مردم سالاری دینی، ابداع رهبر معظم انقلاب
اشاره: مردم سالاری دینی، با وقوع انقلاب اسلامی تبلور یافت. با این وجود که از اواخر حکومت قاجار، چند انتخابات برگزار شده بود؛ اما بیشتر کسانی میتوانستند در مسند قدرت حاضر شوند که توسط شاه انتخاب شده باشند! مجلس ملی ترکیبی بود از گماشتگان شاه. حتی زمانی که دیدند نمیتوانند مرحوم سیدحسن مدرس را بهعنوان یک نماینده انقلابی در مجلس بپذیرند، او را به بهانه اینکه هیچ رأی نیاورده است، خارج کردند. انقلاب اسلامی طعم واقعی انتخابات را به کام مردم چشاند. از همان ابتدای انقلاب تا کنون، انتخاباتهای متعددی برای ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای شهر و روستا و ... برگزار شده است و حماسیترین انتخابات انقلاب اسلامی، رأی قاطع آری به انقلاب اسلامی بود.
از این رو خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا به سراغ حجتالاسلام قاسم روانبخش، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) رفت و درباره انتخابات در ایران به بررسی تفاوت مردم سالاری دینی و دموکراسی غربی پرداخت.
رسا ـ سیزده دوره انتخابات ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟
انتخابات نتیجه مردم سالاری دینی است که انقلاب اسلامی بهعنوان هدیه به ملت ایران تقدیم کرده است. روزی در کشور ما همانند برخی کشورهای معدود در منطقه مانند عربستان، بحرین، امارات و ... صندوق رأی مورد شناخت مردم نبود. انتخابات برای مردم مفهوم نداشت، کما اینکه برای مردم عربستان مفهوم ندارد. به برکت انقلاب اسلامی و فداکاریهای ملت به رهبری حضرت امام، مردم سالاری دینی در کشور شکل گرفت و انتخابات آزاد صورت گرفت، که مردم خودشان با فکر و اراده و اختیار خودشان بتوانند سرنوشت خود را رقم بزنند.
مردم ما امروز سرنوشت کشورشان را با انتخاباتی که انجام میدهند و آرایی که بهصندوقها میاندازند از بالاترین سطح کشور که رهبری باشد، افراد در ریاست جمهوری تا شوراهای شهر انتخاب میشوند. گرچه ما رهبری را منصوب الهی میدانیم؛ اما شناخت و شناسایی او توسط منتخبان مردم در مجلس خبرگان رهبری صورت میگیرد.
رسا ـ تفاوتهای اساسی انتخابات ایران و آمریکا از نظر شما چیست؟
هرچند انتخابات در آمریکا برگزار میشود؛ اما انتخابات در آمریکا برخلاف انتخاباتهای ایران، مهندسی شده است. انتخابات در آمریکا بهگونهای مهندسی شده است که رئیس جمهور در هر دور از انتخابات یا از حزب دموکرات یا از حزب جمهوری خواه است و هیچ حزبی توان حضور و رقابت در عرصه سیاسی را ندارد.
۱ بیشتر از ۹۹
تنها یک درصد هستند که در آمریکا برای مردم تصمیم میگیرند. کارتلها و تراستهای صهیونیستی با پولهای میلیاردی و تبلیغات گستردهای که در رسانههایشان انجام میدهند، برای کشور آمریکا تصمیم میگیرند. به حسب ظاهر گرچه مردم پای صندوقها میآیند؛ اما بر اساس مهندسی صورت گرفته، کسی رأی میآورد که جزو یک درصد باشد. همواره آن ۹۹ درصد باید تابع آن یک درصد باشند. به همین خاطر با وجود تبلیغات سنگین و گسترده در کشور آمریکا، آمار مشارکت بسیار پایین است؛ برای مثال در انتخاب بوش، تنها ۲۵ درصد رأی میدهند.
انتخابات در ایران مهندسی شده نیست. امکان دارد کسی بگوید که شورای نگهبان، صلاحیتها را تأیید میکند. مسأله تأیید صلاحیت در همه دنیا وجود دارد. اینگونه نیست که هرکسی بتواند در یک کشور در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کند.
یک گروه قانونی در کشور هستند؛ از دستگاه قضایی، وزارت کشور، شورای قانون اساسی، شورای نگهبان و... که بر اساس قوانین و شرایطی که برای رئیس جمهور لازم است و در قانون بیان شده، به تعیین مصداق میپردازند. آنها تعیین میکنند شخصی که حضور پیدا کرده، شهروند آمریکایی یا ایرانی است یا خیر؟ شرایط را دارا میباشد یا خیر؟
اما هنگامی که صلاحیتها تأیید شد، لزومی ندارد که او حتما عضو یک حزب خاصی باشد. در ایران برخی از کسانی که رئیس جمهور شدند، افرادی برخاسته از کف جامعه بودهاند. احمدی نژاد فردی آهنگرزاده بود با یک تشکیلات تبلیغات رسانهای کذا و پولهای کلان انتخاب نشد. آقای رئیسی یک بچه یتیمی است که از کف جامعه آمده و در این نظام مسؤولیت گرفته است. دستگاهها و حزب خاصی برای روی کار آمدن این افراد نبودهاند.
انتخابات در کشور ما، انتخابات کاملاً آزادی است. انتخابات مجلس نیز همین گونه است. افرادی به مجلس راه پیدا میکنند که در نظامهای مدعی دموکراسی، هرگز این افراد نمیتوانستند به مجلس راه پیدا کنند! این افراد با رأی مردم به مجلس راه یافتهاند.
رسا ـ مرحوم علامه مصباح بسیار بر روی نکته مردم سالاری دینی تأکید میکردند و دموکراسی غربی را مذموم میدانستند، چه تفاوتهای اساسی بین این دو مقوله وجود دارد؟
مرحوم علامه مصباح واژه مردم سالاری دینی را ابداع نکرد. این واژه ابداع رهبر معظم انقلاب است که وارد ادبیات و گفتمان سیاسی ما شد. علامه مصباح نیز از همین واژه استفاده میکردند. ایشان بر روی این واژه بسیار تأکید میکردند. تفاوت اساسی میان دموکراسی غربی و مردم سالاری دینی است که ما گاهی به دموکراسی به عنوان یک روش و گاهی به عنوان یک ارزش نگاه میکنیم.
اگر دموکراسی را به عنوان ارزش نگاه کردیم، دموکراسی غربی میشود؛ یعنی دموکراسی که بر اساس مبانی دست ساز بشر مانند لیبرالیسم، اومانیسم و سکولاریسم عمل میکند که رأی مردم را دربرابر رأی خدا و کتابهای آسمانی قرار میدهد و آن را مشروعیت آور میداند. برای مثال اگر مردم به همجنس بازی رأی دادند، حجت میشود با این وجود که خداوند این کار را در کتابهای آسمانی تقبیح کرده است.
اگر مردم به تساهل و تسامح در روابط جنسی رأی بدهند، همانطور که در بسیاری از پارلمانهای غربی، همجنس بازی بهعنوان قانون در آمده است که میگوید ارتباط آزاد زن و مرد ایرادی ندارد! اما اسلام میگوید که انسان بنده و عبد خداست و انسان باید در این چارچوب عمل کند. دموکراسی به عنوان یک روش برای انتخاب مسؤولین یک کشور استفاده میشود.
اول اینکه در تمامی مراتب انتصابی عمل شود و روش دیگر این است که مردم مسؤولین خود را انتخاب کنند. روش دوم در نظام جمهوری اسلامی پذیرفته شده است. بنابراین دموکراسی به عنوان یک روش پذیرفته شده است؛ نه یک ارزش. امام میفرمودند جمهوریت یعنی قالب جمهوری و محتوای آن نیز اسلامی است.
رسا ـ آیا واقعا آنطور که برخی میگویند، انتخاباتها در ایران مهندسی شده هستند یا مردم سالاری دینی در آن رعایت میشود؟
با نگاهی بر ۱۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری و یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی، انتخاباتهای خبرگان و شوراها نشان میدهد که انتخابات در ایران مهندسی شده نیست؛ بلکه این آرای مردم است که سرنوشت یک کشور را رقم میزند. نشانه آن نیز این است که دولت میرحسین موسوی انتخابات برقرار میکند که آقای هاشمی رئیس جمهور میشود. آقای هاشمی انتخابات برگزار میکند، آقای خاتمی رئیس جمهور میشود. آقای خاتمی انتخابات برگزار میکند، احمدی نژاد رئیس جمهور میشود. احمدی نژاد انتخابات برگزار میکند و روحانی رئیس جمهور میشود. روحانی نیز انتخابات برگزار میکند و رئیسی، رئیس جمهور میشود.
در حالی که در بسیاری از این موارد، شاید خود نظام مایل نبود که برخی از این افراد رئیس جمهور شوند؛ اما آن کسی که مردم خواستند، هم رهبری پای مردم ایستاد و هم آن فرد توانست دولت تشکیل بدهد. برای مثال در انتخابات برخی از شخصیتهای بزرگ نظام، انقلاب و حوزه سال ۱۳۸۸ تلاش کردند انتخابات باطل شود تا کسی که مردم بدان رأی داده بودند، رئیس جمهور نشود. حتی دست به فتنهگری زدند و آشوبهای خیابانی درست کردند؛ اما رهبر معظم انقلاب پای مردم ایستادند و گفتند که من از رأی مردم عقب نشینی نمیکنم.
گرچه وقتی آن فرد رئیس جمهور شد، در همان دوره دوم بداخلاقیهایی داشت؛ اما رهبر انقلاب فرمودند که مردم رأی دادند و باید پای رأی مردم ایستاد. همین مسائل در انتخابات آقای خاتمی انجام شد. در انتخابات آقای روحانی که فاصله او بسیار کم بود و اگر یک صندوق باطل میشد، آقای روحانی ممکن بود به دوره دوم برود؛ اما رهبر انقلاب پای همان نیم درصد ایستاد؛ بنابراین نمیتوانیم بگوییم در نظام جمهوری اسلامی انتخابات مهندسی شده باشد. ممکن است کسی به دنبال مهندسی کردن انتخابات باشد؛ اما تودهنی خوردند.
کسانی که در سال ۱۳۸۸ به نزد رهبر انقلاب رفته بودند، مطرح میکنند که یکی از آقازادههای حوزه خطاب به رهبر انقلاب بیان میکند که شما با روش استبدادی در انتخابات عمل میکنید. رهبر انقلاب نیز پاسخ میدهند که این سخن، سخن درستی نیست. اسلامیت و جمهوریت نظام مرهون زحمات من است. اگر ما میخواستیم جمهوریت نظام زیر سؤال برود، اینگونه عمل نمیکردیم.
تلاش هاشمی برای مهندسی سازی انتخابات
رهبر انقلاب ادامه دادند و گفتند این جایی که شما نشستهاید، یک روز آقای هاشمی در سال ۱۳۷۵ نشست. او گفت با رفتن من معلوم نیست چه کسی رئیس جمهور شود و مشکلاتی پیدا شود یا نه. او گفت اگر من و شما بخواهیم، میتوانیم یک کسی از آرای صندوق بیرون بیاید که تداوم نظام و انقلاب تضمین شود. رهبر انقلاب در همان جلسه به آقای هاشمی فرمودند که من رأی مردم را زینتی نمیدانم.
آنچه مردم رأی دادند برای ما معتبر است و هر کسی که مردم به او رأی دادند، رئیس جمهور قانونی کشور است و ما با او کار خواهیم کرد. اتفاقاً آقای خاتمی رأی آورد و با این وجود که نگاه خاتمی با نگاه رهبری متفاوت بود، رهبری هشت سال با او فعالیت کرد و اجازه نداد رأی مردم آسیب ببیند.
رسا ـ ممنون از اینکه فرصتتان را در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید.