برنامه هایی با موضوع دفاع مقدس می تواند سبب آرامش واحساس امنیت ورضایتمندی در مخاطب باشد

احمد عارفخانی مدیر دفتر نمایندگی خراسان اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه و دانشجوی دکترای رشته علوم سیاسی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، و با توجه به حضور در ماه مبارک رمضان و برنامه های مختلف سازمان صدا وسیما، درباره رابطه برنامه های صدا وسیما و ایجاد آرامش در مخاطبان این رسانه فراگیر و اینکه برای ساخت یک برنامه آرامش بخش چه باید کرد؟ گفت: ابتدا باید یک نگاهی به واژه آرامش داشته باشیم، آرامش به معنای طمأنینه و راحتی فکر در زندگی و حقیقت مطلوبی است که اسلام آن را ستوده و راه هایی برای رسیدن به آن تعیین کرده است.

وی تصریح کرد: برخی از عوامل رسیدن به آرامش که در متون اسلامی آمده است عبارتند از: یاد خدا، حسن ظن، اعتماد به نفس، دوری از آرزو های دور و دراز، ازدواج، نظم در زندگی و کارها، استفاده از شب برای استراحت، استفاده از غذا های سالم و طبیعی و در مقابل عوامل متعددی وجود دارد که مانع تحقق آرامش اند ؛ مانند رغبت و علاقه به دنیا، حسادت، شک و دو دلی، طمع و... . که بخشی از موارد سلب ارامش است.

 داور سیزدهمین دوره جشنواره بین المللی صدا ادامه داد: آرامش واژه اي فارسي است و مترادف آن در زبان عربي، واژگان «سكون» و «سكينه» هستند، سكون، بر خلاف اضطراب و حركت است و بعضي مي گويند: سكون، آرام گرفتن پس از حركت است مثلاً در قرآن كريم مي خوانيم:  مَنْ إِلهٌ غَيْرُ اللّهِ يَأْتيكُمْ بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فيهِ كدام معبود جز خداست كه شبي براي شما بياورد تا در آن آرامش يابيد؟ سكون به معناي آرامش و اُنس نيز آمده است «هُوَ الَّذي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ جَعَلَ مِنْها زَوْجَها لِيَسْكُنَ إِلَيْها»  که اینها نشان دهنده این است که هر برنامه ای که در سازمان صدا وسیما با هر رویکردی که ساخته می شود باید بخشی از این مولفه ها را از باب ایجاب و برخی مولفه ها را از باب سلبی نداشته باشد. 

عارفخانی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا می شود موضوع یک فیلم یا برنامه دفاع مقدس باشد در عین حال ارامش بخش  هم باشد؟ اظهار داشت: یکی از برنامه هایی که می تواند موجب آرامش واحساس امنیت ورضایتمندی در مخاطب باشد برنامه هایی با موضوع دفاع مقدس است، البته این که از چه دریچه ای به موضوع دفاع مقدس نگریسته شود و چه بخش از دفاع مقدس به تصویر کشیده شود مهم است.

وی تصریح کرد: آیا صرفا از جنگ تصویری از خشونت وکشت وکشتار به نمایش گذاشته می شود یا از دریجه دفاع ازمیهن ،وطن ،اسلام واعتقادات به نمایش گذاشته می شود؟ و آیا در این جنگ آمادگی رزمی رزمندگان اسلام به نمایش گذاشته می شود یا  شکست واضمحلال آنها؟ لذا باید به نحوه ورود، زاویه دید وهدف آثار در حوزه دفاع مقدس توجه کرد

مدیر دفتر نمایندگی خراسان اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه در ادامه در پاسخ به این سوال که چطور می شود شخصیت اصلی یک فیلم فرمانده جنگ وآرامش بخش باشد؟ افزود: تاکنون مواردی زیادی بوده است که اتفاقا موضوع دفاع مقدس و فرماندهان جنگ بوده است ونه تنها که منجر  به سلب آرامش نشده است بلکه باعث ایجاد ارامش، رضایتمندی وبالابردن اعتماد به نفس عمومی مخاطب  نیز شده است.

وی ادامه داد:  نمونه بارز این موضوع، امروزه پخش اخبار درباره سردار سلیمانی است که براحتی می توان بازخورد های اخبار ایشان را در جامعه رصد کردو هروقت تصویری از سردار سلیمانی در اخبار ایران پخش می شود که در دفاع از اهل بیت در عراق حضور دارند، باعت نوعی شعف، احساس رضایت وارامش در جامعه می شود که حرم های مطهر اهل بیت در عراق در امنیت  هستند وشاید بتوان گفت یکی از محبوب ترین افراد درایران ودرمنطقه ایشان باشند با این که یک شخصیت وچهره نظامی نیز هستند.

یک برنامه زمانی می تواند آرامش بخش باشد که با واقعیت جامعه به ویژه با اکثریت زندگی واقعی افراد جامعه مطابقت داشته باشد

دانشجوی دکترای علوم سیاسی با بیان اینکه یک برنامه و یا یک فیلم خانوادگی زمانی آرامش بخش است که اولا با واقعیت جامعه به ویژه با اکثریت زندگی واقعی افراد جامعه  مطابقت داشته باشد والقا کننده موارد خاص ونادر ویا دغدغه قشر اندک وخاصی در جامعه اعم از گروههای برخوردار یا گروههای کم برخوردار نباشد، اظهار داشت: یکی از مهمترین ودقیق ترین پاسخها در مورد سوال اصلی وکلید واژه اصلی درباره آرامش را می توان در متن حکم مقام معظم رهبری در حکم  دوم مهندس ضرغامی مشاهده کرد که امید، آگاهی، دین واخلاق به نظر می رسد که این واژه شاکله وبنیان اساسی هر برنامه رادیویی وتلوزیون در هر قالب و هرژانر می باشد .

هدف سازندگان یک برنامه در مورد فقر وبیکاری نشان دادن ظرفیتها و توانایی های این قشر از جامعه است

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا میشود یک برنامه از فقر وبیکاری ساخت ودر عین حال ارامش بخش نیز باشد؟خاطر نشان کرد: بستگی به اهداف سازندگان برنامه دارد گاهی هدف از ساخت یک فیلم ،برنامه وحتی پخش اخبار نشان دادن، به تصویر کشیدن وایجاد دغدغه در بین مدیران ،مسئولان ومردم است که از این طریق افکار عمومی نسبت به موضوع فقر وآثار این موضوع بیدار وهوشیار شوند که در این موارد معمولا سعی می شود به زوایای تلخ و نکات منفی این قضیه توجه شود.

عارفخانی ادامه داد: در مواردی نیز هدف سازندگان یک برنامه در مورد فقر و بیکاری نشان دادن ظرفیتها و توانایی های این قشر از جامعه است یا  به منظور نشان دادن روابط اجتماعی وخانوادگی و یا حمایت این قشر از انقلاب ونظام واهداف انقلاب است که بستگی به موقعیت برنامه ها، این اهداف نیز متفاوت خواهد بود.

مدیر دفتر نمایندگی خراسان اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه در پاسخ به این سوال که می شود یک فیلم یا برنامه با دعوا وخشونت وقتل شروع شود و در نهایت نتیجه ارامش بخش باشد؟عنوان کرد: معمولا برنامه ها، فیلم ها، گزارش ها و اخبار که با موضوع خشونت و قتل و غارت و موضوعاتی از این دست ساخته و پرداخته می شوند به چاقویی دولبه ای می مانند که اندکی غفلت ،کج سلیقگی و بی برنامه گی در این موارد می تواند نتیجه عکس اهداف سازندگان و تولید گنندگان این آثار را به دنبال داشته باشد از این رو برای ساختن ،پخش کردن و در کل ورود برنامه سازی در این حوزه ها باید از مشاوران قوی و متخصص  و اتاق فکرهای قوی و فعال استفاده کرد، بنابراین اگر نشان دادن خشونت و قتل و غارت از طرفی پایان ناخوشی برای عاملان این جرایم داشته باشد و از طرفی حکایت از توانمندی و اقتدار پلیس و نیروهای امنیتی و احقاق حقوق افراد مظلوم باشد، قطعا می تواند موجب آرامش و رضایتمندی مخاطبان باشد.

سهم موسیقی در آرامش بخش بودن یک برنامه

عارفخانی در ادامه در  پاسخ به این سوال که سهم موسیقی در آرامش بخش بودن یک برنامه چقدر است؟اظهار داشت: به هر حال در برنامه سازی بخشی از القائات،ایجا فضاهای احساس و درام، ایجاد انگیزه وبرانگیختگی از طریق موسیقی انجام می شود، اساسا هرآن چیزی که دارای یک نظم باشد می تواند حس خوبی در مخاطب ایجاد کند.

وی ادامه داد: البته آن چیزی که در این مساله خیلی مهم است نوع موسیقی و استفاده درست و بجا از موسیقی است که در برخی موارد مشاهده می شود که اساسا نظارتی بر پخش موسیقی و استفاده از موسیقی در برنامه ها وجود ندارد و برنامه سازان شناخت درستی از موسیقی واستفاده بجا و درست از ان را ندارند، از این رو می توان گفت که اگر موسیقی فاخر، با محتوای متناسب با فرهنگ و اعتقادات،متناسب با فضا وزمان ونوع برنامه ها  و به اندازه پخش شود قطعا موثر وارامش بخش خواهد بود

وی در پایان با بیان اینکه امروزه یکی از موارد موثر وتاثیر گزار بر برنامه های مختلف در هر قالب وژانر فضا ومکان تولید وپخش برنامه هاست. افزود : به طور مثال اگر یک برنامه مذهبی درباره امام رضا علیه السلام با وجود تمام شرایط و امکانات نرم افزاری، سخت افزاری ورعایت قواعد برنامه سازی از حرم مطهر این امام همام پخش شود قطعا تاثیرگزارتر خواهد بود ./859/301/ب3