبده‌الهیئه" از خواجه نصیر طوسی که در قرن 7 قمری در اصفهان کتابت گردیده و "ارشاد (پنجاه باب در اسطرلاب)"، از احمدبن حیدر شیرازی متعلق به قرن 7 را از دیگر نفایس این مجموعه برشمرد./1308/پ203/ب4