لاله‌های خونین دانشگاه انقلاب

به گزارش خبرگزاري رسا، دانشگاه بدون‌شک یکی از تاثیرگذارترین نهادها در انقلاب اسلامی مردم ایران علیه استبداد رژیم شاهنشاهی بود. شاید هنگامی که رضاخان سنگ دانشگاه را بهمن 1313 به امید ترویج و حاکم‌سازی سکولاریسم در تهران بنا نهاد تصور نمی‌کرد کمتر از پنج دهه بعد به یکی از مهم‌ترین کانون‌های انقلاب در بهمن 57 تبدیل شود. نگاهی به جریان‌های دانشجویی از سال‌های ابتدایی تاسیس دانشگاه به ‌خوبی سیر حرکت و تحول این نهاد علمی را نشان می‌دهد. دو جریان اصلی و مهم در دهه 20 در فضای دانشجویی مشغول فعالیت بودند؛ یکی از این جریان‌ها حزب توده بود که محل‌ اصلی جذب نیروی انسانی خود را دانشگاه تصور می‌کرد و البته در این امر موفق بود. جریان دیگر مهم این دهه جریان اسلام‌گرا بود که با تشکیل انجمن‌های اسلامی دانشجویان موفق به سازماندهی تشکیلاتی در دانشگاه‌ شد و رفته‌رفته در گذر زمان به جریان غالب محیط دانشگاه تبدیل شد.

در این سال‌ها به واسطه اتفاقاتی چون نهضت ملی شدن نفت و کودتای آمریکایی مرداد 32 استکبارستیزی مهم‌ترین مولفه فعالیت‌های دانشجویی به شمار می‌رفت، موضوعی که در 16 آذر 32 و در آستانه حضور نیکسون معاون وقت رئیس‌جمهور آمریکا و به دنبال شهادت سه دانشجوی دانشکده فنی دانشگاه تهران تبلور یافت. آغاز فعالیت‌های انقلابی دانشجویان علیه رژیم مستبد شاهنشاهی را باید از خرداد 42 و سخنرانی آتشین امام خمینی(ره) دانست، زمانی که زمزمه‌های انقلاب با جرات بیشتری گوش به گوش می‌چرخید. دانشجویان در طول این دهه با تقویت ارتباط خود با روحانیون موثر انقلاب نظیر آیت‌الله طالقانی، شهید مطهری، شهید بهشتی و شهید مفتح عدالت‌ و استقلال را از نگاه اسلامی معنا می‌کردند. برخی دانشجویان نیز با تشکیل گروه‌های چریکی درصدد ضربه به رژیم پهلوی بودند که با ورود ساواک توفیقی نیافتند.

هرچه به روزهای پرالتهاب انقلاب اسلامی نزدیک‌تر می‌شد، جریان دانشجویی مسلمان با خروج از حالت انزوا، جو غالبی را که در اختیار جریان چپ بود، تغییر می‌دادند و دانشگاه را به یکی از مهم‌ترین سنگرهای قیام تبدیل می‌کردند؛ سنگری که شهیدان زیادی را برای به ثمر رسیدن حرکت مردم تقدیم انقلاب اسلامی کرد. «فرهیختگان» در آستانه چهل‌و‌یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران ضمن گرامیداشت یاد و خاطره همه شهدای انقلاب، به مقام شهیدان سنگر دانشگاه ادای‌احترام می‌کند.

حسن مجتهدزاده

محل و تاریخ تولد: اول بهمن 1338 خرمشهر
محل و تاریخ شهادت: 29 آذر 1357 خرو
دانشجوی دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز

شهید حسن مجتهد‌زاده شب‌هنگام 23 آذر بر اثر انفجار بمبی که از طرف عناصر انقلابی در کنار منزل یکی از مزدوران ساواک کار گذاشته ‌شده بود، مجروح و به بیمارستان شهیدی منتقل شد. بلافاصله از طرف مزدوران ساواک، شهربانی و ارتش بیمارستان محاصره شده و او را با تن مجروح به بند‌کشیده به بیمارستان نیروی دریایی خرمشهر منتقل کرده و از همان لحظه اول به زیر شکنجه روحی برده و بازجویی‌های ممتد آغاز می‌شود. درحالی که دکتر معالج او احتمال مرگش را صفر می‌‌داند براثر عدم رسیدگی از طرف دژخیمان پهلوی و در اثر شکنجه مستمر در بعدازظهر 28 آذر بهمن به شهادت می‌رسد.

ایوب معادی

محل و تاریخ تولد: 1333 اردبیل
محل و تاریخ شهادت: 9 دی57 بابلسر
دانشجوی رشته اقتصاد در دانشگاه بابلسر

ایوب معادی دوران دبستان و دبیرستان را در شهر چالوس به پایان رساند. او از دوران دبستان به دین اسلام و قرآن و روحانیت علاقه‌ای بسیار داشت و خود را به شکل روحانی درمی‌آورد. کتاب‌های مذهبی و علمی مطالعه می‌کرد. با اینکه کسی نبود که او را راهنمایی کند، خودش این راه را انتخاب کرد. او دانشجوی رشته اقتصاد بود. سرانجام شهید ایوب معادی در بیست‌وچهارم خرداد سال 1357 در تظاهرات به شهادت رسید و پیکر مطهرش پس از تشییع باشکوه در قبرستان علی‌آباد اردبیل به خاک سپرده شد.

شهید بخشعلی اعیادی

محل و تاریخ تولد: 20 مرداد 1334 اردبیل
تاریخ و محل شهادت: 9 دی 1357 اردبیل
دانشجوی رشته پزشکی دانشگاه تبریز

شهید بخشعلی اعیادی بعد از حضور در اردبیل، با توجه به چند سال تحصیل در رشته پزشکی، علاوه‌بر شرکت در مبارزات و تظاهرات و راهپیمایی‌ها، از کمک به مجروحان انقلابی نیز غافل نمی‌شد و بعد از تظاهرات، سری به بیمارستان‌های شهر می‌زد و به یاری مجروحان می‌پرداخت. سرانجام نیز 9 دی‌ماه که برای سر زدن به زخمی‌ها به بیمارستان رفته بود تا به یکی از مجروحان خون بدهد، بعد از بیرون آمدن از بیمارستان، مورد تعقیب مزدوران قرار گرفت و او را در خیابان به رگبار بستند و همانجا به درجه شهادت نائل آمد.

شهیده عزت‌الملوک کاووسی

محل و تاریخ تولد: 1337 مشهد
محل و تاریخ شهادت: 22 بهمن 57 خیابان دریاباری مشهد
دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تهران

عزت‌الملوک کاووسی همچنان‌که از نظر علمی مظهر کاملی از اخلاق پزشکی بود، عملا هم نشان داد از حیث فداکاری در راه انجام‌وظیفه مقدس پزشکی حتی از جانبازی هم دریغ ندارد. در غوغای انقلاب برای نجات جان مجروحان سرازپا نمی‌شناخت و در زیر آتشبار تفنگ و گلوله بدون اندکی ترس از کشته شدن، عده زیادی از زخمی‌ها را نجات داد ولی هنگامی که یکی از مجروحان را داخل آمبولانس می‌گذاشت، مورد هدف گلوله‌ای از رژیم شاهی قرار گرفت و روح وی به ملکوت اعلی راه یافت.

کامران نجات‌اللهی

محل و تاریخ تولد: 7 مرداد 1333 بیجار استان کردستان
محل و تاریخ شهادت: 5 دی‌ماه 1357 دانشگاه پلی‌تکنیک تهران
مدرس دانشگاه

کامران نجات‌اللهی تحصیلات ابتدایی را در دبستان شکیبا در سنندج و تحصیلات متوسطه را در دارالفنون تهران به پایان رساند. او تحصیلات عالی را نخست در دانشگاه علم و صنعت آغاز کرد و در رشته راه و ساختمان از این دانشگاه مدرک لیسانس گرفت و سپس در مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پلی‌تکنیک به ادامه‌تحصیل پرداخت و به اخذ مدرک فوق‌لیسانس در رشته راه و ساختمان نائل آمد. با پایان تحصیلات، به عضویت علمی دانشگاه پلی‌تکنیک درآمد و پرشور و پرتوان به تعلیم و تدریس پرداخت. شهید نجات‌اللهی چه در دوران تحصیل و چه در زمان تدریس، به مبارزه با ظلم و ستم رژیم شاهنشاهی پرداخت و هیچ‌گاه وظایف سیاسی و اجتماعی روشنگرانه‌اش را فراموش نکرد. از آغاز تشکیل سازمان ملی دانشگاهیان ایران، صمیمانه در همه فعالیت‌های سازمان شرکت کرد. کامران نجات‌اللهی پنجم دی ماه 1357 یعنی 47 روز قبل از پیروزی انقلاب در جریان تحصن اعضای سازمان ملی دانشگاهیان ایران در وزارت علوم و آموزش عالی، به دست جلادان شاه به شهادت رسید.

ماجرای این جنایت از این قرار بود که در 29 آذر 57 بیش از 100 نفر از استادان دانشگاه تهران در محل دبیرخانه این دانشگاه اجتماع کردند و ضمن صدور بیانیه‌ای به محاصره نظامی دانشگاه‌ها و بستن آنها روی دانشجویان، کارکنان و استادان و همچنین نسبت به سکوت مدیریت فرمایشی و انتصابی دانشگاه در برابر اعمال ضد‌مردمی رژیم و همکاری با آن و انجام دادن اعمال موهن و خشونت‌آمیز نسبت به استادان اعتراض و اعلام کردند تا بازگشایی کامل دانشگاه به حضور خود در این محل ادامه می‌دهند.

در دوم دی‌ماه نیز ده‌ها تن از اساتید دانشگاه‌های مختلف تهران از اعضای سازمان ملی دانشگاهیان ایران در طبقه ششم وزارت علوم و آموزش عالی تحصن کردند. در سومین روز تحصن تاسف‌باری با سرعت در تهران پخش شد. حدود ساعت 2:30 به سوی استادان متحصن آتش گشوده و یکی از آنها مجروح شد و سپس در بیمارستان به شهادت رسید. شاهدان عینی بیان کردند هنگامی که یکی از استادان بسیار جوان دانشگاه پلی‌تکنیک به نام کامران نجات‌اللهی که تنها 24 سال داشت در بالکن طبقه ششم حاضر شد به ضرب گلوله مجروح شد و پس از انتقال به بیمارستان با وجود تلاش پزشکان به شهادت رسید. نظام شاهنشاهی با این عمل می‌خواستند به تحصن پایان دهند و به باز کردن دانشگاه تن ندهند اما با وجود این جنایت تحصن ادامه یافت، بنابراین رژیم با تهاجم به وزارت علوم در ساعت 2:30 نیمه‌شب 6 دی استادان متحصن را با ضرب و شتم و اهانت دستگیر و در یکی از پادگان‌های تهران زندانی کرد.

عظیم اسدی‌مشکال

محل و تاریخ تولد: 30 شهریور 1336 دزفول
محل و تاریخ شهادت: 9 فروردین 1357 دزفول
دانشجوی مقطع لیسانس در رشته ریاضی دانشگاه شهید چمران اهواز

عظیم اسدی‌مشکال در صبحگاه 9 فروردین 57 به علت لورفتن نقشه توسط ساواک و شهربانی دستگیر می‌شود و در دم او را زیرشکنجه قرار می‌دهند. شکنجه او از ساعت 6 صبح تا 10 شب ادامه داشت. مزدوران تمام آلات و ابزار شکنجه را به کار می‌برند ولی حتی یک کلمه مبنی‌بر ضعف عظیم نمی‌شنوند. مزدوران موقعی که عجز و ناتوانی خود را می‌بینند، عظیم را تا سرحد مرگ شکنجه می‌کنند و عظیم هم با تلاوت قرآن و شعار دشمن‌شکن (لااله‌الا‌الله) مقاومت می‌کند تا اینکه در ساعت 10 شب به حالت اغما می‌رود. عظیم را به بیمارستان انتقال می‌دهند و در آنجاست که او به شهادت می‌رسد.

محمداسماعیل فاتح‌چهر

محل و تاریخ تولد: 7 اسفند 1331 رباط‌کریم تهران
محل و تاریخ شهادت: 22 بهمن 1357 پادگان عشرت‌آباد
دانشجوی مقطع لیسانس رشته الکترونیک در دانشگاه خواجه‌نصیر طوسی

فاتح‌چهر 22 بهمن با لباس مبدل از نارمک به‌ طرف مرکز شهر حرکت می‌کند. او در مسیر راه با تجربه‌ای که دارد به برادرانی که در خیابان‌ها سنگر گرفته بودند، روش درست عمل کردن را صبورانه آموزش می‌دهد و اگر جایی اشکال یا بی‌احتیاطی می‌دید فورا به آنها می‌گفت که باید چگونه عمل کنند و چنان تعصبی در آموختن به آنها نشان می‌‌داد که گویی مسئول مستقیم آنهاست. همین ترتیب ادامه داشت تا به پادگان عشرت‌آباد سابق رسید و آنجا پس از شرکت در فتح پادگان و گرفتن تلفن‌خانه آنجا به فیض شهادت نائل شد.

نورالدین جهانجوئی

محل و تاریخ تولد: 1335 روستای شیخ‌احمد اردبیل
محل و تاریخ شهادت: 9دی‌ماه 1357 اردبیل
دانشجوی رشته زبان انگلیسی دانشسرای اردبیل

نورالدین جهانجوئی دانشجوی شهید انقلاب پس از اخذ دیپلم برای ادامه‌تحصیل وارد دانشسرای تربیت معلم شد. او بیشتر اوقات خود را به مطالعه کتب مذهبی می‌پرداخت.او در آغاز شکوفایی انقلاب اسلامی، پیام‌ها و سخنرانی‌های امام امت را تکثیر و پخش و در تظاهرات شرکت می‌کرد. او 9 دی‌ماه 57 در تظاهرات خونین میدان قیام اردبیل مورد هدف گلوله مزدوران شاهی قرار گرفت و به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

سیدعباس صفوی

محل و تاریخ تولد: 28 بهمن 1332 خرم‌آباد
محل و تاریخ شهادت: 9 دی ماه 1357 تظاهرات در دانشگاه تهران
دانشجوی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
شهید سیدعباس صفوی از 6 سالگی وارد دبستان شد و در مدرسه، فردی کوشا و شاگردی منظم و مودب بود. از 9 سالگی شروع به خواندن نماز کرد و از 13 سالگی به گرفتن روزه پرداخت و به خواندن قرآن و دعا علاقه‌ای خاص داشت.با وجود بضاعت اندک مالی خانواده، با تلاش و جدیت خود و خانواده‌اش تحصیلات متوسطه دبیرستان را با موفقیت به پایان رساند و بلافاصله در دانشگاه تهران در رشته پزشکی قبول شد.

/1360/