امروز زبان آموزی در حوزه واجب کفایی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شنبه شب در مراسم اختتامیه سومین دوره تربیت استاد مکالمه عربی که در مدرسه علمیه امام خمینی(ره) تهران برگزار شد، رحلت آیت الله خسروشاهی و شهادت جمعی از آتش نشانان در فاجعه پلاسکو را تسلیت گفت.

وی بیان داشت: آیت الله خسرو شاهی از مدرسین برجسته حوزه تهران، وجود عزیز، مرد بزرگ و اهل معنا و مورد عنایت حضرت آقا بود. این ها وجودهای محترمی هستند که حوزه تهران از دست می دهد و متأسف هستیم.

حجت الاسلام و المسلمین رشاد زبان آموزی را برای حوزه های علمیه واجب کفایی عنوان کرد و گفت: به آن میزان که امروز از پایگاه زبان شناسی، فلسفه زبان و... به دین حمله می کنند از هیچ پایگاهی حمله نمی کنند.

وی گفت: بدون زبان نمی توان پیام دین را رساند و تبلیغ کرد. البته در زبان آموزی نباید به مکالمه اکتفا کرد بلکه عمیق تر و وسیع تر از این باید در این عرصه وارد شد. مکالمه مانند تجوید است و لحن آموزی جای تفسیر را پر نمی کند. افزون بر مکالمه باید به وجوه دیگر زبان نیز توجه داشت. مکالمه لازم است ولی زبان علمی و آکادمیک را باید آموخت. البته در آموختن زبان معاصر نباید افراط کرد چون زبان کتاب و سنت ما زبان معاصر نیست. به همین دلیل باید زبان سنتی را نیز فرا گرفت. با زبان معاصر کتاب و سنت را نمی توان فهمید.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، یکی از مشکلات اساسی حوزه های علمیه طی دهه های اخیر را فرو کاسته شدن علوم و دانش ها حوزوی به حداقل های موجود دانست و بیان داشت: متأسفانه چند علم در حوزه آموخته نمی شود. زمانی 14 علم و فن ادبی داشتیم.

وی ادامه داد: در حوزه ادبی کارهای بسیار خوبی از گذشته وجود دارد. متأسفانه عموما از علوم ادبی غافل هستیم. افزون بر مکالمه باید با عربی آکادمیک معاصر نیز آشنا شد. متن خوانی و متن فهمی زبان عربی معاصر لازم است. برای نمونه زمانی که آثار شهید صدر وارد قم شد کسی نمی توانست آن را بخواند.

حجت الاسلام و المسلمین رشاد، حضرت آیت الله سبحانی و آیت الله مصباح یزدی را از علمایی دانست که بسیار فصیح و پاکیزه عربی صحبت می کنند و خاطرنشان کرد: آیت الله سبحانی دارای نبوغ خاصی است. آیت الله مصباح یزدی نیز در چندین سفری که در کشورهای عربی با ایشان بودیم بسیار فصیح و پاکیزه عربی صحبت می کنند. .

استاد برجسته حوزه علمیه تهران شهید صدر و شهید مطهری را دو متفکر شاخص شیعه دانست و یادآور شد: به آن میزان که آرا و افکار شهید صدر در جهان منتشر شده، افکار شهید مطهری به رغم آن که کتاب های ایشان به زبان های مختلف ترجمه شده، نفوذ نکرده است.

وی افزود: جامعیت آقای مطهری کجا جامعیت شهید صدر کجا! عمق و پختگی نظرات آقای مطهری کجا و مطالب آقای صدر کجا! هر دو فوق العاده هستند ولی شهید مطهری جامعیت فوق العاده ای دارد. دستی در علوم مختلف دارد. ولی چون همه فارسی نوشته شده و به رغم عنایت امام راحل، رهبر معظم انقلاب و نظام و سرمایه گذاری که شده جبران نشده است.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: آثار شهید صدر در میان روشنفکران عربی به شدت مطرح است. حتی برخی متفکران برجسته جریان چپ پس از خواندن آثار ایشان مسلمان می شدند. ایشان بسیار مورد توجه روشنفکران و متفکران زمان خودشان بودند.

حجت الاسلام و المسلمین رشاد، کتب اقتصادی شهید صدر را بی بدیل و بی نظیر عنوان کرد و بیان داشت: هنوز أثری با آن برابری نمی کند. پژوهشگاه ما غنی ترین دستگاه ایران در برخی زمینه ها از جمله اقتصاد است. مسلما هیچ دستگاهی به اندازه پژوهشگاه در حوزه اقتصاد اسلامی تئوری پردازی نکرده است. برجسته ترین صاحب نظران حوزوی در اقتصاد، پول، بانکداری و... که مقبولیت دانشگاهی و حوزوی داشته باشند، نیروهای پژوهشگاه هستند. با وجود این همه کار، ولی معتقدیم آثار شهید صدر تک است.

وی بیان داشت: افکار آقای صدر به چه میزان در جهان شناخته شده است! بنده شهید صدر را با شهید مطهری مقایسه می کنم و همه می دانیم که به لحاظ علمی، عمق و وسعت شهید صدر با شهید مطهری قابل مقایسه نیست، با این که هر دو در تراز بسیار بالا هستند، ولی به چه میزان آثار شهید مطهری در جهان امروز نافذ است! مسأله مسأله زبان است.

حجت الاسلام و المسلمین رشاد، تأکید کرد: ما اسیر زندان زبان فارسی هستیم. در داخل کشور این را احساس نمی کنیم، ولی باید دانست هر چند زبان فارسی زمانی زبان علم در یک منطقه وسیعی بوده ولی اکنون جزو زبان های نادر دنیا است به همین دلیل آثار ما به دنیا صادر نمی شود چون کسی زبان ما را نمی فهمد. چاره ای نداریم که زبان های مختلف را بدانیم. از واجبات روزگار ما تسلط به زبان های مختلف به ویژه عربی است.

وی ادامه داد: کشور ما دارای ذخایر علمی متعدد است و مسلماً در میان 10 کشور جهان یکی از کشورهای پر تولید در حوزه تولید معرفت، ایران است. به این میزان که در کشور ما معرفت نو و نظریه پردازی بر اساس مکتب اهل بیت(ع) تولید شده در هیچ جای جهان نیست و دومی ندارد. ولی همه  آن چه تولید می شود در کتابخانه خود باقی می ماند. متأسفانه تدبیری هم در این جهت یا نمی شود یا اگر می شود عملی نمی شود. مصوبات خوبی شورای انقلاب فرهنگی و حوزه دارد ولی متأسفانه اتفاق نمی افتد. ذخایر کشور غنی است، ولی به جهان راه پیدا نمی کند. بنده نمی دانم این ضرورت را چگونه باید تزریق کرد که کار را جدی بگیریم.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: البته زبان آموزی هم خوب است و هم خطرناک . با زبان آموزی هم فکر، ذهن و معرفت تولیدی را بسط می دهیم و هم معرفت تولیدی دیگران را وارد ذهن دیگران می کنیم.

حجت الاسلام و المسلمین رشاد، یادآور شد: اگر زبان یاد می دهیم باید ضمانت های لازم را ایجاد کنیم. فکر نکنیم زبان یاد دادیم کار خوبی کردیم، بلکه افراد نیازمند مراقبت هستند، چون یک دفعه نباید طلاب را به میدان تفکرات جدید گسیل کرد. باید در این جهت تدابیری داشته باشیم.

وی اضافه کرد: به عقیده بنده در زبان های اروپایی نخست نباید الزام کنیم و دوم به آقای اعرافی پیشنهاد دهیم که در این زمینه گزینش خاصی صورت گیرد. زبان های اروپایی اصولاً آلوده به تفکرات الحادی است. اگر زبان یاد بدهیم ولی پیش بینی لازم را نداشته باشیم در محضر خدا مسؤول هستیم و جوانان را در معرض انحراف قرار داده ایم.

استاد حوزه همچنین به خوب آموختن زبان فارسی توسط طلاب تأکید کرد و گفت: مشکل اساسی ما مشکل روش است که در این زمینه باید کار کرد. اروپایی ها شیوه های جدیدی درباره زبان ارائه می دهند ولی ما این گونه نیستیم. طلبه باید قلم روان و گفتار خوبی داشته باشد./993/پ201/ج