شاخهای مجازی پای میز مالیات
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ در بخش درآمدی با الحاق یک بند به تبصره ۶ لایحه بودجه موافقت کردند. طبق این مصوبه، درآمدهای کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبال کننده رسانههای کاربر محور از محل تبلیغات، مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. سازمان امور مالیاتی مکلف است ظرف دو ماه پس از لازمالاجرا شدن این بند،دستورالعمل اجرایی مربوط به اخذ مالیات از درآمدهای کاربران حرفهای رسانههای کاربر محور از محل تبلیغات را تهیه و به تأيید وزیر اقتصاد و امور دارایی برساند.
سازمان امور مالیاتی مکلف است لیست مؤدیان مالیاتی و خود اظهاری تهیهشده توسط آنها را تهیه و در سایت سازمان در منظر عموم قرار دهد. محمدحسین بحرینی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس بهعنوان پیشنهاددهنده این بند توضیح داد: «در حال حاضر بخشی از کسبوکارها در فضای واقعی نیست و در مجازی انجام میشود که این امر فرصت خوبی برای توسعه دولت الکترونیک و کسبوکارهای مجازی به شمار میآید. در این بین برخی از کسبوکارها در فضای مجازی شکل خاصی پیدا کرده و تعداد کاربران برخی از آنها نجومی شده است.آنان اینفلوئنسرهایی هستند که تبلیغات گرفته و درآمدهای غیرمتعارفی از تبلیغات به دست میآورند.»
بحرینی همچنین تأکید کرد که این قانون فقط برای صفحات و کانالهایی با بیش از ۵۰۰ هزار کاربر است و شامل همه کسبوکارها در فضای مجازی نمیشود. هدف، کانالها و صفحاتی هستند که بستری برای گرفتن تبلیغات ایجاد کرده و درآمد زیادی هم دارند و بعضا پشت آن یک سلبریتی یا افراد دیگری نيز هستند.
این اتفاق بهقدری در فضای مجازی توسعهیافته که به یک سبک و روش برای این دسته از فعالان فضای مجازی و اقتصادی درآمده و به نظر میرسد نظر مجلس یازدهم در تعیین مالیات از این افراد اقدامی بجا بوده است.
در بررسی بیشتر این موضوع «رسالت» به گفتوگو با تکتم عین الهی، کارشناس فضای مجازی پرداخت.
درآمدهای هنگفت و مالیاتهای اندک اینفلوئنسرهای اینستاگرامی
تکتم عین الهی، کارشناس فضای مجازی در گفتوگو با «رسالت» عنوان کرد: «طی هفته گذشته، نمایندگان مجلس شورای اسلامی مصوبهای را تحت عنوان دریافت مالیات از اینفلوئنسرهای پرمخاطب تصویب کردند. در این راستا سازمان امور مالیاتی کشور نیز مکلف شد تا اسامی مؤدیان مالیاتی را تهیه و در معرض دید قرار دهد.»
وی افزود: «در تشریح این موضوع ممکن است در گام نخست، پرسشی با اين مضمونکه اینفلوئنسرها چه کسانی هستند، مطرح شود. در پاسخ به این پرسش ضرورت دارد تا بگویم اینفلوئنسر بهتمامی افراد معروف و تأثیرگذار در فضای مجازی میگویند. درحقیقت این افراد سلبریتیهای شناختهشده اجتماع نیستند اما طی فعالیتی خودجوش در شبکههای مجازی برای خود طرفدار و در اصطلاح اينستاگرامی، فالوور کسب کردهاند. میزان اثرگذاری این افراد قابلملاحظه است و به همین خاطر فروشگاههای آنلاین، با ارائه تبلیغات به اینگونه پیجها، درصدد فروش محصولات خود برمیآیند. فالوورهای این افراد نیز به دلیل اعتماد شکلگرفته، خرید آنلاین و محصولات را تهیه میکنند.»
عین الهی تصریح کرد: «طی یک سال اخیربه دلیل شیوع بیماری کرونا، حضور مردم در سطح اجتماع کمرنگ و در شبکههای مجازی پررنگتر شده، بنابراین میتوان عنوان کرد هرآن قدر که تعداد کاربران در فضای مجازی بیشتر شود، تبلیغات متعدد و فروش نیز دوچندان خواهد شد.»این کارشناس فضای مجازی همچنین خاطرنشان کرد: «برخی از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی بهخوبی ماهیت فعالیت خود را میشناسند و همواره بر آنند تا با انرژی مثبت و فعالیت درست، خلق ایده و تولید محتوا کنند. اینفلوئنسرهایی که ماهیت تولید محتوای صحیح را دریافتهاند، تنها به بیان و تشریح مسائل انگیزشی و کارآمد میپردازند و تبلیغات را درون صفحه کاربری خود جای نمیدهند. عدم تبلیغات گسترده این افراد موجب جذب افراد و گسترش تعداد دنبالکنندههایشان میشود. چنین افرادی اگر گاه به تبلیغ نیز بپردازند، به دلیل شیوه کارآمد و درست آنها مردم اعتماد كرده و به سهولت کالای مصرفی معرفیشده را خریداری میکنند.»
وی گفت: «در قطب دیگر این ماجرا، صاحبان صفحههایی هستند که هیچ خلق ایده و تولید محتوایی ندارند و تنها به دلیل حرکت بهرغم موازین اخلاقی، مخاطب کسب میکنند. مخاطبین این صفحات برحسب کنجکاوی و شاید قالب طنز و تمسخرآمیز این افراد، جذب میشوند. مضمون صفحات اینگونه افراد بهظاهر اینفلوئنسر، گاه الفاظ رکیک نیز هست و پیروان خاصشان نیز به همین خاطر حضور دارند. گفتنی است مخاطبین آنها تماما خودخواسته نیستند. فضای سنگین حاکم ناشی از ویروس کرونا، حضور مردم در فضای مجازی را پررنگ کرده و گاه نيز به دلیل مشکلات روحی حاصل از این ویروس و خانهنشینی به دنبال محتوای طنز و خارج از حیطه علمی، جذب این شکل محتواها میشوند.»
خود اظهاری اینفلوئنسرها، گام نخست آغاز ماجرا
او یادآور شد: «هزینه تبلیغات ۲۴ ساعته در حساب کاربری این افراد، بیش از ۲ تا ۳ میلیون است. چنانچه صاحب صفحه از شهرت نیز برخوردار باشد، هزینه تبلیغ تا چندین برابرافزایش مییابد. بدیهی است که در حال حاضر به دلیل بیماری کرونا بسیاری از کسبوکارها در فضای مجازی رخ میدهد. بنابراین گسترش دولت الکترونیک نیز ضرورت دارد. درآمدهای حاصل از تبلیغات اینفلوئنسرها کم نیست و چهبسا بسیار زیاد است. در واکاوی سایر کشورها همچون ترکیه مبرهن است که تمامی اینفلوئنسرها از سال ۲۰۱۹ مالیات پرداخت میکنند، چراکه از این طریق امرارمعاش و کسب درآمد دارند. در برخی از کشورهای عربی ثروتمند همچون امارات و عربستان نیز این موضوع رایج است و وجود دارد. این کشورها بهرغم درآمدهای نفتی اما از بلاگرهای خود مالیات کسب میکنند.»
عینالهی اظهار کرد: «مهمترین نکته و شاید نقد براین طرح میزان مالیات و نحوه اخذ آن است. در پاسخ به این نقد نیز گفته میشود بهترین راه، خود اظهاری و شفافسازی میزان درآمد است، اگرچه هنوز زیرساختهای موردنیاز شکل نگرفته و نیاز به طرح و بررسی دارد.»او در پایان این گفتوگو متذکر شد: «در حال حاضر برخی از اینفلوئنسرها با نام واقعی خود فعالیت میکنند اما برخی دیگر هویتشان نهان است و آشکار نیست که انتقاد دیگر بر این طرح، همین موضوع است؛کسانی که هویت حقیقیشان، ناپیداست. برخی تصریح میکنند که بهموجب این مصوبه صفحههای بیهویت بسیاری شکل میگیرد که تشخیص و خود اظهاریشان سخت خواهد بود. ضرورت دارد تا همانند سایر مشاغل مشمول مالیات، پرداخت مالیات اینگونه افراد نیز وضع و از فرار مالیاتی جلوگیری شود.»