اولين قرباني سناريوي دوقطبيسازي
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا به نقل از روزنامه جوان، هر چند تا لحظه نگارش اين سطور، خبر استعفا يا بركناري علي جنتي از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دولت يازدهم، در حد گمانهزني رسانهاي است، اما استمرار و عدم تكذيب آن را ميتوان به حساب احتمال بالاي آن دانست. اگر اين خبر در روزهاي آتي مابهازاي واقعي پيدا كند بدين معناست كه اولين جابهجايي وزير در دولت يازدهم صورت گرفته و بايد منتظر پيامدهاي آن نيز ماند.
البته هنوز از علت واقعي پياده كردن وزير مستقر در خيابان بهارستان در آخرين سال كار دولت، اطلاع دقيقي در دست نيست، اما همانگونه كه از قرائن پيداست، احتمالاً بهانههايي همچون «كنسرت»ها به عنوان دليل اين جابهجايي مطرح خواهد شد. در اين صورت ميتوان انتظار داشت كه سناريويي كه چندي است برخي از ساكنان پاستور براي مديريت افكار عمومي برگزيدهاند، وارد مرحله جديدي خواهد شد.
اكنون تنها هفت ماه تا آوردگاه مهم سياسي كشور يعني انتخابات رياست جمهوري باقي است و طبعاً دولتمردان مستقر براي بقا در كرسي قدرت راهبردها و برنامههاي خاص خود را طرحريزي ميكنند. آنچه ميتواند برگه برنده پاستورنشينان در عرصه پيش رو تلقي گردد، كارنامهاي موفق و بارضايت نسبي مردم است. اين در حالي است كه به اذعان بسياري از حاميان دولت، هنوز وزنه ثقيل و چشمگيري در چنته اعتدالگرايان مشاهد نميشود و به طور تقريبي ميتوان ادعا كرد صبر و انتظار سه ساله جامعه به پايان خود نزديك شده است.
به طور مشخص در عرصه معيشتي و اقتصادي به مردم وعدههايي داده شده كه اثر چنداني از تحقق آنها مشاهده نميشود. از سويي، قرار بود مذاكره و ماحصل آن ـ يعني برجام ـ حلال همه مشكلات از آب آشاميدني گرفته تا ازدواج جوانان باشد و اكنون به اذعان مديران اجرايي و برخي اعضاي مذاكرهكننده، دستاورد آن در حد و اندازه «تقريباً هيچ» است.
اگرچه برخي از مديران اجرايي ارشد ميكوشند با «حرف درماني» و «دستاوردتراشي براي برجام» دست دولت را در مقابل منتقدان پر كنند، اما چشمهاي منتظر و بعضاً نگاههاي نااميد نشان ميدهد از اين روش نيز آبي براي دولت مستقر گرم نشده است.
با اين حال راهبرد ذخيره و سناريوي بديلي از ابتدا نيز در اظهارات و مواضع برخي از حاميان و مؤثرين دولت مشاهده ميشد كه «دو قطبيسازي» به خصوص در حوزههاي سياسي و فرهنگي است. به عبارت ديگر اگرچه دولت در حوزه اقتصاد و معيشت، رهاورد قابل عرضهاي ندارد، اما تجربه نشان داده است در صوت خطكشي جامعه و ايجاد دودستگي در صفوف ملت در حوزههايي مثل سياست داخلي و فرهنگ و هنر ميتوان افكار عمومي را تا حدي مشغول ساخت. به اين ترتيب با نوعي «جابهجايي اولويتها» و «مشغولسازي ذهني»، اعتداليون ميتوانند جبههبندي جديدي در سطح كشور رقم بزنند كه ناكارآمدي اقتصادي و عدم تحقق وعدهها كمتر آشكار گردد.
البته ناگفته پيداست كه هيچ تضميني وجود ندارد كه لزوماً شكلگيري چنين قطببنديهاي كاذب و تصنعي به نفع دولت مستقر تمام شود، اما هر چه باشد «قفلهاي ناگشوده» كليد تدبير را پنهان ميسازد.
در هر حال تجربه اميدبخش «دوقطبيسازي» به خصوص در حوزه فرهنگ و هنر، برخي را «اميد»وار كرده است تا ناكاميهاي عرصه اقتصاد را با «كنسرت درماني» تسكين دهند و در اين مسير عزل وزير مربوط هر چند به دليلي غير مرتبط ـ ولي با بهانه اعلامي حمايت از جريان خاص فرهنگي ـ ميتواند مؤثر باشد.
اگر در روزها يا ساعات آتي شايعه «جابهجايي وزير ارشاد» جامه حقيقت بپوشد، بايد انتظار داشت سناريوي بديل انتخاباتي به سناريوي اصلي تبديل شده و احتمالاً باید منتظر جلوههاي ديگر اين سناريو باشيم./836/د102/ل