خدا قبل از نزول عذاب، جامعه را امتحان می‌کند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، جلسه تفسیر سوره دخان از سوی آیت‌الله سید محمدتقی مدرسی، شب هشتم ماه رمضان در بیت وی در تهران برگزار شد.
آیت‌الله مدرسی در ابتدای این جلسه گفت: خداوند متعال می‌فرماید: «يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَى إِنَّا مُنتَقِمُونَ، وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ، أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ؛ روزى كه [كافران را] سخت فروگيريم، كه ما كينستانيم. و هر آينه پيش از آنان قوم فرعون را آزموديم و ايشان را پيامبرى بزرگوار آمد، [به اين] كه بندگان خدا- بنى اسرائيل- را به من سپاريد، كه من شما را پيامبرى امينم» (دخان، 16 تا 18)
وی افزود: نخستین آیه از این مجموعه آیات در رابطه با موضوع عذاب است که دو نوع عذاب بر بشر نازل می‌شود یک نوع عذاب تنبیه است این عذاب در حقیقت قابل رفع و دفع است و به وسیله دعا و توبه خداوند سبحان و تعالی این عذاب را مرتفع می‌سازد و این رحمتی از رحمات الهی است. وقتی بشر دچار اشتباه می‌شود خدا به وسیله پیامبران در مرحله اول و بعداً به وسیله فشارهای وارد بر او که همان تعبیر عذاب است او را تنبیه می‌کند تا او را بازگرداند. اما عذاب دوم انتقام است که به معنای جزای فعل است و عملاً آن عذاب قابل تغییر نیست و نخستین آیه‌ای که تلاوت شد اشاره به این مطلب دارد.
صاحب تفسیر «من هدی القرآن» بیان کرد: یعنی دو نوع عذاب داریم نخستین آن مانند فشارهایی است که به مردم می‌آید و دوم «عذاب اکبر» به معنای عذاب آخرت است. در این رابطه روایتی وجود دارد که در اصل حدیث قدسی است، خدای متعال می‌فرماید: عباد من چند قسم است که یک قسم آن اهل معصیت هستند ولی من آنان را نیز محروم نمی‌کنم سپس خدا می‌فرماید: آن‌ها را با یک سری فشارها پاک می‌کنم. مثلاً مؤمنی در آخر عمر خود دچار مشکلاتی چون فقر و بیماری می‌شود تا پاک شود در اصل هدف این است که او در این دنیا پاک شود و سپس بمیرد.
وی اظهار کرد: ولی پاک شدن در آخرت بسیار مشکل خواهد بود. به روایت ما شیعیان پاک شدن ما در برزخ است و عذاب برزخ قابل تحمل نخواهد بود. البته در برزخ هم برای عده‌ای شفاعت وجود دارد ولی شفاعت شیعیان در آخرت خواهد بود. در این آیه کلمه «بطش» به معنای زدن‌های انتقام‌آمیز و جدی است و این کلمه در قسمتی دیگر از قرآن در سوره هود نیز آمده است. خدا می‌فرماید ما یک نوع زدن داریم که بزرگ است و تعریف ما از بزرگ با تعریف خدا از بزرگ بسیار متفاوت است، ما معمولا چیزی را که کمی از خودمان بزگ‌تر باشد را بزرگ خطاب می‌کنیم ولی بزگ برای خدا... اعوذ باالله...
آیت‌الله مدرسی گفت: در روایات بسیاری آمده است که آسمان‌ها و زمین از روز قیامت در هراس هستند و همه چیز به هم می‌ریزد مثلاً خورشید را به دلیل این‌که عده‌ای عبادت کرده‌اند و معبود کسانی بوده به صورتی تحقیر‌آمیز در آتش می‌اندازند. غضب خدا را در دعای کمیل می‌خوانیم که کوه‌ها نیز توان تحمل آن را ندارند چه رسد به ما.
وی افزود: ما شاید شصت یا هفتاد سال کمتر یا بیشتر عمر کنیم و در این عمر باید هم دنیایمان را آباد کنیم هم به لحظه مرگمان فکر کنیم و قبرمان را روشن کنیم و هم حساب و صراط و قیامت و بهشت را در نظر بگیریم و باید به همه این مسائل رسیدگی کنیم. هر کسی که دنیا را شوخی بگیرد ضرر خواهد کرد.
آيت‌الله مدرسی اظهار کرد: اساساً داستان‌های زیادی در مورد حضرت موسی(ع) و فرعون در قرآن آمده است، اما هر بار که ذکر شده عبرت خاص خود را دارد و در هر سیاقی که صحبت شده مطلبی متفاوت باید برداشت کرد. خدا نکته‌ای را نسبت به فرعون بیان می‌کند: ما فرعونیان را هم امتحان می‌کنیم. ابتدا عذابی که بر فرعونیان وارد شد، بیدار کننده و هشدار دهنده بود اما در نهایت عذاب نهایی این بود که خدا همه‌شان را در دریا غرق کرد و فرمود: در همان لحظه که در دریا غرق شدند به آتش کشیده شدند.
وی بیان کرد: زمانی که روح جامعه پلید شد عذاب نازل شد اما عذاب در مرحله اول قبل از این‌که نازل شود خدا آن‌ها را امتحان کرد یعنی آن‌ها را مبتلا کرد و خدا می‌فرماید: تمام قوم فرعون مورد امتحان و عذاب الهی قرار داده است، و دلیل این‌کار این بود که تمام جامعه فرعون آلوده شده بودند.
آیت‌الله مدرسی در پایان سخنانش تأکید کرد: آخر عرض بنده این است که اجازه ندهید مطلبی به شما تحمیل شود و خودتان بر اساس ارزش‌ها و موازین خودتان فکر کنید و سپس مطالب را بپذیرید و در این ماه مبارک رمضان سعی کنید از این فرصت استفاده کنید و جدی تر نسبت به ساعات گران‌بهای این ماه مبارک عمل کنید./202/9597/ب1