تمدن‌سازی نیازمند علوم انسانی و بازطراحی علوم انسانی در گرو تولید دانش دینی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، داوود حیدری، معاون پژوهش و استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی عصر امروز در نشست علمی دعوت از پژوهشگران موفق حوزه علمیه خراسان که در جمع طلاب مدرسه علمیه امام محمد باقر برگزار شدگفت: علوم انسانی علومی است که پیرامون انسان شکل می گیرد.

وی ادامه داد: علوم انسانی دارای دو معنای لفظی و اصطلاحی است و معنای لفظی آن داشتن های خود انسان و مربوط به رفتار و اخلاق و... است.

معاون پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی معنای اصطلاحی علوم انسانی را معنای ویژه ای و این که مربوط به قرن 19 است دانست و افزود: در این قرن دانش هایی پدید می ایند که درباره کنش و رفتار انسان و تعامل انسانها بحث می کنند.

کارشناس ارشد فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تربیت مدرس تهران، با طرح این سوال که چرا در قرن 19 این علوم  مثل جامع شناسی، روانشناسی و... متولد می شود تصریح کرد: برای اینکه علت پیدایش این علوم در ذهن استقرار پیدا کند باید راجع به تمدن و تمدن ها بحث کنیم چون این دانشگاه زاییده تمدن است و تا تمدن شناخته نشود نمی توانیم اظهار نظر کنیم.

وی با اشاره به این که تمدن دارای ویژگی خاصی است و برای چه این علوم به وجود آمده و چرا قبل از فکر بشر به وجود نیامده خاطر نشان کرد: مراد از تمدنی که گفته می شود هر چیزی که در جامعه اعم از سخت افزار ،نرم افزار،آداب و سنن،سبک زندگی و... است تمامی اینها ذیل تمدن معنا می شود.

استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی اظهار کرد: تمدن یک گستره بسیار وسیع اعم از معماری، نظام تعلیم و تربیت آداب و سنن، مکتوب و غیر مکتوب ،نوع میهمانی رفتن، غذا خوردن، آنچه در اطراف زندگی بشر شکل می‌گیرد را شامل می شود.

وی با بیان این که تمدن نیازها را برطرف می کند گفت: ما از قرن 16 با تمدنی روبرو هستیم که تمدن غربی به آن گفته میشود و اگر در تمدن غرب نظام اجتماعی داشته باشند که انسانها به کمال برسند باید به عقل خودشان رجوع کنند نه به کلیسا و دینی که کلیسا می گویند.

حیدری عنوان کرد: اگر تمام آنچه انبیا می‌گویند و آنچه کلیسا درباره حقیقت هستی گفته کنار گذاشته شود، باید و نبایدهای این دو قابل اعتنا نیستند چون با رشد علمی، غرب به این نتیجه می‌رسد که کلیسا حقیقت را نمی‌گوید و از این رو می‌پرسد من چگونه باید زندگی کنم و نتیجه اش این است که باید به عقل خود عمل کند.

وی ادامه داد: از این دوره تمدنی به وجود می‌آید که می‌گوید ما به تعالیم انبیا نیاز نداریم و باید خودمان جامعه‌ای بسازیم که از عقل خود استفاده کنیم.

حیدری حاصل نکات گفته شده را منشأ پیدایش مبانی فکری غربی دانست و افزود: تعریفی که غرب از انسان ارائه می‌دهد و برداشتی که از جهان دارد این است که هستی شناسی غربی در علوم غرب وجود دارد و به معاد هم کار ندارد.

وی اظهار کرد: در غرب انسان موجودی که حقیقتش سودپرستی و فقط دنبال سود است بر این اساس برای چنین انسانی اقتصاد حقوق روانشناسی و ... طراحی می‌شود.

استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه رضوی با اشاره به این که جهانی که در ذهن عالم غربی است، انسان غیر دینی است با طرح این سؤال که آیا ما می‌توانیم از این علوم برای رفع مشکلمان استفاده کنیم یا نه؟ اظهار کرد: خیر ما نمی‌توانیم از این علوم برای رفع مشکلمان استفاده کنیم چون در حوزه اقتصاد، تبلیغات، مصرف گرایی را رواج می‌دهد و در اقتصاد می‌گوید رشد اقتصادی و تولید وابسته به مصرف است باید مصرف تبلیغ شود، در حالی که مصرف‌گرایی با اصل دین سازگار نیست.

وی گفت: دینی زندگی کردن از اندیشه و دل شروع می شود و به تمام جنبه های حیاتی سرایت می کند و نمی شود فکر دینی داشته باشی و غربی زندگی کنی، باید علومی را تولید کنیم که متناسب با نیاز خودمان باشد،علوم انسانی جدید هیچ نظری به کمال بشر ندارد، می‌گوید من کار ندارم انسان به کمال معنوی برسد، غذا و زندگی مادیش جور باشد کافی است،حقوق بشر را با مبانی فکری خودش تعریف کرده و قوانین را بر این اساس نوشته و می‌خواهد به ما بباوراند.

معاون پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی ادامه داد: بنابر این ما نیاز به تولید دانش دینی برای باز طراحی علوم انسانی داریم چون عقلانیت غیر دینی توان پاسخگویی به نیازهای دینداران ندارد و مدل های یاد شده از دل پژوهش ها بیرون می‌آید و نمی توانیم نسبت به سبک زندگی مردم بی تفاوت باشیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: برای رسیدن به کمال نهایی باید به سوی انسان سازی رفت و راه حل آن ساختن تک تک افراد است که در طول تاریخ این اثر بخش نبوده است.

معاون پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی بستن راه‌های انحراف در جامعه و نشان دادن راه بهشت و دینی ساختن ساختار جامعه برای مردم به سوی دین را ، از اهداف رسیدن به کمال دانست و اظهار کرد: برای تمدن سازی نیاز به علوم دینی انسانی داریم که باید به منابع دینی رجوع شود و تولید و ساختار جامعه را دینی کرد./859/202/ب2