گمانه زنی شتاب زده، مانع تکرار جنایت نخواهد شد

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، انتشار کلیپ تصویری مرد جوانی که همسر 17 ساله خود، به نام مونا حیدری را به طرز فجیعی به قتل رسانده و سر او را به دست گرفته و خندان و شادان در میان کوچه و خیابان می‌گرداند، موجی از ناراحتی، نگرانی، نفرت و خشم را در میان جامعه برانگیخت.

حرف و حدیث‌های پراکنده‌ای درباره انگیزه قاتل و همدست او مطرح شده و می‌شود، افراد بسیاری با گرایش‌ها و نگرش‌های مختلف در این باره سخن گفته و ضمن محکوم کردن این جنایت کوشیده‌اند تا آن را تبیین کرده و به زعم خود جامعه را از شوک روانی این ماجرای خارج کنند.

هنوز کسی از تمامی ماجرا آگاهی ندارد و قاتل و همدستش در بازداشت پلیس‌اند، محکوم کردن اصل ماجرا و همدردی با مقتول و سرزنش قاتل، امر ستوده و برخاسته از احساس ترحم بر مظلوم و نفرت از ظالم است؛ اما توضیح چرایی این اتفاق، امر ساده‌ای نیست، بنابر این هرکسی بسته به اعتقادات، نگرش‌ها، گرایش‌ها و دیدگاه‌های خود سخنی گفته و تبیینی ارائه کرده است.

بسیاری از مطالبی که این روزها در رسانه‌ها درباره چرایی این جنایت منتشر می‌شود، به جای آگاهی بخشی و بالابردن درک و فهم جامعه از موضوعات و مسائل، خود بر ابهام و پیچیدگی آن افزوده و جامعه را گرفتار سردرگمی و اشتباه می‌کند، در میان آشفتگی نقدها و تحلیل‌ها‌ بسیاری از مفاهیم، ارزش‌ها و خصلت‌هایی که در فرهنگ کهن ایرانی و اسلامی وجود داشته و در زبان و زندگی ما جاری است و برای ما اموری ارزشمند تلقی شده و در محافظت از بنیان‌ها و نهادهای اجتماعی سودمند بوده و همواره در کلیت خود به جامعه کمک کرده است، آگاهانه یا ناآگاهانه در معرض هجوم تحلیل‌های احساسی قرار گرفته است.

ارزش ها و هنجارهایی مانند غیرت، عفت، خانواده، ازدواج، ناموس دوستی، ... امور ساده ای نیست که اینگونه به رایگان به حراج گذاشته می شود، هرچند ممکن است برخی از افراد از این مفاهیم، ارزش‌ها و الگوها بهره جویی نادرست کرده و یا اساسا کارهای زشت خود را در ذیل این مفاهیم توجیه کنند، زیر سؤال بردن ارزش‌های فرهنگی و دینی هرگز به مقتول و مقتول‌ها کمکی نمی‌کند و از هیچ جنایتی پیشگیری نکرده و سامانه‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه را ارتقا نمی‌بخشد.

به نظر می رسد که همه باید یاد بگیریم که در برابر مسائل و موضوعات جامعه، مسؤولانه و حکیمانه موضع بگیریم، باید خویشتنداری را تمرین کنیم و تنها در حیطه دانش، آگاهی و تخصص خود اظهار نظر کنیم، همه ما می‌توانیم در محدوده عواطف انسانی و مسؤولیت‌های اخلاقی، بدی ها را محکوم و از خوبی‌ها دفاع کنیم؛ اما یقینا همه ما صلاحیت اظهارنظر علمی درباره همه رویدادها را نداریم، باید خویشتنداری کرده و اجازه داد تا عالمان دین، جامعه‌شناسان، روان‌شناسان، جرم‌شناسان، حقوق‌دانان و فرهنگ‌شناسان متعهد و متخصص در این امور سخن گفته و گره‌های ذهنی جامعه را گشوده و جامعه را گامی به پیش هدایت کنند.

گمانه زنی‌های شتاب زده، تحلیل‌های ناپخته و سوگیرانه و تبیین‌های دین ستیزانه و تخریب کننده فرهنگ، به جامعه کمکی نکرده و هرگز مانع تکرار این جنایت‌ها نخواهد بود، ان‌شاالله سرعت عمل عالمانه و عدالت‌طلبانه دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در محاکمه و کیفر قاتل و همدست او، به آرامش و التیام زخم پدیده آمده در روان جامعه کمک خواهد کرد.

حجت‌الاسلام دردشتی