معنویت گرایی ضامن تحقق ارزش های فقهی و اخلاقی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور امروز در اختتامیه نوزدهمین جشنواره بین المللی شیخ طوسی که در محل تالار قدس بارگاه منور رضوی برگزار شد، به بحث پیرامون موضوع این دوره از جشنواره، یعنی «بررسی نقش معنویت در زندگی بشر» پرداخت.

تبیین شاخصه های معنویت از دیدگاه اسلامی

رییس جامعه المصطفی العالمیه در پاسخ به این پرسش که «شاخصه های معنویت از دیدگاه اسلامی چه مؤلفه هایی است؟»، گفت: شاید در بعضی از قرون معنویت به یک افول انجامید اما هیچ گاه فراموش نشد چرا که معنویت از جان آدمی برخاسته و با وجود فراز و فرودهایی که در تاریخ داشته، چراغ آن به طور کامل خاموش نشد.

آیت الله اعرافی با اشاره به تأثیر عمیق معنویت بر فضای روز دوران معاصر، اظهار کرد: در عصر امروز اگر کسی در دوره دفاع مقدس و به خصوص در فضای آن روز حضور می یافت، معنویت برای او درخشش دیگری داشت و کسانی که آن دوره را درک کرده اند، حس معنوی برجسته آن را به یاد دارند.

وی افزود: گرچه معنویت یک حقیقت ناب و ریشه دار در وجود انسان است اما در مقاطع مختلف تاریخ، در میان جوامع گوناگون و بین سن و سال های متفاوت، شرایط گوناگونی دار

مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور خاطرنشان کرد: با بررسی تاریخ غرب می بینیم فصول آن از حیث درخشش معنویت فراز و فرودهایی دارد؛ برای نمونه در قرون 18 و 19، گرایش به سمت چشم پوشی از معنویت بود و بازگشت یا درخشش بیشتر معنویت باعث تولید تئوری های گوناگون در غرب شد.

آیت الله اعرافی در تبیین رسالت دانش پژوهان جامعه المصطفی العالمیه نسبت به موضوع معنویت، گفت: پیام آوران جامعه المصطفی باید تئوری ناب و جامع دین را ترویج دهند که این نظریه اصول و شاخه هایی دارد و هر کدام از آن شاخه ها، تمایز نظریه ما با دیگر نظریات را اثبات می کند.

وی ادامه داد: بر خلاف نظریات غربی که معنویت را یک امر احساسی و غیر ریشه دار در فلسفه می دانند، ما معتقدیم معنویت به همان اندازه که احساسی، عاطفی و شور انگیز است، عقلانی، فلسفی و دارای بنیاد های فکری است. در غرب معنویت را مانند سایر سرگرمی های بشری می پندارند در حالی که ما می گوییم به میزان معنویت خواهی احساسات بشری، این مفهوم ریشه فلسفی دارد و استدلال های قاطعی ما را به سوی معنویت می خواند.

انقلاب اسلامی عرصه های جدید اندیشه و عقلانیت را در ایران و جهان پدیدار کرد

رییس جامعه المصطفی العالمیه کشور با بیان این که معنویت در تفکر اسلامی ضمن این که یک امر قلبی است، ضابطه مند نیز هست، اظهار کرد: سفارش های عبادی دین ما نشان می دهد که معنویت یک امر نامتعین در اسلام نیست. معنویت اسلام ناب در عبادات به اوج تجلی می رسد و این معنویت همان طور که عاطفی، احساسی و عقلانی است، آیینی نیز هست؛ البته نه به این معنا که معنویت شریعت مدار و مبتنی بر آموزه های اسلامی روح ندارد؛ این جاست که معنویت مدنظر ما از نحله های صوفی گرا و نیز نحله های غربی جدا می شود.

آیت الله اعرافی با تأکید بر این که معنویت اسلامی در نماز، خمس، زکات، جهاد و سایر تکالیف عبادی مفهوم می یابد، افزود: معنویت در این نگاه قسیم سایر ساحت های وجودی انسان نیست؛ بلکه مقسم آن ها است. معنویت بُعد مجزایی در جدول وجود انسان نیست؛ بلکه جامی است که در تمام خانه های این جدول وجود دارد و در واقع یک معنویت فرا ساحتی است.

وی معنویت را یک پدیده فردی و اجتماعی دانست و خاطرنشان کرد: معنویت از دیدگاه اسلامی دارای یک نظریه جامع است و به همین دلیل حس معنویت گرایی پشتوانه اخلاق و فقه ما بوده و معنویت گرایی ضامن عمیقی برای تحقق ارزش های فقهی و اخلاقی است.

مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور  یادآور شد: معنویت در دیدگاه اسلامی مراتبی دارد که در آن می توان سیر و صعود کرد و در نتیجه محدود برای یک عده نخبه نبوده و قابل کنترل، برنامه ریزی و پیشرفت است.

آیت الله اعرافی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: با پیدایش انقلاب اسلامی و درخشش این نور در ایران و جهان، عرصه های جدیدی پدیدار شده که نیازمند فکر، اندیشه و عقلانیت است و جامعه المصطفی العالمیه افتخار دارد که در این زمینه هزاران نویسنده و پژوهشگر، آرام آرام تربیت کرده است./820/پ201/ص