زنان مخاطبان اصلی صنعت مد

حجت الاسلام محمد عبادی زاده مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در هرمزگان با اشاره به مد و مدگرایی گفت: یکی از آسیب های اجتماعی که جامعه امروز را تهدید می کند، مسأله مدگرایی است، مد به معنای لغوی یعنی سلیقه، اما هر سلیقه ای را مد نمی گوییم بلکه سلایق، اسلوب و روش های مختلف را مد گویند.

وی افزود: اما از نظر اصطلاحی باید کمی روشن تر بیندیشیم، مد به الگوهای و روش های فرهنگی اطلاق می شود که معمولا مورد پذیرش اقشاری از جامعه واقع شده و محدوده آن محدوده زمانی کوتاهی است که به فراموشی سپرده می شود و  استمرار و دوام ندارد.

مدگرایی و ابعاد آن

مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان تصریح کرد: در حوزه لباس و نوع لباس و پوشیدن آن، یا نوع حرف زدن و حتی در تزیینات خانگی یا در محیط های اجتماعی، مثل مدارس، خیابان ها ممکن است یک شیوه تبدیل به مد و بعد فراموش شود.

حجت الاسلام عبادی زاده افزود: محدوده مد در جامعه امروز بشری می تواند همه حوزه های سبک زندگی انسان ها را در بر بگیرد و مدها می توانند در آن حوزه ها حضور داشته باشند، باید بررسی شود که چه عواملی سبب گرایش جامعه به سمت مد، اسلوب و الگوهای فرهنگی و اجتماعی مختلف میر شود.

وی با تاکید بر اینکه الگوها باید ریشه یابی و عوامل پیدایش آنها بررسی شوند، گفت: انسان موجودی تنوع طلب بوده و این تنوع طلبی در فصولی از عمر انسان مثل جوانی بیش تر خود را نشان می دهد و یا در قشری از جامعه ما مثل بانوان گرایش بیش تری دارد.

عوامل جامعه شناختی مدگرایی

مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان ادامه داد: انسانها به دنبال آنند که همانند سازی کنند و از دیگران سرمشق بگیرند، این همانند سازی از خصوصیات بشری است که همیشه داشته و در جاهایی هم فی نفسه چیز بدی نیست و انسان با این همانند سازی همیشه به دنبال تکامل در الگوهای خود بوده است.

حجت الاسلام عبادی زاده تصریح کرد: معمولا جاهایی یک الگو، الگویی کاذب، منفی و هیچ گونه پشتوانه عقلی و علمی ندارد، انسان نمی تواند هیچ گونه پشتوانه عقلی، علمی و یا شرعی برای مدها تعریف کند، و این باعث می شود  جامعه به سمت مد و مدگرایی پیش برود، عامل دیگر، رقابت ها و چشم و هم چشمی هاست که سبب سوق جامعه به سمت مدگرایی و تولید مد می شود، اکثر افرادی که دنبال مد هستند می خواهند با آرایش و لباس و همچنین تزیینات خانگی متفاوت، نظر دیگران را به خودشان جلب کنند.

وی گفت: در برخی مواقع، الزاماتی است که مردم را وادار به تولید مد و مدگرایی سوق می دهد، من از این الزامات به عنوان ضرورت های اجتماعی تعبیر می کنم که سبب می شود انسانها به سمت مد حرکت کنند و تشخص طلبی ها قصد اظهار حضور و شخصیت کند، البته این بدان معنا نیست که همه این عوامل خوب هستند و یا بد، گاهی اوقات از این عوامل استفاده صحیح و گاهی نیز استفاده منفی می شود که نهایتا ممکن است تولید مدهای غلطی در جامعه را در پی داشته باشد.

جایگاه مدگرایی در فرهنگ دینی

مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان با اشاره به نگاه اسلام به مسأله مد و جایگاه مدگرایی در اسلام تصریح کرد: با دانستن این موضوع که اسلام در رابطه با مدگرایی چه نظری دارد می تواند مسیر درست را به ما نشان دهد، خدای متعال یک میل فطری در انسان قرار داده مثل میل فطری به خداوند، میل فطری به زیبایی طلبی و به عبارت دیگر جمال طلبی و خود آرایی، از محالات است که خداوند میلی را در وجود  انسان قرار دهد ولی اجازه اشباع و ارضای آن میل را به انسان ندهد، بنابراین ما نمی توانیم بگوییم این مسأله فطری است و یا اینکه اسلام با همه انواع مد مخالف است، این حرف صحیح نیست، اسلام مخالف با پشت پا زدن به موازین شرعی نظیر اسراف و زیاده روی است، اسلام بارعایت نکردن اخلاق اجتماعی و آزادی مطلق مخالف است.

حجت الاسلام عبادی زاده گفت: اگر مد گرایی در محدوده های آزادی حساب شده و هنجاری تعریف شود مانعی ندارد، اسلام مخالف با تشبه سازی جنسیتی دختر و پسر و شبیه سازی جنسیتی مرد به زن و زن به مرد مخالف است، اسلام همچنین با ولنگاری و اینکه مرد لباس زن و زن لباس مرد را بپوشد، یا این که مرد برود و آرایش هایی در خود بکند که خداوند اجازه آن را به زنان داده ، مخالف است، اگر مد گرایی در یکی از زمینه های اسراف، آزادی مطلق، تشبه جنسیتی و ولنگاری باشد این مد، مد مردانه نیست و ناپسند اسپت، اما اگر در جای خودش باشد خیلی خوب است، در واقع این میل فطری انسان که خداوند در وجود او قرار داده نباید بگذاریم به انحراف و لجن زار کشیده شود.

وی ابراز داشت: اسلام به بعضی از متغیرهای مدگرایی نظیر توجه به مقتضیات زمان اشاره دارد، انسان ها فرزند زمان خودشان هستند و باید اقتضائات جامعه اسلامی و اقتضایات زمان مورد توجه قرار بگیرد، انسان در هر موقعیتی که قرار می گیرد باید متناسب به آن موقعیت لباس بپوشد، وضعیت معیشتی افراد نیز متفاوت است که باید مورد توجه قرار گیرد.

مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان همچنین گفت: اقتضای سن و سال نیز از نکات دیگری است که اسلام به آن اهمیت می دهد و در پوشش باید به این مورد توجه کرد، در روایات آمده که امام علی (ع) که سن و سالی از ایشان گذشته بود و غلامش قنبر که جوان بود به بازار رفت و دو لباس خرید، امیر المؤمنین(ع) لباس شیک و قشنگ را به قنبر داد ، قنبر گفت: یا امیرالمؤمنین چرا این لباس را به من دادی، من غلامم، حضرت علی (ع) فرمود: تو جوانی و این لباس متناسب و زیبنده جوان است، سن و سالی از من گذشته است. بنابراین افراد باید متناسب با سن و سالشان لباس بپوشند.

حجت الاسلام عبادی زاده گفت: دیگر اینکه نباید اموری را که خلاف عرف و مروت و جوانمردی است انجام داد، توجه به سلوک و عرف در جامعه نیز مدنظر اسلام است، عرف یعنی نوع مردم، این که عرف جامعه چه می پوشند، چه می خورند.

آیا مدگرایی همان مصرف گرایی است یا مصرف زدگی

وی با تاکید بر دوری و تقلید نکردن از مدهای کاذب تصریح کرد: این که فردی مدل مو و لباس خاصی را برای خود انتخاب کرد مردم نباید از آن مد تقلید کنند زیرا این تقلید، تقلیدی کورکورانه است و افرادی که به دنبال این مدهای کاذب می روند در واقع یک نوع تقلید کور کورانه می کنند، این نوع تقلید به این معنا که تقلیدی بدون پشتوانه عقلی، شرعی و عرفی جامعه بوده و هنجارهای عرفی جامعه نیز آن را نمی پسندد، اگر به این موارد توجه کنیم می توانیم از این میل فطری به نحو خوب و درست مورد استفاده قرار دهیم.

مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان با اشاره به نگاه اسلام به مدگرایی، مد خوب، بد، ناپسند و ممدوح افزود: هر مدی که با مقوله رعایت عفاف و حیا، در تضاد باشد نمی تواند یک مد خوب باشد و این مدل مدها، مد ناپسند است، لباس های بدن نما و چسبان نیز اگر به عنوان یک مد تعریف شود خلاف اسلام، حیا و عفت است، مورد دیگری که متاسفانه در جامعه امروزی هم شایع است و باید مورد توجه قرار داد اصل تشبه به کفار.برای این که جامعه اسلامی هویتی مستقل داشته باشد و اسلام به آن اجازه نمی دهد که دنبال فرهنگ های دیگران برویم.

حجت الاسلام عبادی زاده ادامه داد: ما خودمان دارای فرهنگ مستقل دینی و ملی هستیم، خداوند به یکی از پیامبرانش فرمود: برو و به قوم خود بگو پوششتان مثل دشمنان من نباشد و حتی نوع تغذیه جامعه اسلامی نیز باید متفاوت با بلاد کفر باش، اگر ما شبه کفار شویم جزء دشمنان خدا به شمار می رویم همان طور که آن ها نیز دشمنان من خدا هستند، معلوم می شود این پیام خداوند به یکی از انبیا الهی مربوط به بعد از اسلام نبوده، بلکه قبل از آن نیز خداوند این مسأله را مورد خطاب و توجه قرار داده است، ما باید با توجه به این اقتضایات، مدهای مخالف با اسلام را ترک کنیم.

آیا مدگرایی تفکری وارداتی است

وی گفت: در این راستا سؤالاتی نظیر اینکه آیا این مدهای رایج در جامعه تحت تاثیر عوامل فرهنگی و اقتصادی از بیرون است و اهداف اقتصادی و اجتماعی دارند و یا به صورت مستقل در درون جامعه به وجود می آید، آیا مدها زائده یک فکر مستقل در درون جامعه است و یا یک مسأله وارداتی است و عده ای به دنبال سودجویی هستند و آن را تبدیل به مد می کنند یا منظر دیگر آیا مسأله مدگرایی یک امر طبیعی است که تغییرات در نوع لباس ، آرایش و پوشش در دل جامعه به طور طبیعی به دست می آید یا یک امر قهری و تحمیلی است که بر جامعه تحمیل می شود و اگر امر تحمیلی است پس چه کسانی پشت پرده این امر هستند مطرح است.

مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان گفت: مدها و تغییرات کندی که در نوع خوراک، پوشاک و سایر موارد به دست می آید یک امر طبیعی بوده و مطلوب است اما امروزه مدهای موجود در جامعه به نوعی مدهای تحمیلی بوده که بیش از 95 درصد از این مدها در جامعه امروزی ازنوع مدهای تحمیلی و وارداتی است که با اهداف و اغراض فرهنگی و اقتصادی تولید می شوند.

حجت الاسلام عبادی زاده ادامه داد: تولیدکنندگان و رسانه های ارتباط جمعی نقش بسیار مهمی را در ترویج مدگرایی دارند، مشتری های مدگرایی در جامعه امروزی افرادی هستند که خلا شخصیتی و کمبود توجه مردم به خود و یا کمبود عاطفی دارند این دسته از افراد، نخستین مشتریان مدهای تحمیلی هستند تا توجه دیگران را به خودشان جلب کنند، امروز در دنیا دشمنانی داریم که مروج این نوع مدها در جامعه هستند. سازمان های مربوط اعم از رسانه ها، صدا و سیما و مسؤولان مربوطه در این امر باید مدها را مدیریت کنند تا جوانان گرفتار مدهای ناپسند نشوند.

مدگرایی در بین زنان بیشتر است یا مردان؟ چرا

وی در پاسخ به این سؤال که مخاطبان اصلی مدگرایی زنان اند و یا مردان؟ و یا مشتری های خاص مدگرایی در طیف بانوان بیشتر رواج دارد یا طیف مردان؟ گفت: باید به خلقت متفاوت خداوند در زنان و مردان توجه کرد، خداوند برای زنان چیزهایی همچون آرایش، تجمل گرایی و زیبایی طلبی قرار داده است، زن جنبه مطلوبیت داشته  و دوست دارد همیشه مطلوب واقع شود، در حالی که مرد همیشه طالع است  این مطلوبیت زن، اقتضایاتی نیز دارد، اسلام نیز خیلی از زینت ها نظیر پوشیدن طلا را برای زنان قرار داده اما برای مردان اشکال دارد، پس می توان گفت برخی از رویکردها در جامعه اسلامی طبیعی است، اما یک بخش دیگر از رویکرد، مدگرایی غیرطبیعی است و متناسب با طبیعت زنان جامعه اسلامی نیست.

مدیر حوزه های علمیه خواهران هرمزگان ادامه داد: زنان مخاطبان اصلی صنعت مد در جامعه امروزی و در هر جامعه ای هستند، اگر زنان در شرایط صحیح، از زینت ها استفاده کنند مشکلی نیست، اما باید توجه کرد که خدای ناکرده زنان در این مسأله تبدیل به کالا نشوند و صنایع تولید مد از آنها سوء استفاده نکنند، امروز بانوان باید جایگاه و ارزش خود را حفظ کنند و تبدیل به یک وسیله در دست اجانب و دشمنان نشوند و مدهای خودشان را به آنها غالب کنند، بنابر این با کنترل و مدیریت صحیح، بانوان می توانند از چنگال اسارت مد و مدگرایی بیگانه مصون بمانند.

حجت الاسلام عبادی زاده در پایان گفت: با توجه به آسیب پذیری زنان، اگر خدای ناکرده خلل معنویت، تقوا و خلل شخصیت در زنان وجود داشته باشد فضایی به جود می آید که  می تواند جامعه را دچار مشکلات جدی و اساسی کند، امید است با درک صحیح، بصیرت بالا، شرایط مطلوب و آگاهی رسانی رسانه‌های داخلی و صاحبان خرد و تعقل، فضای جامعه فضایی عقلانی و نگاه و رویکرد به تبدیل به یک نگاه عقلانی شود./851/ت۳۰۰/س