از صراحت منتقدان تا خوانش‌های متفاوت از «تبلیغ»

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، دومین نشست از سلسله نشست‌های «صریح و صمیمی با مسؤولین حوزوی» با حضور کنشگران و فعالان حوزوی جبهه فرهنگی انقلاب به همت خبرگزاری رسا برگزار شد.

در این جلسه که در محل دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم انجام شد، فعالان جبهه فرهنگی انقلاب در حوزه علمیه با حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به گفت‌‍وگو پرداختند.

نشست اول این سلسله نشست ها، با حضور حجت الاسلام والمسلمین سیدعلی عماد رئیس مرکز نخبگان و استعداد‌های برتر حوزه‌های علمیه برگزار شد که مورد استقبال نخبگان قرار گرفت؛ دربرگیری نشست اول تنها مربوط به جامعه نخبگانی حوزه می‌شود، اما گستره فعالیت دفتر تبلیغات اسلامی از مخاطبین حوزوی نیز فراتر است از این رو این نشست با استقبال و بازخورد بیشتری همراه بود.

مدیرعامل خبرگزاری رسا: پیگیر استمرار انقلابی گری در حوزه های علمیه هستیم

در ابتدای این جلسه حجت الاسلام محمدمهدی محققی مدیر عامل خبرگزاری رسا ضمن تشکر فراوان از قبول دعوت رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: خبرگزاری رسا در طرح تحول خود در جهت پیگیری مسائل حوزه انقلابی برنامه‌‏هایی دارد که یکی از آن‌ها گفت‌وگوی مسئولان حوزوی انقلابی با بدنه حوزه و فضلا است.

الگویی که رهبر معظم انقلاب در زمینه تعامل مسئولان با عموم و نیز بیانیه گام دوم انقلاب تبیین فرموده‌اند، آرمان‎گرای واقع ‎بینانه است و ما طبق این الگو سعی داریم نسبت به مسائل ایجابی حوزه انقلابی با توجه به واقعیت‌ها و در نظر گرفتن آرمان‌ها، پیگیر رهنمود‌های رهبری معظم انقلاب در خصوص استمرار انقلاب‎ی‌گری در حوزه‌های علمیه باشیم.

در سازمان‌‏ها و نهاد‌های حوزوی در سطح برنامه‌‏ریزی اهداف و مبانی امامین انقلاب در اسناد راهبردی انعکاس یافته است و می‎‌توان آرمان‌‏ها را در همین اسناد راهبردی بر طبق واقعیات سنجید.

گاه ضرورت‌‏ها و اقتضائات کار اجرایی باعث می‌شود مدیران، مسؤولان و تصمیم‌گیران دچار نوعی بی‌‏توجهی یا غفلت نسبت به آرمان‏‌ها و مبانی انقلاب شوند؛ از طرفی هم فعالان دغدغه‌مند انقلابی در حوزه‌‏های علمیه، آرمان‏‌هایی دارند و گاه واقعیت و موانع عرصه اجرایی را در نظر نمی‌‏گیرند و طبیعتا بین این دو نگاه، فاصله زیادی است؛ در فرمایشات امامین انقلاب به نگاه آرمان ‏گرایانه واقع‏‌بین تأکید شده است. واقعیت‏‌ها باید مانند راهی هموار ما را به آرمان‌‎ها برساند و آرمان‌‏ها نیز باید واقعیت‎‌های حوزه انقلابی را بسازد.

با خوانش افکار و بیانات رهبر معظم انقلاب به مدلی از مطالبه‌‏گری راهنمایی شدیم که کنشگران جبهه فرهنگی انقلاب دغدغه‏‌های خود را به مدیران مطرح کنند؛ مدیران عالی حوزوی نیز از ادراک مخاطبین و بدنه حوزه درباره سازمان تحت نظر خود مطلع شوند تا طرفین به نوعی از وفاق، همدلی و اقناع برسند.

امروزه مدل‏های مختلفی از مطالبه‏‌گری و جریان‌‏سازی در محیط‎‌‎ های حوزوی وجود دارد که برخی از شیوه‏‌ها تندتر و صریح‏تر است و گاه در فضای رسانه‌‏ای نیز دنبال می‏شود.

هنر فعالان جبهه فرهنگی انقلاب در محیط‌‏های حوزوی این است که واقعیت‏‌ها را طبق مبانی انقلاب بسازند و ضمن پایبندی به شعارها، شعارزده نباشند و برای معضلات و موانع اجرایی، راهکار ارائه کنند.

هیأت اندیشه ورزی از طرف رسا بر روی انتظارات حوزه انقلابی از دفتر تبلیغات متمرکز شد

به علت گستردگی ماموریت‌‏ها و کارکرد‌های این نهاد ارزشمند حوزوی، خبرگزاری رسا در چندین جلسه اندیشه‌‏ورز روی موضوع انتظارات حوزه انقلابی از دفتر تبلیغات متمرکز شد؛ در این جلسات با حضور صاحبان اندیشه حوزوی پس از کارشناسی مطالب به چهار محور برای دسته‌‏بندی توقعات و انتظارات بخشی از حوزه انقلابی از دفتر تبلیغات اسلامی رسیدیم.

دومین محور «سرمایه انسانی» این نهاد حوزوی با صد‌ها فاضل، اعضای هیأت علمی، نخبگان و کارکنان خدوم روبه‏‌رو است؛ همچنین مبلغان و دانش آموختگانی دارد که هر یک در حوزه مسئولیتی خود اثرگذار و ظرفیت‌‏ساز هستند. در محور سوم «عملکرد و محصولات» این نهاد مورد نظر بود و در آخر نیز نقد «منظومه فکری و جریانی» که دفتر تبلیغات در آن قرار دارد، به عنوان مباحث طرح شده از سوی کنشگران انقلابی در این جلسه محور مباحث خواهد بود.

امیدوارم این جلسه الگوی تاثیرگذاری از نقد و مطالبه‏‌گری را به همراه داشته باشد و موجب تصمیم‏‌سازی و تقویت مبانی انقلابی‏‌گری حوزوی شود.

صحبت ابتدایی حجت الاسلام والمسلمین واعظی: نباید تنها از دریچه تبلیغ به دفتر تبلیغات نگاه کرد

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در شروع صحبت‌های خود گفت: دفتر تبلیغات دامنه مأموریت متنوعی دارد و واژه تبلیغات نباید رهزن باشد که مأموریت‌های پژوهشی و رسانه‌ای دفتر را به محاق ببرد؛ البته واژه دفتر نیز حجم فعالیت را نشان نمی‌دهد؛ بخش قابل توجهی از این مأموریت‌ها توسط مقام معظم رهبری در پیام‌های انتصاب و جلسات به رؤسای دفتر اعلام می‌شود.

برای مثال ایشان در رابطه با علوم انسانی اسلامی دغدغه داشتند که نهاد نخبگانی مثل دفتر تبلیغات در این جهت حرکت کند از همین رو میز علوم انسانی اسلامی تشکیل و مجموعه‌ای از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و گفتمانی را شکل دادیم؛ در طرح گفتمانی علوم انسانی، هر ساله ۳ هزار نفر از رتبه‌های اول علوم انسانی را دعوت می‌کنیم که به طور متوسط ۱۲۰۰ نفر در نشست‌ها حاضر می‌شوند و دو هفته به صورت فشرده از مباحث استفاده می‌کنند؛ بدون اینکه مدرک و حق الزحمه به این افراد بدهیم، حضور یافتند و در طول سال با اساتید و مبانی علوم انسانی آشنا می‌شوند؛ این حرکت بنیادی است که بر اساس اشاره رهبر انقلاب انجام دادیم.

دفتر تبلیغات یکی از اصلی‌ترین مکان‌های تولید محتوا در خصوص تمدن اسلامی است

رهبر معظم انقلاب بر بحث تمدن نوین اسلامی تأکید دارند و بنده هم جزء چند نفری هستم که با حکم ایشان در مرکز «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» منصوب شدم؛ در دفتر تبلیغات میز تمدن نوین اسلامی تشکیل شده که یکی از اصلی‌ترین مکان‌های تولید محتوا در نگاه به آینده تمدن اسلامی، نه گذشته آن، همین نهاد دفتر تبلیغات است؛ فعالان تمدن نوین اسلامی ملاقاتی با رهبر معظم انقلاب داشتند و صحبت‌های خود را مطرح کردند که بیش از نصف سخنرانان آن جلسه از دفتر تبلیغات بودند و در آخر، همه افراد مورد تمجید رهبری قرار گرفتند و معظم له بسیار خرسند شدند.

بیانیه گام دوم انقلاب در بهمن ۹۷ از سوی رهبر معظم انقلاب صادر شد و هیچ نهادی به اندازه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، کار عمیق بر روی بیانیه گام دوم نکرد، به این صورت که در طول یک سال، ۳۰ نشست علمی برقرار و یک مجموعه ۵ جلدی در سه هزار صفحه محتوای دانشی تولید کردیم؛ خیلی جالب توجه است که هم در ترویج این بیانیه و هم در بعد دانشی آن کار شد. یک سال بعد از صدور بیانیه که فضای کرونا پیش آمد، نشست‌های علمی ما به وبینار تبدیل شد و در همین راستا از کشور‌های مختلفی در وبینار‌های بین المللی ما شرکت کردند که در نهایت یک مجموعه سه جلدی هم از این وبینار‌ها آماده و منتشر شد.

فضای مجازی و فضای فرهنگی شهر قم مطالبه جدید رهبر انقلاب از دفتر تبلیغات

در دی ماه ۹۷ مجموعه مدیران دفتر تبلیغات به همراه هیأت امنای آن به محضر رهبر انقلاب شرفیاب شدند که در آن جلسه دو مطالبه جدید از ما توسط معظم له مطرح شد؛ فضای مجازی و اهتمام نسبت به فضای شهر قم مطالبات رهبر انقلاب بود، بنابراین معاونت فضای مجازی و هنر و رسانه را تأسیس کردیم و بالای ۶ میلیارد بودجه برنامه‌ای به آن اختصاص دادیم، علی رغم اینکه بودجه سال ۹۹ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نسبت به سال ۹۸ هیچ افزایشی نداشت و حتی کاهش نیز داشت.

دغدغه و نگرانی رهبر معظم انقلاب در خصوص آسیب‌های اجتماعی شهر قم در آن جلسه برجسته بود و با اینکه مسؤولیتی در این خصوص نداشتیم، با حفظ وظیفه شناسی، چند میز تخصصی در قطب‌های فرهنگی معطوف آسیب‌های اجتماعی تشکیل دادیم و برای این‌ها برنامه ارائه کردیم و با نهاد‌هایی مثل دادگستری هماهنگ کردیم و در حال حاضر افرادی را که آموزش داده ایم، در حال فعالیت هستند.

پس تا اینجای کار روشن شد، منظومه‌ای از فعالیت‌ها متوجه دفتر است و نباید تنها از دریچه تبلیغ به فعالیت‌های «دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم» نگاه شود چرا که انتظارات از این نهاد متنوع است و مأموریت‌های پژوهشی و آموزشی نیز جزء فعالیت‌های این نهاد تعریف شده است.

هر نهاد حوزوی در نگاه حضرت آیت الله خامنه ای جایگاه خود را دارد

مسأله دیگری هم باید ذکر کنم که به درک عمیق از شرایط کمک می‌کند؛ تصورم این است که رهبر معظم انقلاب در منظومه فکری خود کارویژه‌های متنوعی برای حوزه و نهاد‌های حوزوی قائل هستند و در این منظومه هر بخشی وظایف خودش را دارد و نباید در وظیفه نهاد‌های دیگر دخالت کنند؛ مثلا جامعه مدرسین در نظر رهبر انقلاب، نهاد رسمی فعال سیاسی در حوزه است و با شناختی که دارم هر نهاد دیگری که تلاش کرد در عرض جامعه مدرسین به عنوان یک نهاد سیاسی حوزوی مطرح شود، حضرت آقا توجه و مساعدت نکردند؛ در نظر ایشان جامعه مدرسین باید حضور کلان سیاسی داشته باشد و باید دید هر نهادی در نظر حضرت آقا چه جایگاهی دارد و بر اساس آن جایگاه و سطح انتظار، کارکرد داشته باشد و این نهاد‌ها نباید در حیطه مأموریتی نهاد دیگر دخالت داشته باشند.

علی رغم فشار‌ها و درخواست‌هایی که بوده، در حوزه بین الملل ورود سخت افزارانه نکردیم بلکه پرورش نیرو و تولید محتوا می‌کنیم تا در محیط بین الملل قابل انعکاس باشد؛ جامعه المصطفی متکفل فعالیت‌های سخت افزارانه در حوزه بین الملل بوده و دفتر و نهاد‌های دیگر حق دخالت در این حوزه را ندارند.

پس از مقدمه حجت الاسلام والمسلمین واعظی، نوبت به ارائه سخنان حاضرین رسید که در آغاز این بخش از جلسه، دکتر علیرضا استادیان، دبیر نشست ضمن بیان کلیاتی، روند مباحث و چگونگی اداره جلسه را تشریح کرد و اعلام داشت که جلسه در دو نوبت، قبل و بعد از نماز مغرب و عشا ادامه خواهد داشت؛ وی سپس از حاضران خواست در ظرف زمانی ۵ الی ۷ دقیقه دیدگاه و نقطه نظرات خود را بیان کنند.

سخنان نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین

حجت الاسلام والمسلمین عبدالمجید مقامی نائب رئیس مجموع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه اولین شخصی بود که به ارائه سخنان، انتقادات و پیشنهادات خود پرداخت.

نهادی که این همه خدمت‌رسانی انجام می‌دهد و فعالیت‌های زیادی را جلو می‌برد، طبیعی است که متوجه آسیب‌هایی شود و برای نهاد‌ها پسندیده است که متوجه آسیب‌ها شوند و باید تا با برطرف کردن آن‌ها شتابی در حرکت او حاصل شود؛ از همین رو  خیرخواهانه این آسیب‌ها را عرض  می‌کنیم.

حوزه علمیه قم مغز متفکر انقلاب بوده و انقلاب اسلامی مولود حوزه علمیه است؛ در نتیجه باید تولیداتی در زمینه‌های مختلف فکری، فقهی، کلامی و حقوقی در چشم انداز نظام اسلامی داشته باشد؛ چشم انداز نظام ما تمدن نوین اسلامی است؛ در دانشگاه‌های ما بعضی‌ها به دنبال این هستند که تمدن نوین امکان ندارد چرا که اقتصاد در سراسر دنیا لیبرالی است و اقتصاد حال حاضر دنیا با نظام اقتصادی اسلام در تضاد است که در اینجا باید جواب‌های علمی گفته شود.

سردار سلیمانی نمود خارجی علامه مصباح است

نکته دوم؛ رهبر معظم انقلاب در سخنرانی هایشان شخصیتی را مانند علامه مصباح را برجسته می‌کنند و انصافا جای ایشان خالی است؛ در عرصه حقوقی حرف‌های بسیار نو، داشتند که لیبرال‌ها در مقابل ایشان به قول عامیانه لنگ انداختند؛ در عرصه اخلاق نیز سرآمد بودند؛ در عرصه نظری دانشمندانی در حوزه داریم که مبانی قوی دارند، اما مرحوم علامه مصباح بر اساس قواعد عقلانی و نصوص قرآنی این مسائل اخلاقی را بیان کرده است که اگر بخواهیم کسی را که علامه مصباح در کتاب‌ها گفته و نمود خارجی پیدا کرده است را معرفی کنیم سردار سلیمانی است؛ سردار عزیز ما از حیث ایمانی عمیق بود که یکی از ضروریات امروز حوزه ما است و باید تلاش کنیم به ایمان خود عمق ببخشیم. شکافتن شخصیت سردار سلیمانی از حیث ایمان یکی از لازمه‌های نظام امروز ما است؛ ایمان افراد بسیاری سلبی است از همین رو گاهی در مقاطع حساس می‌لغزند، اما سردار به هیچ وجه این چنین نبود.

فعالیت‌های دفتر تبلیغات در اعصار مختلف بسیار جالب توجه و تقدیر است، ولی اینکه در متن حوزه چه چیز خطر برانگیز است، در فعالیت‌های دفتر نیست؛ در حواشی حوزه فعالیت‌هایی می‌شود، اما متن حوزه اطلاعی در خصوص خطرات ندارند در حالی که مرجعیت از متن حوزه بر می‌خیزد.

نکته دوم در این خصوص باید ذکر کنم، بیش از ۶۰ سال است که حوزه علمیه قم در مسیر امام حرکت می‌کنند و در صدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم توسط مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری گروهی هستند که می‌خواهند حوزه را از مسیر شصت ساله منحرف کنند و تلاش زیادی هم برای این امر می‌کنند؛ این فعالیت‌هایی که در عرصه‌های مختلف مانند عرصه تمدن نوین و گام دوم متذکر شدید خواهشمندیم به متن حوزه منتقل کنید و بدنه حوزه را آگاه کنید؛ مرجعیت از متن حوزه بر می‌خیزد و اگر موارد مذکور اطلاع رسانی نشود خطراتی را ایجاد می‌کند.

جای دفتر تبلیغات در همایش علامه مصباح خالی بود

رهبر معظم انقلاب آخرین بار که به قم مشرف شدند به جامعه مدرسین دستور تشکیل مجمع عمومی را دادند و این مجمع تشکیل شده است و در هیچ دوره‌ای هماهنگی مجمع عمومی با نهاد دفتر تبلیغات وجود نداشته است و تقاضا داریم این کار صورت بگیرد.

در آخر هم باید گفت در همایشی که برای علامه مصباح یزدی برگزار شد دفتر تبلیغات حضور نداشت و این حیف است که برای مغز متفکر انقلاب کاری نکرده است؛ همایشی هم در سال آینده تحت عنوان «علوم انسانی از دیدگاه علامه مصباح» برگزار می‌شود و من نمی‌دانم دفتر تبلیغات همراهی داشته است یا خیر.

چرا دفتر تبلیغات در همایش علامه مصباح حضور نداشت

در اینجا حجت الاسلام والمسلمین واعظی در پاسخ به مطلب ارائه شده از سوی حجت الاسلام والمسلمین مقامی درباره عدم نقش آفرینی دفتر تبلیغات اسلامی در مراسمی که ویژه نکوداشت آیت الله مصباح برگزار شد، گفت: ۱۰ روز پس از ارتحال آیت الله مصباح با آقای رجبی تماس گرفتم و گفتم درست است که مؤسسه امام خمینی ظرفیت علمی بسیار خوبی در معرفی اندیشه مصباح دارد، اما ما به عنوان دفتر تبلیغات کمال آمادگی را داریم که به ابعاد اندیشه‌ای ایشان بپردازیم و منتظر پاسخ آیت الله رجبی بودم که تماس دیگری گرفته نشده است؛ بنده همان اول اعلام آمادگی کردم، اما با توجه به ظرفیت بالای مؤسسه امام خمینی شاید احساس استغنا کردند و در همایشی که اشاره کردید هم هیچ مطالبه‌ای از دفتر نبود.

حجت الاسلام والمسلمین مقامی در ادامه صحبت‌های خود اظهار داشت: قرار است سال آینده همایشی تحت عنوان «اندیشه‌های دفاعی رهبری» برگزار شود؛ توقع داریم که شما هم وارد شوید و همکاری کنید و بازخورد‌های آن را وارد حوزه کنید.

رئیس دفتر تبلیغات در پاسخ گفت: سال گذشته همایش «اندیشه مقاومت در قرآن» در دفتر تبلیغات را برگزار کردیم و که محصولاتش هم هست؛ به مقوله مقاومت ورود محتوایی هم داشتیم.

حجت الاسلام احسان بخش: دفتر تبلیغات در مسیر انقلابی گری حرکت نمی کند

در ادامه جلسه حجت الاسلام حجت احسان بخش به عنوان دومین فرد به ارائه سخنان خود پرداخت؛ وی که از فعالان فرهنگی استان قم و مطالبه گر حوزوی است ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهید نواب صفوی به مناسبت سالروز شهادت این مجاهد انقلابی گفت: اگر اجازه بدهید کمی در این جلسه رک باشیم.

جلسه‌ای که در حضور رهبر انقلاب و همراهان خود داشتید، چرا متن آن را منتشر نمی‌کنید تا بدانیم تعریف کرده اند یا توبیخ؟ چون من شنیدم که انتقاد‌های صریحی داشتند؛ من شنیدم رهبر انقلاب در توصیف دفتر تبلیغات فرموده اند «نماد روشنفکری حوزه» که این تعریف نیست و کنایه صریح است.

نکته دوم اینکه اگر همین الان در دفتر را ببندید چه اتفاقی می‌افتد؛ در فرهنگ کشور که نه در همین قم چه اتفاقی می‌افتد؟

خروجی فعالیت‌های دفتر تبلیغات را درک نمی کنم

شما برای آقای هاشمی همایش و مراسم گرفتید، اما برای آقای مصباح نگرفتید و ایجاب می‌کرد خودتان برای چنین چیزی پیش قدم می‌شدید؛ برای آقای هاشمی جلسه کذایی در سالن همایش‌های دفتر گرفتید، اما برای آقای مصباح چیزی ندیدیم.

بیلان کاری‌های عجیبی از دفتر می‌بینیم که خروجی آن‌ها را درک نمی‌کنیم و در بعضی از این‌ها اسم‌هایی مثل حسام الدین آشنا است که معلوم الحال است و خروجی ملموسی که قابل استفاده باشد را نمی‌بینم؛ آقای واعظی! دفتر تبلیغات نه تنها انقلابی نیست، بلکه در بعضی موارد در مسیر سکولاریسم حوزوی حرکت می‌کند.

همین الان پیش مردم یا طلاب بروید و بپرسید فرق دفتر تبلیغات و سازمان تبلیغات را چند نفر می‌دانند؟ به نظر بنده تنها خروجی ملموس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم همین صندوق است که بی انصافی است بگوییم کار نشده است؛ در انتخابات اخیر دیده ایم که «ره توشه» دفتر نوشته شده، اما دریغ از یک مطلب انتخاباتی! که ماه رمضان تمام شد و آقای روستا آزاد گفت پیگیری می‌کنیم.

مسؤولیت داشتن از طرف رهبری نباید مصونیت بیاورد

در اوج مواسات مردم در تغسیل اموات کرونایی طلاب وارد شدند، اما دفتر تبلیغات برای پوشش آن وارد شد؟ غسل اموات یک کار جهادی عجیب و غریب است و لازم است که وارد شویم؛ همین امروز که روز شهادت شهید نواب است چند کتاب نو در خصوص این بزرگواران نوشته شده است؟ چندین شهید بارز داریم که پرداخته نشده است؛ شهید اندرزگو، نواب، غفاری که چنین پرداخت‌هایی را از دفتر نمی‌بینم.

افرادی در دفتر می‌بینیم که فضای ضد انقلاب یا آن وری هستند مثل آقای زائری و دهباشی که اینجا رفت و آمد‌هایی دارند؛ زائری لباس و دین را می‌زند؛ اگر چند مسؤولیت از رهبری دارید این مسؤولیت‌ها نباید مصونیت باشد بلکه باعث پاسخگویی و انقلابی‌تر شدن شما بشود؛ چیزی که می‌بینیم با چیزی که شما می‌گویید متفاوت است.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی پس از پایان یافتن صحبت‌های حجت الاسلام احسان بخش گفت: متن سخنان حضرت آیت الله خامنه‌ای در دیدار با اعضای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با قید محرمانه برای استفاده شخصی فرستاده شده است و من می‌توانم آن متن را به شما بدهم که در همین دفتر بخوانید، اما اجازه انتشار ندارم؛ یک وقت هماهنگ کنید از اول تا آخر متن را بخوانید.

باید عرض کنم وقتی شما می‌گویید دفتر در مسیر انقلاب نیست و حتی ضد انقلاب است از خود سؤال کنید که چرا رهبر انقلاب بعضی افراد هیأت امنا را برای بار ششم، بعضی دیگر را بار پنجم، افرادی را برای بار چهارم منصوب می‌کند و من هم برای بار سوم به ریاست دفتر تبلیغات اسلامی از طرف رهبر انقلاب منصوب شدم.

اگر حرکت ما در مسیر انقلاب نیست چرا سه باره توسط رهبری ابقا می شویم

بنده برای بار سوم نصب شدم و اعضای هیأت امنا هیچ تغییری نکردند، این در حالی است که رهبر انقلاب معمولا کسی را برای بار سوم در جای خود ابقا نمی‌کنند؛ از خودتان نمی‌پرسید اگر حرکت‌های ما در مسیر انقلاب نیست یا ضدانقلاب است، این انتصاب چرا اتفاق می‌افتد؟ چرا با اینکه عضو حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی بودم در دوره جدید به صورت حقیقی توسط رهبری عضو شدم؛ همه این گزاره‌ها باید برای خودتان تردید ایجاد کند که این عینک بد بینانه را کنار بگذارید، چیزی جز یک صندوق نمی‌بینید؛ این‌ها بی انصافی است.

هر مجموعه‌ای هر چقدر که کوتاهی داشته باشد، اما خروجی‌هایی دارد و بی انصافی است که هیچ خروجی نداشته باشد؛ رهبر معظم، امام انقلاب هستند و تعبیر و جهت دهی آن را بشنوید.

حجت الاسلام طالبی نیا: خروجی‌های علمی دفتر تبلیغات بسیار وسیع است

حجت الاسلام طالبی نیا امام جماعت مسجد لولاگر تهران سومین فردی بود که در نشست صریح و صمیمی با رئیس دفتر تبلیغات اسللامی حوزه علمیه قم به صحبت پرداخت؛ این مبلغ حوزوی اظهار داشت: از مجموعه فعالیت‌های دفتر تبلیغات و خروجی‌هایی که در رسانه می‌بینیم و اندیشمندانی مثل دکتر لک زایی که فعالیت می‌کنند باید تشکر کنم؛ برنامه رادیو معارف شبهات زیادی را جواب داده است و بسیار باید به رسانه اهمیت داد برای مثال شبکه ولایت که تحت ارشاد آیت الله مکارم فعالیت می‌کند را ۴۰ میلیون نفر می‌بینند؛ یکی از ائمه جمعه آمریکا نامه زدند به رادیو معارف که چرا ساعت پخش خطبه را عوض کردید من از روی خطبه‌های قم خطبه خودم را می‌خواندم.

از اعزه دفتر تبلیغات می‌خواهم رسانه را جدی‌تر بگیرند؛ وزن آقای لک زایی بسیار بالا است و من این را در استانبول شاهد بودم در کنفرانسی که اهل سنت برگزار کرده بودند، وزن ایشان را دبدم که یکی از عناصر فعال دفتر بوده و باید تشکر کنیم؛ خروجی‌های علمی که دفتر دارد بسیار وسیع و قابل اعتنا است و کسانی که در عرصه بین الملل هستند، اندیشمندان زیادی که در این پژوهشکده‌ها زحمت می‌کشند، باید قلم این‌ها را ببوسیم و تشکر کنیم.

از دفتر تبلیغات روح انقلابی احساس نمی کنیم 

زمان دولت خاتمی ما  نتوانستیم درس بخوانیم، چون هر روز باید تظاهرات و اعتراض می‌کردیم و هر وقت از جلوی دفتر رد می‌شدیم یک شعاری هم علیه دفتر می‌دادیم؛ من هم عرض می‌کنم که روح انقلابی از دفتر تبلیغات حس نمی‌کنیم؛ این مسأله است که دفتر باید به عنوان مشکل ببیند.

روح مطلب مهم است و لازم نیست آقای رجبی بگوید، زیرا آیت الله مصباح بسیار مهم است و در نظر رهبر انقلاب خیلی عزیز است؛ در سالگرد ۱۹ دی که فوت مرحوم هاشمی است هیچ اسمی از وی نمی‌آورند، اما از آیت الله مصباح تجلیل می‌کنند؛ بی تابی حضرت آیت الله خامنه‌ای را در ارتحال مصباح دیدیم و همچنین گریه‌های این بزرگوار را در تشییع مالک اشتر خودشان که بی سابقه است.

این انتقاداتی که دوستان به دفتر می‌کنند تا حدی وارد است و دفتر تبلیغات اسلامی باید به عنوان مشکل این را ببیند و در پی حل آن برآید؛ برادر ما تعبیری را راجع به دفتر به کار بردند که من قبول ندارم، اما بنده به عنوان یک طلبه این حس انقلابی را از دفتر ندارم و باید خود دفتر افراد معروف به انقلابی گری را دعوت کند تا با همفکری این مشکل حل شود؛ نگاه توده طلاب به دفتر تبلیغات چندان انقلابی نیست.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی در حالی که صحبت حجت الاسلام طالبی نیا به پایان نرسیده بود و می‌خواست وارد بخش دوم صحبت خود شود، گفت: لازم می‌بینم در این قسمت پاسخی عرض کنم؛ در دفتر تبلیغات مجموعه‌ای از نشست‌های علمی و معرفتی برای نکوداشت آیت  الله مصباح و شهید سلیمانی برگزار کردیم که به دوستان می‌گویم برای شما بفرستند؛ ما در فضای کرونایی اجتماعاتی نداریم و همه جلسات ما وبیناری است؛ دفتر تبلیغات هیچ نشست حضوری نداشت و در نشست‌های مجازی اش چند جلسه به انتخابات پرداخته بود؛ در مجله «ره توشه» که برای زنان، مناطق اهل سنت و یک ره توشه خانگی داریم و چهارمین ره توشه را برای انتخابات در نظر گرفته بودیم؛ کسانی که دنبال بهانه هستند به ره توشه سوم پرداختند که حرفی از انتخابات نزده بود.

حجت الاسلام طالبی نیا: به کشور‌های اروپای غربی چندین بار برای تبلیغ رفتم و اشرافی در حد خودم دارم و باید متذکر شوم که مبلغین و روحانیون ما در حوزه بین الملل سواد ندارند و در این عرصه، کسی متولی نیست و از شما می‌خواهم که ورود کنید.

رئیس دفتر تبلیغات: عرصه بین الملل متولی و متکفل خود را در کشور دارد و ما نمی توانیم ورود سخت افزاری کنیم.

حجت الاسلام گرجی: وظیفه دفتر تبلیغات در انقلابی ماندن حوزه چیست؟

حجت الاسلام علی اصغر گرجی به عنوان چهارمین نفر ضمن تشکر از خبرگزاری رسا و دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بابت تدارک این جلسه، گفت: قطعا زحماتی که کشیده شده بسیار زیاد است و از همه آن‌ها تشکر می‌کنم، اما باید سؤالات اساسی خود را با این مقدمه شروع کنم؛ رهبر معظم انقلاب در سفر خود به کرمانشاه ۵ مرحله، انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی را به عنوان سیر تاریخی ذکر کردند و فرمودند الان در مرحله نظام اسلامی در آستانه تحقق دولت اسلامی هستیم و کدی از حضرت آقا نداریم که دولت اسلامی محقق شده باشد.

در فرمایشات ۲۵ اسفند ۹۴ که مشروح‌ترین سخنرانی رهبر انقلاب در خصوص حوزه انقلابی است که حوزه را به عنوان مادر انقلاب معرفی کردند که اگر انقلابی بماند نظام هم انقلاب خواهد ماند؛ اگر حوزه از انقلابی بودن فاصله گرفت نظام هم از انقلابی بودن فاصله می‌گیرد؛ حضرت آقا بحث نظام و انقلاب را دو مفهوم جدگانه می‌دانند که البته باید در خارج و در مصداقی یکی باشند.

دفتر تبلیغات در شناسایی دست های خائن پیش قدم باشد

حضرت آقا در خصوص بیانیه گام دوم توصیه کردند که روی این بیانیه کار شود و در این بیانیه بر روی تمدن نوین اسلامی هدف گذاری کردند که به جوانان گفتند نوبت شما است تا انقلاب را به تمدن نوین اسلامی برسانید. سؤال من این است: وظیفه دفتر تبلیغات به عنوان نماد روشنفکری حوزه در قبال مطالبه حضرت آقا یعنی حرکت از نظام اسلامی به دولت اسلامی و انقلابی ماندن حوزه چیست؟ حضرت آقا در خصوص دست‌های خائنی که می‌خواهد حوزه را از انقلابی بودن جدا کند هشدار داده اند و دفتر تبلیغات باید در شناسایی و قطع این دست‌های خائن پیش قدم باشد نه اینکه فقط کتاب و نشست برگزار کند البته ناشکری نمی‌کنیم از اینگونه خدمات، اما این به تنهایی که هنر نیست.

در موارد ذکر شده وظیفه دفتر تبلیغات حوزه، چه چیزی تشخیص داده شده است و چه اقداماتی انجام شده و سؤال سوم اقدام کردن تنها که کافی نیست و آثار محسوس آن را بفرمایید در حوزه و جامعه چه بوده است؟

هیچ موسم تبلیغی انقلابی نداریم

بنده سراغ دارم مجموعه‌ای را بدون یک ریال بودجه مصوب بدون کارمند و دفتر وارد مسأله شدند و کارنامه قابل دفاع دارند، اما با این حال دفتر تبلیغات با این همه امکانات که دارد باید کارنامه‌ای بسیار قابل توجه داشته باشد.

نکته دیگر در خصوص امر تبلیغ یک سری موسم‌های مذهبی دارد، اما تقریبا هیچ موسم رسمی تبلیغی انقلابی نداریم که نهاد‌های تبلیغی اعزام مبلغ داشته باشند؛ مثلا در ایام دهه فجر مبلغ اعزام نمی‌شود و خوب است که یک موسم و زمان هم برای اعزام مبلغ در نظر گرفته شود.

حجت الاسلام مقدمی: اولویت دفتر تبلیغات تبلیغ باشد

پنجمین نفری که در جلسه فعالان انقلابی با حجت الاسلام والمسلمین واعظی به ارائه دیدگاه‌های خود پرداخت حجت الاسلام محمود مقدمی دبیر شورای هماهنگی گروه‌های فرهنگی حوزه علمیه قم بود.

حرف‌هایی در این جلسه مطرح شد و اینکه «حرف دوستان چقدر صحیح است یا نیست» یک بحث است، اما حداقل نشان می‌دهد نگاه بسیاری از دلسوزان حوزه به دفتر تبلیغات نگاه یک مرکز انقلابی نیست و باید این را درست کنید و برای رفع این مسأله باید برنامه‌ای ارائه داد تا دفتر یک نهاد انقلابی بشود.

نکته دیگر اینکه این نهاد دفتر «تبلیغات» حوزه علمیه قم است که قرار بوده اعزام را انجام دهد و نمی‌دانم چند درصد از فعالیت‌های این مجموعه اعزام مبلغ است، چون کار پژوهشی که تبلیغی نیست و به نظر می‌رسد از رسالت خود فاصله گرفته اید؛ آمار‌ها را ندارم، اما ظاهرا بخش کمی از بودجه دفتر برای اعزام مبلغ هزینه می‌شود از همین رو باید تصحیحی صورت گیرد، چون مراکز پژوهشی در قم خیلی فعال هستند، اما از شما انتظار می‌رود اعزام مبلغ در اولویت تان باشد.

طلاب انتظار دارند گروه های جهادی حمایت شوند
‌
می‌فرمایید حضرت آقا خواستند که در خصوص علوم انسانی اسلامی کار کنید و شما را به همین امر می‌شناسم که در این مهم کار می‌کنید و سؤال من این است شخصا از شما خواستند یا به عنوان دفتر تبلیغات؟؛ اگر به عنوان دفتر خواستند باید اطاعت کنیم و باید پیگیر باشیم و اگر از شما خواستند شخصیت شما مد نظر است نه نهادی که زیردست شما است؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنم به امر تبلیغ سنتی و مدرن بپردازید بهتر و شایسته‌تر است.

مشهور است که رهبر معظم انقلاب نسبت به وضعیت فرهنگی قم انتقاد دارد که متوجه همه نهاد‌ها است و حرکت‌هایی از گروه‌ها و بعضی نهاد‌ها می‌بینم، اما هنوز وضعیت تغییر نکرده است؛ برای قم باید حساب ویژه‌ای باز کرد که با بودجه حل نمی‌شود و باید کار عملی کرد و اتفاقات خوبی هم که در سطح شهر قم می‌افتد باید از طرف دفتر حمایت شود؛ انتظار جدی طلبه‌ها این است که گروه‌های جهادی هم حمایت شوند، چون می‌بینند بودجه دست دفتر است، اما کار را گروه‌های جهادی می‌کنند.

در تنگنای بودجه ای هستیم

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم: از آقای مقدمی تشکر می‌کنم، اما باید یک بار برای همیشه بگویم واقعیت این است که در تنگنای بودجه‌ای هستیم و برای تأمین مالی مجموعه دو ملک فروختم و کل پژوهشگاه را از ساختمان روبرو (ابتدای خیابان معلم) منتقل کردم به دانشگاه باقر العلوم که اتاق‌ها تنگ و افراد فشرده نشسته اند؛ در دانشگاه باقرالعلوم هم مؤسسه امام رضا هست و هم پژوهشگاه؛ ستاد را هم به ساختمان قبلی پژوهشگاه منتقل کردیم و سه تا ساختمان آزاد شد که دو تا را فروختم و سومی را هم در کنار بیمارستان در حال فروش داریم، این وضعیت ما است.

دوستان تأکید می‌کنند که فقط به اعزام بپردازم و باید خاطره‌ای بگویم؛ پارسال نمایشگاه «دستاورد‌های ده ساله مرکز مسأله محوری» را برگزار کردیم که آقای رئیسی تشریف آوردند و افتتاح کردند و از مراکز زیادی برای بازدید آمدند و آیت الله بوشهری به من گفت: «تا الان من فکر می‌کردم عمده تمرکز دفتر تبلیغات باید بر روی تبلیغات باشد، اما الان می‌بینم همه کار شما تبلیغ است»؛ وقتی جریان تکفیری در کشور فعال شد ۵ روز سیستان بلوچستان رفتم و همه مناطقی که روحانی نداشت را شناسایی کردیم و هفتاد نقطه گزینش کردیم و در آنجا روحانی مستقر کردیم و علاوه بر حقوق ماهانه خوراک فکری به آن‌ها دادیم که مستقر شوند؛ در خوزستان و کرمانشاه کار کردیم؛ این‌ها تبلیغ نیست؟

اینکه با جریانات عرفان‌های نوظهور برخورد می‌کنیم و هدایت می‌کنیم و سعی داریم مبارزه داشته باشیم تبلیغ نیست؟ بیش از ۱۵۰ گروه تبلیغی در فضای مجازی داشتیم؛ این‌ها تبلیغ نیست؟ تبلیغ در حال حاضر فقط اعزام فیزیکی نیست؛ وقتی من رئیس دفتر تبلیغات شدم اعزام محرم ۵ هزار نفر بود و ماه رمضان نیز اعزام می‌شدند ۴۵۰۰، اما تا قبل از کرونا ۱۲۵۰۰ برای محرم و ۱۲ هزار نفر در ماه رمضان اعزام داشتیم؛ همین محرم گذشته با اینکه شرایط کشور کرونایی بود و بسیاری از طلاب قم را ترک کرده بودند ۸۵۰۰ نفر اعزام کردیم و با بهانه شرایط قرمز و نبود طلاب اعزام را تعطیل نکردیم بلکه کارمان را انجام دادیم.

وقتی در یک مجموعه‌ای نیروی رسمی وجود دارد نمی‌توان نسبت به نیرو بی تفاوت بود چرا که این‌ها عائله آن مجموعه هستند؛ بعد از شروع تحریم‌ها در سال ۹۱ تا به امروز، هر سال دولت‌ها در این سال‌ها برای جبران کاهش ارزش پول ملی حقوق‌ها را افزایش می‌دهند و ما را ملزم به افزایش می‌کنند در حالی که بودجه ما را افزایش نمی‌دهند؛ مجلس ۲۵ درصد حقوق را افزایش داد و آقای نوبخت ابلاغ کرد که ۵۰ درصد ماده ۱۰ را اعمال کنند و این کار عملی شد و بدون یک ریال افزایش بودجه دفتر تبلیغات.

علی رغم فشار‌های بودجه‌ای در این ده سال حجم نیرو را کنترل کردم، چون روزی که آمدم در بهمن ۸۹ در حدود ۱۵۰۰ نفر حقوق بگیر دفتر تبلیغات بودند و در حال حاضر کل نیرو‌های دفتر ۱۱۰۰ نفر هستند؛ فقط در یک قلم از اقداماتی که برای کنترل نیرو انجام شد ۳۰۰ نفر از نیروی رسمی دفتر کم شده است و هر کس که بازنشسته می‌شود جایگزینی تعیین نمی‌شود.

دوستانی که مطالبه دارند غیر از ایام تبلیغی متعارف اعزام‌های دیگری هم داشته باشیم باید گفت این همه در تنگنا هستیم، و اعزام مبالغ متعددی می‌خواهد؛ وقتی چنین در مضیقه هستیم که ملک می‌فروشیم طبیعتا نمی‌توانیم اعزام را توسعه دهیم؛ مطالب حق است، اما از توان خارج است.

حجت الاسلام صادقی آرمان: دفتر تبلیغات باید تصدی گری خود را کم کند

در ادامه جلسه حجت الاسلام سیدمحمد صادقی آرمان از فعالان عرصه جهادی به عنوان ششمین فرد به ارائه نقطه نظراتش پرداخت: می‌خواهم بپرسم بحث تحول و پیشرفت را در برنامه‌ها و اهداف مجموعه دفتر تبلیغات دارید؟ مثل ظرفیت سازی، هوشمندی محیطی، جدیت در تحلیل محتوا و برخورداری از نگرش فرابخشی در نظر شما هست؟ این‌ها را عنوان کردم، چون هم‌راستا با مأموریت‌های دفتر تبلیغات است؛ کار‌های بسیار خوبی شده،   اما انتظار‌ها خیلی زیاد است و نیازمندی‌هایی هست؛ دستگاه‌هایی که عمدتا موازی هستند بهتر است هم هدف و هم راستا شوند تا انتظارات بهتر برطرف شود.

در بسیاری از عرصه‌ها در راهبردگذاری و سیاستگذاری حقیقتا حکمرانی نکردیم و باید گفت سیاست گذاری‌ها در دست حوزه علمیه نیست؛ حضرت آقا هم فرمودند که اگر حوزه علمیه پاسخگوی نیاز جامعه نباشد یا از بین می‌رود یا منزوی می‌شود که از بین رفتن آن به دلیل عقبه حوزه بسیار دور است، اما منزوی شدن حوزه علمیه که یکی از بازوهایش دفتر تبلیغات است، در بعضی موارد در حال وقوع است.

ظرفیتی که در قم وجود دارد در هیچ جای کشور نیست

گاهی راهبرد‌های عالی داریم، اما قانون متناسب نداریم و گاهی قانون داریم، ولی نهاد متناسب برای اجرای آن نداریم؛ به نظر می‌آید هرجا که خودمان تصدی گری کرده ایم کار خراب شده است و توان و تومان ما این قدری نیست تا کاری انجام دهیم؛ با همه احوالات بودجه حرف اول نیست بلکه باید کار را در همان مقاطعی که تجربه اش را داریم انجام دهیم.

در بزنگاه‌هایی مثل سیل و زلزله نهاد‌های مردمی بودند که مدیریت وارد صحنه شده و اداره کردند و اگر برای مجموعه‌های مردمی موفق تسهیل گری کنیم بسیار موفق خواهیم بود و دفتر تبلیغات می‌تواند از قم استفاده کند؛ بنده در آستان حضرت معصومه خدمت کردم و در تهران نیز حضور داشتم و مطمئن هستم ظرفیتی که در قم داریم هیچ جای دیگر نیست و این ظرفیتی که متعلق به حوزه است بهره برداری نشده است؛ پیشنهاد من این است که رویکرد را به سمت تسهیل گری ببریم.

در آخر هم عرض کنم در قم ظرفیت‌های رسانه‌ای خوبی به خصوص در فیلم نامه نویسی هست که استفاده نشده است؛ در عرصه بین الملل هم به شدت نیاز داریم که وقت نیست مطلب را به صورت مبسوط باز کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: موافق هستم که نباید تصدی گری کنیم و سیاست ما هم همین است؛ در معاونت رسانه و فضای مجازی ۹ هزار پرونده فعال تبلیغی وجود دارد؛ کل پرسنل معاونت تبلیغ ما ۷۵ نفر است، اما بالای ۳۰ میلیارد برنامه تبلیغی اجرا می‌کند که همه این‌ها را گروه‌های جهادی و گروه‌های تبلیغی اجرا می‌کنند.

به دنبال گسترش تبلیغات تخصصی نیز هستیم

ما بنا بر تصدی گری نداریم، تصدی گری ما فقط در تولید محتوای هیأت علمی است که برنامه‌ای عمل می‌کند و سهم عمده آموزش ما هم بر عهده فضلای حوزه است؛ هیأت علمی همه مراکز ما در مجموع حدود ۵۰ نفر است و از حوزه استفاده می‌کنیم و سعی کردیم تصدی گری مباشر را به حداقل برسانیم.

معاونت تبلیغ تخصصی راه انداختیم و افرادی که تبلیغ خاص برای مثال در زندان، مشاوره یا با معتادین کار می‌کنند را شناسایی کردیم و در نظر داریم که اعزام تبلیغ تخصصی ما در سطح اعزام معمول، قرار گیرد و همه این‌ها توسط نیرو‌های تبلیغی انجام می‌شود.

سرکار خانم جلالی: حیرت در سیاستگذاری تبلیغ را شاهد هستیم

تنها بانوی حاضر در این جلسه سرکار خانم ماندانا جلالی بود که به عنوان هفتمین نفر به طرح مباحث خود پرداخت؛ او در سخنان خود ضمن تشکر از تشکیل جلسه، گفت: شهادت می‌دهم اتفاقات خوبی در دفتر شکل گرفته است و اگر هم اتهاماتی هم وارد می‌شود با همین گفت و شنود‌ها تا حد زیادی حل می‌شود که روابط عمومی مجموعه باید برنامه‌ای در این خصوص داشته باشد.

تلقی من این است که مأموریت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم امر تبلیغ و پشتیبانی امر تبلیغ است؛ کل نهاد‌های دینی در امر تبلیغ دچار سرگشتگی و حیرت در جریان سیاستگذاری‌ها اجرایی هستند و این نشان می‌دهد که پشتیبانی محتوای جریان تبلیغ را هیچ نهادی نتوانسته عملی کند؛ پژوهشگاه دفتر تبلیغات برای این بود که بسیاری از خلأ‌های تئوریک امر تبلیغ که شامل خدمات اجتماعی می‌شود را پر کند.

آینده پژوهی نسبت به امر تبلیغ وجود ندارد

در مسأله عفاف و حجاب همچنان به سیاستگذاری اجرایی نرسیدیم که گروه‌های فعال بتوانند بر اساس آن عملیات کنند و راهبرد بچینند؛ اول مخاطب من سازمان تبلیغات است که متولی امر راهبری نهاد‌های دین است و در داخل حوزه هم دفتر تبلیغات وظیفه این امر بزرگ را دارد.

دوسال گذشته نمایشگاه دستاورد‌های دفتر بود و من احساس کردم اگر عنوان دفتر تبلیغات را برداریم هیچ کس متوجه نمی‌شود اینجا نهادی است که به عرصه تبلیغ ربط دارد؛ و ناظر به مسأله جدی که بتواند مشکلی از تبلیغ را حل کند چیزی ندیدم و مثل پژوهشگاه‌های دیگر بود.

بحث آینده پژوهی نسبت به جریان تبلیغ وجود ندارد در حالی که قم مادر انقلاب است و حوزه علت مبقیه نظام هم هست و آنتی تز انقلاب هم همین جا تولید می‌شود؛ همیشه در سیاست‌های تبلیغی خود منفعل هستیم و صبر می‌کنیم که اتفاقی بیافتد و نمی‌دانیم چگونه آرایش بگیریم؛ همیشه می‌جنگیم که جنگیدن من با قاشق آب دریا را برداشتن است.

بانوان نیمی از جامعه هستند و بر نیم دیگر اثر می‌گذارند این جمله، حضرت آقا است؛ امروز نیاز به خیزش‌های اجتماعی برای حل بحران‌ها اجتماعی در خصوص تبلیغ داریم و تمام جریانات علمی پژوهشی نشان می‌دهند قرار است در آینده اتفاقات زنانه بیشتر بیافتد؛ در بحث عفاف و حجاب مظاهر عمده بحث پوشش بانوان همچنان هست که روز به روز سازمان دهی  شده‌تر با پوشش صحیح مبارزه می‌شود.

نه در پژوهش سهمی برای بانوان است نه در تبلیغ

نهاد‌های متولی تبلیغ جریان تبلیغ بانوان را نمی‌بینند و یا حداقلی می‌بینند؛ دل آزرده ایم که نه در پژوهش سهم قابل توجهی برای بانوان است و نه در جریان اعزام و سیاست گذاری‌ها سهمی برای بانوان است که ضررش در آینده به کل جامعه اسلامی خواهد خورد.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی: نمایشگاه دستاورد‌های پژوهشی طبق تأکید وزارت علوم باید در هفته پژوهش باشد و ما فقط به نمایش پژوهش‌ها پرداختیم.

ما تدارک اندیشکده تبلیغ را دیدیم، اما مسائل بودجه دست ما را بسته است و متوجه هستیم که پشتوانه‌های تئوریک و آینده پژوهی امری لازم است که باید بین دستگاهی باشد، چون دستگاه ما معذوریت‌هایی دارد.

بسیاری از مواردی که فرمودید متوجه نهاد حوزه خواهران و جامعه الزهرا می‌شود که حوزه خواهران دوبرابر دفتر تبلیغات بودجه دارد و از آن توقع است؛ چرا از سال ۹۳ دفتر را مسأله محور کردیم؟ مسائل فرهنگی کشور را احصا کردیم و دیدیم بیش از ۱۱۰ مسأله اصلی داریم که حدود ۱۳ مسأله را وظیفه دیدیم و میز تخصصی تعیین کردیم.

مسجد امر مهمی است که جزء مسائل ما نیست و متکفل رسمی دارد و بایستی کارگروه تخصصی بین بخشی درست و مسائل مسجد را در سطح کلان حل کنند.

تأکید رهبری به مسائل علوم انسانی اسلامی بر روی شخص بنده نبوده بلکه نهاد دفتر وظیفه دارد؛ با اعضای مجمع عالی حکمت خدمت حضرت آقا رفتیم و در جلسه عقب نشسته بودم که حضرت آقا یکی سری الزامات را متوجه کردند که در حوزه فلسفه چه کار‌هایی باید بشود و موقعی که داشتند می‌رفتند با من مواجه شدند و فرمودند «بخش زیادی از چیز‌هایی که گفتم را شما باید دنبال کنید» انتظارات رهبری از دفتر از شخص بنده نیست

خانم جلالی: بودجه تبلیغی حوزه خواهران و جامعه الزهرا صفر است و وظیفه تأمین بودجه تبلیغ به عهده نهاد‌های تبلیغی است.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی با اشاره به صحبت‌های رامسفلد وزیر وقت دفاع آمریکا در پاسخ به خبرنگاری که در خصوص براندازی در ایران از او پرسیده بود گفت: سناریو دارند که سرمایه گذاری فرهنگی کنند که با تمرکز بر جامعه جوانان و زنان کار خود را پیش ببرند؛ مطلب شما کاملا حق است که باید در خصوص زنان اندیشه شود.

حجت الاسلام علیخانی: باید نوآوری داشته باشید

هشتمین طلبه‌ای که در این نشست صحبت کرد، حجت الاسلام ابوالفضل علیخانی مسؤول دبیرخانه گروه‌های جهادی حوزه بود.

چند مسأله سبب می‌شود تا نهاد دفتر تبلیغات به فکر نوآوری باشد؛ اینکه تقسیم کار در بین نهاد‌های حوزه به خوبی انجام نگرفته، ذوابعادی مجموعه، بودجه کم و شناخته شده نبودن دفتر ایجاب می‌کند نوآوری داشته باشید؛ نوآوری الزاماتی دارد که هر از چندگاهی باید تغییر نیرو بدهید، چون هر چه قدر که معاونین بروز باشند باید تغییر داده شوند.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: تغییرات انجام شده است؛ حجت الاسلام شیخ الاسلام به عنوان معاون فضای مجازی انتصاب شدند و حجت الاسلام والمسلمین روستاآزاد جایگزین حجت الاسلام والمسلمین زادهوش شده و همچنین در برخی دیگر از معاونت‌ها و ادارات و بخش‌های تابعه نیز تغییرات با رویکرد تحولی در دفتر تبلیغات اسلامی صورت گرفته است.

حجت الاسلام علیخانی: مجموعه‌های مختلف حوزوی به فکر تبلیغ هستند، اما نوآوری مهم است اسنپ تبلیغی را چه کسی می‌تواند راه بیاندازد؛ با ایجاد یک سامانه و زیرساخت فناورانه با اتصال نیاز منطقه به توان مبلغ می‌تواند کمک کند تا ۵۰ هزار اعزامی رخ دهد که دفتر تبلیغات باید این کار را انجام دهد.

استفاده از ظرفیت‌ها مردمی هم خیلی مهم است که نیاز به تکرار نیست. ساختار دبیرخانه گروه‌های جهادی در حوزه را تشکیل دادیم و با جمعی از فعالین گروه‌های جهادی خدمت حضرت آقا رفتیم که توصیه کردند کاری کنید همه جوان‌های کشور ما در حوزه فعالیت‌های جهادی وارد شوند و خدمت رسانی داشته باشند.

یکی از شئون جدی طلبه رسیدن به درد و داد مردم است؛ طبق فرمایش حضرت آقا در محیط تحصیلی خود دبیرخانه را ایجاد کردیم؛ برای مثال گروه‌های تبلیغی که اعزام می‌کنید اگر حل مشکلات مردم را حل کردند مورد تشویق قرار گیرند.

نظام ارتقای دفتر تبلیغات بر پایه کار جهادی تعریف نشده است و «بلاغ مبین» در دوره ما این است که برویم مستقیما با مردم روبرو شویم؛ اگر امام جماعت در منطقه خود اثرگذار باشد باید گرهی باز کند و این امر معبر‌ها را باز می‌کند. ثابت شده است که هم خوانی امر تبلیغ با گروه‌های جهادی بسیار مثمر ثمر خواهد بود

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: حرف و سخن شما را قبول دارم؛ ۳۰۰ گروه تبلیغی ثبت شده داریم و شاید همه آن‌ها توان ورود را نداشته باشند، اما بنده از پیشنهاد پشتیبانی می‌کنم و عملیاتی می‌کنیم، طرحی بنویسید تا این امر انجام بگیرد.

حجت الاسلام نصیری: چرا دفتر تبلیغات باید چند وجهی باشد؟

این جلسه به علت تداخل با نماز مغرب و عشاء در دو نوبت برگزار شد و آخرین نفری که پیش از اذان به ایراد سخن پرداخت، حجت الاسلام نصیری فعال رسانه‌ای بود که ضمن گرامیداشت یاد شهید نواب گفت: نگاهی که ما به طلاب و نهاد‌ها داریم صفر و صدی نیست و شما نه صفر هستید و نه به واسطه انتساب به رهبری صد؛ همه تلاش داریم به ارتقا بیشتر دفتر تبلیغات کمک کنیم؛ سؤالی که در ذهن طلاب وجود دارد اینکه چرا دفتر تبلیغات باید چند وجهی باشد و خوب است که این را تبیین کنید؛ دانشگاه کدام وجه را تأمین و پژوهشگاه کجا را تأمین می‌کند؛ تبیین برای بسیاری اتفاق نیافتاده است.

در خبر‌ها آمده است که مسأله محوری را دنبال می‌کنید، اما تبیین نشده است که دقیقا چه بوده است و آیا طلاب می‌توانند همکاری و سهمی داشته باشند؛ معلوم نیست خروجی‌های امر کجا است و خوب است که چند نمونه رسانه‌ای شود.

رئیس دفتر تبلیغات: در نمایشگاه حاضر نشدید؟ ان شاءالله نمایشگاه مجازی را برگزاری می‌کنیم و بازدید کنید.

حجت الاسلام نصیری: خوب است که کار رسانه‌ای بیشتری صورت گیرد؛ در خصوص بیانیه گام دوم اقدامات خوبی انجام گرفت؛ معضلی که داریم دغدغه‌ها فراموش می‌شود؛ یادم هست سالی که رهبری بحث سبک زندگی را مطرح کردند یکی از طلاب گفت الان «نان» در سبک زندگی است و هر چه می‌توانید مقاله بنویسید؛ آدم خروجی را نمی‌بیند و احساس می‌کند استفاده ابزاری بیشتر صورت می‌گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: بعد از گذشت ۶۰ سال از شهادت شهید نواب از ما می‌خواهید برای ایشان کار کنیم؛ سه هزار صفحه مطلب علمی در خصوص بیانیه گام دوم انجام دادیم و همان سالی که رهبری دستور داده که بیانیه را تبیین کنیم، سی نشست علمی و اساتید شخصیت‌های رسانه‌ای را آوردیم، آن وقت شما می‌گویید استفاده ابزاری؟ اگر این کار را نکنیم مؤاخذه می‌شویم، اما کار هم که می‌کنیم شما می‌گویید استفاده ابزاری!

حجت الاسلام نصیری: خود متن گام دوم باید محقق شود و محقق شدن آن به این است که طلبه جوان یک باری از انقلاب را در مسیر تمدن سازی به دوش بکشد.

فضای خطابه رها است

نگرانی علما نسبت به فقر خطیب در کشور جدی است؛ اینکه آمار کمی مبلغ را اعلام می‌کنید خیلی خوب است، اما باید بر بعد کیفی امر تبلیغ اهمیت دهیم که در بعد تربیت، نظارت و هدایت مبلغین تأثیرگذار باشیم؛ فضای خطابه ما رها است و نظارت مشخص نیست.

روی مسأله استعداد سنجی طلاب و استعداد‌های طلاب سرمایه گذاری شود، متأسفانه همه بار حوزه بر روی اجتهاد رفته است و خود دفتر هم باید فعالیت داشته باشد.

دشمن حداقل ۲۰ سال کار پژوهشی کرده است که غیرت دینی ما را زمین بزند و ما لااقل یک کار ۶ ماه پژوهشی انجام دهیم و از ظرفیت جهادی طلاب استفاده کنیم. گاهی آمار‌ها و کار‌ها ارائه می‌شود، اما خروجی دیده نمی‌شود؛ دشمن در خصوص زدودن انقلاب از حوزه کار می‌کند، اما نمی‌دانم دفتر تبلیغات در خصوص این امر حساس در حال چه کاری است؟ ظرفیت فراوانی در بدنه حوزه داریم که مغفول است و هیچکس هم نمی‌آید شناسایی کند؛ کار انقلاب با بسیج پیش رفت و طلاب هم قابل استفاده هستند. طلبه‌ای که از دنیا زده و در قم مستقر شده است هیچ راهی برای به کار گیری آن نداریم.

در اینجا بخش اول این نشست به علت تداخل با نماز مغرب به پایان رسید و پس از نماز نیز ادامه یافت.

آغاز بخش دوم

حجت الاسلام رهبری: ناهماهنگی تبلیغی باید از طرف دفتر تبلیغات راهبری شود

در شروع بخش دوم نشست فعالان حوزوی با رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، حجت الاسلام روح الله رهبری مدیر عامل مؤسسه بعثت گفت: اصلی‌ترین مانیفست برای دفتر تبلیغات بحث تبلیغ است از همین اولین و مهم‌ترین وظیفه دفتر تبلیغات، تبلیغ است و سیاسی بودن آن جدید‌ترین خواست امام از این نهاد مقدس بود؛ حضرت عالی نباید پاسخ گوی همه کاستی‌ها باشید، اما مسیر از همان اول نسبت به هدف جدی خود کاستی پیدا کرد و از چیزی که باید شکل می‌گرفت، فاصله گرفت. اگر این فاصله نبود طبیعتا نیازی به نهاد‌های موازی نبود و نهاد‌های دیگری که مسؤولیت تبلیغ را به عهده دارند بعد از دفتر تبلیغات به وجود آمدند و اگر این وظیفه دفتر به درستی انجام می‌شد نیاز به نهاد‌های دیگر نبود.

دفتر تبلیغات می‌توانست راهبر و هادی همه این تبلیغاتی باشد که از سوی نهاد‌های مختلف شکل می‌گیرد و این ناهماهنگی باید از سوی دفتر تبلیغات ساماندهی می‌شد؛ به عنوان مثال اگر سازمان اوقاف که در امر تبلیغ به عنوان سازمانی که منابع دستش هست مبادرت می‌ورزد می‌توانست از مجرای دفتر به آن هدفی که دارد برساند؛ قرار نیست هر کس که پول داشته خودش اقدام کند؛ اگر نهادی از مجرای دفتر وارد نشد، یکی از جدی‌ترین ادله آن، ضعف اقدامی بود که از دفتر تبلیغات انجام می‌گرفت.

این ضعف تا جایی پیش رفته که خود حوزه علمیه معاونت تبلیغ تأسیس کرده است کسی که از بیرون نگاه کند حوزه علمیه و دفتر تبلیغات حوزه علمیه هر دو به طور مستقل مبلغ اعزام می‌کنند و ناهماهنگی زیادی دارند؛ اگر به فلسفه ایجاد دفتر مبادرت بشود نتیجه زیادی گرفته می‌شود، اما در حال حاضر با این همه هزینه‌ای که می‌شود کم‌ترین نتیجه گرفته می‌شود؛ اگر بیاییم در خود امر تبلیغ آسیب شناسی و نظرسنجی از مردم و مبلغان انجام دهیم بهتر متوجه می‌شویم چه کاری باید انجام دهیم؛ نظرسنجی منظور من کاملا میدانی است و هر بوم و منطقه‌ای فرق می‌کند؛ گزارش کار‌هایی که طلاب باید در خصوص تبلیغ خود به دفتر ارائه دهند در هیچ منطقه‌ای تفاوتی ندارد برای مثال طلبه‌ای رفته بود منطقه‌ای که همه کشاورز بودند و اطلاعی از دعای کمیل نداشتند، اما در گزارش او ۴ هفته دعای کمیل خواسته بردند.

اگرتبلیغ را یک بازتعریف کنیم و بررسی کنیم که در حال حاضر دنیا ما تبلیغ چه معنایی دارد و در کجا هستیم، بهتر می‌توانیم به وظیفه ذاتی خود عمل کنیم.

تبلیغ سخت افزاری در حوزه بین الملل نفی شده است، اما این تکلیف برداشته نشده است که نسبت به کسانی که خارج از کشور هستند تبلیغ داشته باشیم.

تبلیغ رسانه‌ای چقدر در دفتر تبلیغات جدی گرفته شده است و چه مقدار از کسانی که در تلویزیون تبلیغ می‌کنند از مجرای دفتر تبلیغات رفته اند؛ طلبه‌ای که احساس می‌کند با لباده زرد رنگ به برنامه کودک تلویزیون رود، کفایت می‌کند؟ دفتر تبلیغات برنامه داشته است؟ در رسانه گاهی اتفاقاتی می‌افتد که جمع کردنش سخت است.

هر نهادی می خواهد صفر تا صد کار را خودش انجام دهد

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی: تربیت مبلغ یکی از فعالیت‌های دفتر بوده و مرکز تربیت مربی کودک و نوجوان از افتخارات این نهاد است؛ طلابی که این آموزش‌ها را دیده اند ریشه اش از دفتر بوده که میدان دار اصلی این قضیه بود؛ چند سال پیش در شورای عالی حوزه با دعوت آیت الله استادی در چند جلسه بحث شد؛ تأکید شورا این بود که دفتر تبلیغات بهره بردار مبلغ باشد و کار تربیت مبلغ در بطن حوزه است. در آنجا استدلال کرده ام که باید آموزش‌های ضمن تبلیغ و مهارت افزایی داشته باشیم؛ هر آنچه که نیاز حوزه است و کارویژه‌های روحانیت است قرار نیست دفتر تبلیغات انجام دهد و بعضی از آن‌ها را منع شده است.

آیت الله مقتدایی زمانی که مدیر حوزه‌های علمیه بود تعریف کرد ضمن گزارش کار برای رهبر معظم انقلاب وقتی به گزارش تبلیغ رسیدیم حضرت آقا بلافاصله فرمود «که از مجرای خودش که دفتر تبلیغات است باید انجام شود» در فضای کلان کشور کار شبکه‌ای را یاد نگرفتیم و هر نهادی می‌خواهد صفر تا صد کاری را خودش انجام دهد؛ یاد نگرفتیم فلان نهاد سیاستگذاری کند، نهاد دیگر اجرا، نهاد دیگر وظیفه‌ای دیگر انجام دهد.

در گذشته چه اتفاقاتی افتاده؟ من ضامن افعال خودم هستم؛ یک زمانی دفتر تبلیغات در کشور‌ها و همه استان‌ها نمایندگی داشت و حضرت آقا فقط قم و مشهد و ایرانشهر را اجازه دادند و طی نامه‌ای که آیت الله مظاهری نوشتند و از آقا خواستند که بازوی تبلیغی ایشان در اصفهان قطع نشود، استثنائا در اصفهان هم اجازه داده اند؛ به دفتر حضرت آقا پیشنهاد دادم نظر بعضی از اعزه این است که امر تبلیغ دین تجمیع شود، چون در حال حاضر همه، همه کاری می‌کنند، اما کسی هم پاسخگو نیست؛ به هر جهت نهاد‌هایی تشکیل شده اند با شرح وظایف و اساس نامه خاص خود در حال کار هستند.

چند نفر در این جلسه پیشنهاد دادند در بین الملل ورود کنیم؛ اگر بخواهیم به حوزه‌های مختلف ورود کنیم متکفل دارد البته تبلیغ مجازی می‌توان انجام داد که در حوزه عرب زبان ورود کرده ایم و دوره‌هایی را گذاشتیم و با بعضی شبکه‌های ماهواره‌ای تولید محتوا داریم؛ چند سال پیش عده‌ای را فراهم کرده ایم تا بتوانند در یک سایت تعاملی پاسخگوی سؤالات بین المللی به زبان انگلیسی باشند و سرور را هم در آلمان پیاده کردیم تا آی پی ایران حساسیت ایجاد نکند که به مسائل تحریم‌های سال ۹۱ گره خورد و، چون جزء کار‌های اصلی دفتر نبود تعطیل شد.

 ظرفیت نرم افزاری داریم، اما باید تعامل صورت بگیرد که این ظرفیت در اختیار این نهاد‌هایی قرار گیرد که ظرفیت سخت افزاری دارند.

میرغیاثی: هیچ نهاد حوزوی حوصله صبر و خرج در فیلم را ندارد

تنها طلبه‌ای که در این جلسه به سخنرانی پرداخت و معمم نبود آقای میرغیاثی از هنرمندان حوزوی بود: از خبرگزاری رسا بابت تشکیل این جلسهتشکر می‌کنم؛ با دفتر تبلیغات کار کرده ام و برای نمایندگی طیف هنرمندان حوزوی باید از رزومه خودم بگویم؛ سی سال است در هنر‌های نمایشی ورود کرده ام و در ارتباط بوده ام؛ فارغ التحصیل صدا و سیما بوده و سعی کردم رشته‌های مختلف کارم را مثل تهیه کنندگی به طور تخصصی یاد بگیرم؛ ۶۵ فیلم داستانی کوتاه و نیمه بلند؛ فیلم سخت شیرین، تولید مرکز خدمات بود که اولین بار حوزه علمیه نام خود را پای یک فیلم داستانی زد و تمام جوانب با موضوع خانواده طلاب انجام گرفت و معبری در این زمینه باز شد.

اگر سریال پرده نشین را دیده باشید، فیلنامه آن از خروجی طلاب فیلم نامه نویس بود؛ بعد از این همه سال در حوزه رسانه کار کردم و فکر می‌کنم سرمایه‌ای هستم که جمهوری اسلامی برای من هزینه کرده است، اما احساس می‌کنم الان کارایی ندارم و باید خودم را بازنشست کنم؛ ۹۰ درصد فیلم‌های که ساختم دینی بوده و در حوزه‌های دیگر ورود نکردم و با این همه تجربه برای دوستان رسانه‌ای هیچ جایی وجود ندارد.

حرف حوزه را فقط خود حوزوی‌ها می‌توانند بزنند و باید بزنند و نهاد‌های انقلابی مثل اوج و حوزه هنری حرف دینی را صریحا نمی‌زنند، چون اولویتشان نیست حرفی که از بطن حوزه در قالب رسانه باید آورده شود کار خود حوزوی‌ها است

سال‌ها غافل بودیم در رسانه فیلم، که هنر صنعت است و هزینه و بودجه دخالت مستقیم دارد هیچ نهاد حوزوی حوصله صبر و خرج ندارد تا به یک دستاورد و جریانی در حوزه فیلم دینی بپردازد.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: ما در دفتر تبلیغات معاونت رسانه‌ای و فضای مجازی راه اندازی کردیم و به معاون خودم هم گفتم که نسبت به بخش رسانه راضی نیستم؛ اگر خود شما و کسانی که خاک صحنه را خوردند یک بسته از کار‌هایی که فکر می‌کنید می‌توان انجام داد را به ما پیشنهاد کنید؛ البته چیزی باشد که در توان ما باشد، چون به علت رقابت‌های ناسالمی که توسط VOD‌ها شکل گرفته است کلا کسی نمی‌تواند وارد شود.

از شما می‌خواهم با توجه به فضای مقدورات حوزوی، به شکل پلکانی یک برنامه یک ساله با حریم بودجه‌ای و مدت زمانی مشخص مدون کنید و من نیز حمایت می‌کنم؛ بازنمایی وجوه مثبت حوزه باید توسط حوزویان شکل بگیرد.

حجت الاسلام پیشاهنگ: مرکز نوآوری اشراق فعالیت های خوبی انجام داده است

حجت الاسلام محمدحسین پیشاهنگ فعال رسانه‌ای آخرین نفری بود که در نشست با رئیس دفتر تبلیغات سخن می‌گفت: اول باید تشکر کنم از اقدامات خوب دفتر که در دوره حضرت عالی، جهش خوبی به لحاظ مفاهیم و روش‌های تبلیغی انجام گرفت تبلیغ رسانه‌ای جدی گرفته شد. بحث نوآوری‌های تبلیغی و استارت آپ را دغدغه داشتیم که در این زمینه مرکز نوآوری اشراق فعالیت‌های خوبی انجام داد؛ به لحاظ مفهومی، منظومه شناسی و مسأله محوری اقطاب اربعه و میز‌های تخصصی شکل گرفته است که قابل تقدیر است.

میزهای تخصصی بسیار توانستند به مسائل کشور کمک کنند و برای مثال در میز وهایت بهترین اساتید حوزه وهابیت آنجا بودند و در شبکه ولایت که فعالیت داشتم همین میز به کمک ما آمد؛ اگر کسی سمت این میز‌ها رفته باشد تصدیق می کند که به خوبی استقبال می‌کنند؛ اگر نقدی خدمت دفتر تبلیغات داشته باشم این گونه نیست که خوبی‌های دفتر را نمی‌بینیم اما این‌ها به معنای نبود ضعف نیست؛ در این جلسه توقع سعه صدر بیشتری از شما داشتم به این صورت که همه صحبت کنند و بعد شما پاسخ دهید؛ به ازاء هر ۵ دقیقه‌ای که دوستان صحبت کردند شما ۱۰ دقیقه پاسخ دادید.

کل مجموعه دفتر از نظر اطلاع رسانی و روابط عمومی بسیار ضعیف است، چون نتواسته وجهه انقلابی و قوت‌های آن را نشان دهد؛ وقتی دفتر تبلیغات در تبلیغ عملکرد خود ضعیف است چگونه می‌خواهد اسلام را با تبلیغ تقویت کند؛ دفتر تبلیغات عالی‌ترین نهاد تبلیغی است، اما واقعیت میدان را که نمی‌شود نادیده گرفت، این نشان می‌دهد دین مردم ضعیف‌تر شده است.

نیاز‌های دینی و تبلیغی مردم پاسخ داده نشده است و از روحانیت به دور هستند و فاصله می‌گیرند؛ بنده با توجه به سوابق تبلیغی که دارم مسجد به مسجد از هیأت امنا پرسیدم که جوان‌ها کجا هستند؟ در امر تبلیغ ضعیف هستیم نمی‌گویم دفتر تبلیغات مقصر است، اما مسؤولیت جبران ضعف را داشته است.

دانشگاه ذیل دفتر تبلیغات باید گره های تبلیغی را باز می کرد

توسعه فعالیت‌ها یکی از نقاط قوت بوده و ضعف این بوده متمرکز در امر تبلیغ نشده است؛ اگر جزء مأموریت شما دانشگاه است، آیا این مسأله مربوط به تبلیغ است؟ چند درصد از پایان نامه‌ها گره‌های تبلیغی را حل کرده است؟ دانشگاه باید گره تبلیغی من را باز می‌کرد که به لحاظ مفهومی نباید گرفتار سردرگمی‌های تبلیغی باشیم.

پژوهشگاه شما محتوایی که به درد تبلیغ بخورد، تولید نمی‌کند و نیاز پژوهشی تبلیغ شما را تأمین نکرده است؛ ۴۰ سال سابقه دفتر تبلیغات این وضع را به وجود آورده است و همه چیز ناظر به شما نیست، اما هر چیزی که می‌گوییم خیرخواهانه می‌گوییم.

پژوهشگاه غیر از تبلیغ نباید به امر دیگری بپردازد و باید در پایان نامه‌های شما بحث تأثیر سنجی گنجانده شود؛ آیا می‌دانید مبلغان چقدر مؤثر بوده اند؟ تأثیر سنجی مهم است و باید در پژوهشگاه‌های شما راه تأثیر سنجی امر تبلیغ و عملکرد مبلغان را پیدا می‌کرد؛ مسأله شناسی را باید انجام دهیم و آینده پژوهی نیاز‌های تبلیغی، باید در دستور کار اول قرار می‌گرفت.

چرا نتوانستید برای تبلیغ دین بودجه بگیرید؟ این ضعف است

ضعف تبلیغ رسانه‌ای مشهود است؛ باید زودتر از ۲ سال به رسانه می‌پرداختید و امر رسانه را بیشتر جدی می‌گرفتید؛ امروز ۹۰ درصد تبلیغ رسانه است؛ یکی از دلایلی که خیلی به رسانه نرسیدید این است که سیاست‌های تبلیغی به طور کل نداریم و اگر داریم درست نیست و اگر درست است به اجرا نرسیده است.

اطلاعات در خصوص بودجه ارائه شد که نشان می‌داد بودجه نهاد‌هایی که به اندازه دفتر بودجه داشتند، در حال حاضر ۱۰ برابر دفتر است؛ این اشکال مستقیما به شما بر می‌گردد که چرا نتوانستید برای امر دین بودجه بگیرید و دیگران توانستند؛ یا عملکرد شما ضعیف بوده یا قدرت چانه زنی شما؟ که در هر دو صورت اصلا دفاع شما دفاع قشنگی نبود و نقطه ضعف یک مدیر است.

همه ما طلبه هستیم و دغدغه داریم مشکل دین را حل کنیم و حتما شما انقلابی هستید و نقد‌های ما برای بهتر شدن عملکرد دفتر است.

حجت الاسلام اولیایی مسؤول روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلام حوزه علمیه قم: نمی‌خواهم دفاعی از دفتر تبلیغات داشته باشم، اما باید گفت روش شناسی نقد عملکرد نهاد‌های حوزوی در میان فعالان حوزوی غلط است، چون کلیدواژه‌ها را تبیین نمی‌کنیم؛ از نظر ما بررسی نظریه ملاصدرا هم تبلیغ است و فرستادن مبلغ به سیستان هم تبلیغ است؛ وقتی کلمه را در یک درجه تبیین می‌کنید ۹۰ درصد غیر تبلیغی است؛ مخاطب امر تبلیغ کسی است که دچار خلل است و این خلل گاه در نماز نخواندن و صحت آن است و گاه نیز از بعد نظری خلل دارد؛ تولید کتاب در پژوهشگاه نیز برای ما امر تبلیغی است.

تعریف انقلابی نیز از کلیدواژه‌ها است که تبیین نمی‌شود؛ انقلابی بودن گاهی تجمع در مقابل مجلس است گاهی هم تبیین بیانیه گام دوم یک کنش انقلابی است؛ برخی معتقدند انقلاب اسلامی مبتنی بر نظریه فلسفی ملاصدراست. با این فرض، پرداختن پژوهشی به نظریه ملاصدرا می‌شود کار انقلابی؛ گاهی طلاب احساس می‌کنند اگر مقابل یک نهاد تجمع نکنیم کار انقلابی نکردیم.

تفاوت محصول با اثر هم باید در نظر گرفته شود؛ محصول مثل کتاب و مبلغ در نظر گرفته می‌شود و اثر بر مخاطب گذاشته می‌شود؛ چه در ایران و چه در غرب معیاری برای اثرسجنی فرهنگی نداریم و هیچ کس نمی‌تواند بفهمد اثر یک محصول دقیقا چقدر بوده و حاصل چیست؟ اگر برای اتفاقی عواملی در نظر گرفته شود نمی‌توان فهمید سهم هر عامل چقدر است و ربط دادن ضعف تبلیغ یا وضعیت فرهنگی شهر قم به عامل خاصی، غلط است.

دکتر علیرضا استادیان دبیر این جلسه: به نظر بنده ماحصل این جلسه، مفید بودن این دیدار‌ها است؛ فرامتن جدی این جلسه دیر برگزار شدن آن بوده و نشان می‌دهد که تا چه اندازه بین اذهان فعالان و مدیران فاصله وجود دارد این دوستان وقتی این حجم از سؤال و اشکال دارند یعنی فاصله‌ای وجود داشته است؛ این جلسه دیر برگزار شده است، اما همین هم محسناتی خواهد داشت.

این مشکل در همه مراکز حوزوی است و به نظر می‌رسد نسبت به تصوری که از آن‌ها می‌شود هیچ حساسیتی ندارند؛ دوسال است که حوزه‌های علمیه در شبهات بودجه‌ای گم می‌شوند و هیچ عکس العملی نشان نمی‌دهند در حالی که همه نهاد‌ها سهم خود را بر می‌دارند و فحش‌ها را برای حوزه نگه می‌دارند و حوزه هیچ حساسیتی نسبت به بودجه خود ندارد؛ دستگاه‌های حوزوی باید نسبت به برونداد خود حساس باشند؛ بازهم باید تأکید کنم این جلسه دیر برگزار شده است.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم: اگر این جلسه دیر برگزار شده است همه اش تقصیر من نیست؛ هر کس که به من زنگ بزند تلفن را بر می‌دارم و به هر کسی که به اتاق من بیاید و وقت داشته باشم ملاقات کرده ام؛ به محض اینکه حجت الاسلام حاج آقای محققی خواستند این جلسه برگزار شود قبول کردم؛ در دسترس هستم و دیر برگزار شدن این جلسه تنها تقصیر بنده نیست؛ در جریان برگزاری نمایشگاه دستاورد‌های دفتر گفته شد که دوستان منتقد دفتر بیایند و ۲ ساعت و ۴۵ دقیقه حرف هایشان را زدند و حتی در کانال‌های خیلی انقلابی مورد هجمه قرار گرفتند که چرا پیش من آمدند.

از طرف ما مضایقه‌ای نبوده است و کسانی هم که بعضا به دفتر من آمدند بسیار تند صحبت می‌کردند و حتی از تندی کلام روی میز هم می‌زدند.

یکی از حضار: منشأ این تلقی را می‌دانید چیست؟ جستجو کرده اید چرا در خصوص آقای واعظی ابهام وجود دارد؟

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: نمی‌خواهم از خودم تعریف کنم شاید بعضی از سوابق خود را بگویم خوب است؛ بهترین کتاب انگلیسی زبان در خصوص ولایت فقیه را من نوشتم که در محیط‌های انگلیسی محور بحث قرار می‌گیرد؛ کتاب درسی حوزه علمیه در خصوص حکومت اسلامی را من نوشتم؛ تحصیلات دانشگاهی ندارم و سه سال دانشگاه کمبریج با مدرک سطح ۴ حوزه درس داده ام و بعضی کتاب‌های من به چند زبان ترجمه شده است؛ «انسان در دیدگاه اسلام» من به زبان عربی، بوسنیایی، مالایی و اخیرا ایتالیایی ترجمه شده است؛ با این همه سوابق ببینید در کانال‌های خود چه می‌زنند؛ وقتی با یک کلیک کوچک می‌توان سوابق کسی را فهمید راحت می‌گویند که فلان فرد بی سواد است.

ضعف اخلاق نقد وجود دارد که بعضی افراد مسؤول نهاد را نمی‌شناسند و نمی‌خواهند بشناسند فقط می‌خواهند منتقد باشند؛ چرایی این امر به ضعف‌هایی که در محیط‌های حوزه داریم بر می‌گردد؛ بزرگواری از اعضای جامعه در سال‌های اول مسؤولیت اظهار محبت کرد و گفت جلوی بشیریه را در دانشگاه باقرالعلوم بگیرید و گفتم اصلا آنجا نیست و دانشگاه چندین پوست انداخته است؛ در کمیسیون فرهنگی مجلس برای ارائه گزارش کار رفته بودم که یک روحانی بزرگواری از من خواست که دفتر سیاسی دفتر تبلیغات اسلامی را جمع کنید؛ گفتم ۲۳ سال پیش جمع شد؛ هنوز قضاوت‌ها بر اساس دهه ۶۰ دفتر است؛ چه می‌شود کرد با کسانی که در انتقاد کردن دلیر هستند و نمی‌روند یک اطلاعات اولیه کسب کند.

حجت الاسلام پیشاهنگ: گذشته دفتر تمام نشده است و کارمندی استخدام شده است که معرف دفتر هم هست و شما نمی‌توانید آن را عوض کنید.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: من نمی‌توانم خاک را عوض کنم؛ بیش از هزار نفر نیروی رسمی در دفتر است که نه تنها نمی‌توانیم آن‌ها را بیرون کنیم بلکه در خصوص کم کاری آن‌ها هم نمی‌توانیم اقدامی بکنیم.

 این ۸ سالی که اخوی من وزیر و رئیس دفتر رئیس جمهور بود باید نجومی بودجه ما زیاد می‌شد، اما سعیی بود که ضعیف بشویم.

حجت الاسلام ثنایی، معاون پشتیبانی و منابع انسانی دفتر تبلیغات اسلامی گفت: دفتر تبلیغات هیچ گاه برای مرحوم هاشمی مراسم نگرفت و سالن را اجاره داده ایم؛ سالن را اجاره می‌دهیم، چراکه هزینه‌های اینجا باید تأمین شود.

دیداری که خدمت رهبری داشته ایم و یکی از حاضرین خواست که بیانات رهبری توسط دفتر تبلیغات منتشر شود؛ ما نمی‌توانیم، چون انتشار بیانات توسط دفتر رهبر معظم انجام می‌شود و بعضی اطلاعات محرمانه در خصوص وضعیت قم وجود داشت که ما نمی‌توانیم منتشر کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی: برخی وظایفی که ما در این پژوهشگاه‌ها انجام می‌دهیم متکفلی ندارد؛ مرکز قرآن که پژوهشکده شده است تنها جایی است که در جهان تشیع دایره المعارف قرآن تولیده کرده و یک سری منابع تبلیغی از آن در می‌آوریم و که مثلا دایره المعارف کودک و نوجوان در آورده ایم که ارزشمند؛ از درون این تحقیقات دانشنامه سبک زندگی در می‌آوریم که ایا ارزش تبلیغی ندارد.

سروش بحث رویای رسولانه را مطرح می‌کند که چند کتاب چاپ کردیم و پاسخ این شبهه را دادیم؛ جامعه سطوح و لایه‌های متفاوت دارد و برای هر بخشی از جامعه باید کار‌های مختلف کرد؛ برای برخی لایه‌ها کار فاخر علمی می‌کنیم تا جوابگوی دغدغه هایشان باشیم؛ در کشور در حوزه تولیدات دینی ضعف داریم و در تکمیل چرخه پژوهش که این مباحث چگونه به مصرف برسد بحثی دیگر است، اما کار را تخطئه نکنید.

در دفتر کارگروه الحاد مدرن را تشکیل داده ایم، چون بعضی ملحدین به واسطه علوم مختلف دچار الحاد شده اند که بر پایه علوم شناختی است؛ در دوره دکتری دانشگاه باقرالعلوم رشته فلسفه فیزیک را برای اولین بار در کشور راه انداختیم تا طلبه را تربیت کنیم که فیزیک را بدانند و شبهات برآمده را بدانند و بتوانند دفاع کنند؛ وقتی تعریف از تبلیغ وسیع باشد چنین کاری هم تبلیغ دین و توحید است.

دنبال این هستیم در کارگروه‌های مسأله محوری دفتر را مرجع کنیم که در مسیر تحقق است؛ کدام نهاد بیش از نهاد‌های در زمینه تمدنی کار کرده است؛ در زمینه عیار تمدنی جمهوری اسلامی کتاب انجام دادیم؛ ۷ سال دنبال این بوده ایم در مرکز پژوهش‌های قرآنی گروه قرآن و مستشرقین درست کنم و طلابی باید بیایند که مسلط به زبان انگلیسی و قرآن پژوه باشد؛ نوع محافل آکادمیکی که در دنیا راجع به قران کار می‌کنند پایه یهودی دارند و شبهه‌های عالمانه و محققانه تولید می‌کنند؛ آیا نباید حوزه نهادی داشته باشدکه مقابل قرآن سیتزی آکادمیک بایستد؛ ۷ سال دنبال گشتم تا افراد متخصص زبان دان را پیدا کنم.

عنوان دفتر تبلیغات به دلیل کلمه «تبلیغات» غلط انداز است، چون بعضی کار‌ها در حوزه دین روی زمین مانده است و از دفتر تبلیغات انتظار می‌رود که آینده نگر باشد.