کارآمدیِ دولت؛ کارآمدیِ نظام
به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، در طول تاریخ انقلاب اسلامی دولت ها، با بیشترین اختیارات اجرایی و مدیریتی در سطح کشور، مهم ترین ارگان مدیریت ارکان کشور شناخته شده اند. دو قوه قضائیه و مقننه نیز به عنوان قوای جانبی در امر مدیریت کشور فعالیت داشته و دارند.
جزر و مدهای زیادی در طول 12 دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی پدید آمده است. 7 رئیس جمهور در کشور انقلابی ایران روی کار آمده اند و کارهایی را در کارنامه خود ثبت کرده اند؛ اما کارآمدی به عنوان مهمترین پارامتر یک رئیس جمهور انقلابی همیشه مورد پرسش و خواست مردمی بوده است که به این افراد رأی داده اند.
در طول انقلاب اسلامی شاخصه های کارآمدی دولت ها از منظر امامین انقلاب بیان شده است. در این نوشتار، با بررسی کارآمدی یک دولت اسلامی در بیان رهبرمعظم انقلاب اسلامی سعی بر بررسی کارنامه کارآمدی دولت یازدهم و دوازدهم داریم.
یک رئیس جمهور به عنوان رأس هرم دولت، می بایست مولفه هایی را دارا باشد. این مولفه ها منهای مولفه های تعیین مصداق و احراز صلاحیت شخص برای ورود به عرصه انتخاب مردم از سوی شورای نگهبان است. این مولفه ها باید در رئیس دولت و افرادی که در کابینه وی قرار می گیرند به طور بالقوه وجود داشته و در زمان تصدی بالفعل گردد.
- کارآمدی، مشروعیت سیاسی
حضرت آقا در بیانات خود در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری در سال 1383، مشروعیت را در گرو کارآمدی عنوان کردند و فرمودند: هرجا کارآمدی نباشد، مشروعیت از بین خواهد رفت.
پس یکی از شروط کارآمدی، درهم تنیده بودن مشروعیت با آن است و هرگاه کارآمدی از بین رفت، بالتبع، مشروعیت نیز از بین می رود.
- صداقت، اصالت و کارآمدی
کارآمدی مولفه ای است که هم در مجموعه دولت ها مدنظر است و هم در کنار گزینه های یک فرد مسئول. رهبرمعظم انقلاب اسلامی کارآمدی را در کنار صدق و اخلاص ذکر کرده اند و فرموده اند: انقلاب به کار آدم های کارآمد و صادق نیاز دارد صدق و اخلاص شرط اول است. (بیانات در دیدار کارکنان نهاد ریاست جمهوری – 1368)
- زیرنظر داشتن دائمی مدیران یکی از نقاط اساسی کارآمدی
رهبرمعظم انقلاب اسلامی در سال 1380 و در دیدار اعضای دولت با ایشان یکی از عوامل مهم کارآمدی را ذکر کردند و با نقل خاطره ای از شهید رجائی این موضوع را به دولت مردان یادآوری کردند.
ایشان در این زمینه اذعان داشتند: عامل مؤثّر دیگر در کارآمدی، زیر نظر داشتن دائمی مدیران است. وزیر، کار اجرایی به معنای تحرّک فیزیکی خیلی ندارد؛ با نامه و مکاتبه هم شاید چندان سروکار نداشته باشد و چه بهتر که نداشته باشد و غرق در کارتابل نشود. یک وقت مرحوم رجایی به من گفت که به محل کار یکی از وزرای خود در دوره نخست وزیریاش رفته و در آنجا دیده که وزیر پشت میز پنهان است؛ از بس روی میز او کارتابل چیده بودند! ایشان میگفت رفتم وزیر را از آنجا بیرون کشیدم و به او گفتم کارت را بکن!
ایشان در ادامه توضیح درباره کارآمدی یک وزیر دولت درباره اینکه کارتابل در حقیقت یک شگرد است و نباید با این شگردها از کار اصلی باز ماند فرمودند: گاهی اوقات شگردهای ظریف هم اعمال میشود. کار وزیر این نیست. مهمترین کار وزیر این است که به طور دائم حرکات مجموعه مدیران خودش را زیر نظر داشته باشد؛ درست مثل مربّیِ کهنهکارِ یک تیم ورزشی که بیرون یا نزدیک میدان ایستاده و دائم بازیکنانِ خودش را زیر نظر دارد.
- کارگزارانِ کارآمد نظام
کارآمدی جزء اصلی و اساسی یک کارگزار نظام مقدس جمهوری اسلامی است. نشانه کارآمدی، عامل بودن به ضوابط قوانین است. رهبرمعظم انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری در سال 83 درباره عمل به قوانین و رابطه آن با کارآمدی فرمودند: بنده روی این اصرار و تکیه دارم که بر روی کارآییها و کارآمدی مسؤولان طبق همان ضوابطی که قوانین ما متخذ از شرع و قانون اساسی است، بایست تکیه شود.
- کارآمدی و شجاعت در برابر دشمن
رابطه کارآمدی و شجاعت در این است که در بزنگاه های دفاع و همچنین حمله به دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی چه در جنگ نرم چه در جنگ سرد و چه جنگ اقتصادی بتوانند در میدان مانده و آمادگی خود را دائما حفظ کنند. حضرت آقا در دیدار با نیروی زمینی سپاه در سال 83 فرمودند: برای یک ملت یکی از اساسیترین مسائل این است که مردان شجاع و کارآمدی داشته باشد؛ برای اینکه از او در روز حادثه دفاع کنند.
نتیجه اینکه کارآمدی یک دولت همچنانکه برای خود آن دولت باعث سربلندی و افتخار در کارنامه فعالیت خود است، برای نظام نیز موفقیت محسوب شده و باعث دلگرمی مردم به کارگزاران نظام خواهد شد. در انتخابات، آن چه که می تواند از مهم ترین مولفه های انتخاب اصلح لحاظ شود، انتخاب فردی کارآمد و شجاع، مومن و دغدغه مند است که می تواند ایران اسلامی را به اوج عزت خود رسانده و مقدمات تمدن نوین اسلامی را فراهم آورد./729/
محمدمهدی مرادی