تهدیدی در کمین خانوادهها
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، روابط فرازناشویی یا خیانت یکی از مهمترین آسیبها در حوزه خانواده محسوب میشود که میتواند بنیاد خانواده را به شدت سست کرده یا منجر به فروپاشی آن شود. هرچند این موضوع یکی از چالشیترین مسائل در حوزه خانواده و سبک زندگی است، اما به نظر میرسد توسعه کشورها در همه زمینهها و سهلالوصول شدن دسترسی به زمینههای خیانت زمینه رشد این پدیده شوم را فراهم کرده است. از این منظر فقر فرهنگی و سست بودن اعتقادات و اندیشههای دینی و مذهبی یکی از دلایل اصلی رشد خیانت به همسران در کنار رشد و توسعه جوامع است.
اعظم معیری، استاد دانشگاه و کارشناس خانواده به بررسی زمینهها، آسیبها و برخی راهکارهای پیشگیری از وقوع خیانت در اثر استفاده از فضای مجازی پرداخته است.
تهدیدی در کمین خانوادهها
یکی از زمینههای اصلی که منجر به تهدید خانواده و فروپاشی این نهاد میشود، موضوع خیانت است. چرا در آموزههای اجتماعی و حتی دینی این اندازه به این موضوع اشاره شده است؟
یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی که رشد شخصیت و هویتی انسانها در آن شکل میگیرد، نهاد خانواده است. بنا بر این تعریف، میتوان گفت شکلدهی به شخصیت و هویتبخشی، کارکرد اصلی خانواده است که در برابر رویدادهای منفی و ناهنجاریهایی مثل خیانت، به شدت کارکرد اصلی خود را از دست میدهد.
به هر حال این اتفاق ممکن است در هر خانوادهای روی دهد که مسائلی در سطح کوچک، در خانواده به وجود بیاید. اما جای تأسف است که امروز شاهد رویدادهای کلان و وسیعی هستیم که نهاد خانوادههای زیادی را از هم پاشیده است.
در این زمینه بر ترویج ازدواج هم تأکید زیادی شده است
همینطور است، بر این اساس ازدواج کردن هرچند که یک رسم قدیمی است و از زمان آدم و حوا این اتفاق مبارک افتاده است، اما باید بدانیم اگر ازدواجی سالم و صحیح اتفاق بیفتد، به هر یک از دو طرف حس هویت داده و به زندگی آنها معنا میدهد. در عین حال ارتباط با همسر سالمترین روابط به حساب میآید و خیلی از آسیبهای در کمین انسان را دور میکند.
آسیبهای خیانت در زندگی مشترک
صدمات و آسیبهای خیانت چه مواردی هستند که باید به آنها توجه شود؟
اگر خیانت در خانوادهای اتفاق بیفتد، بیشترین آسیب متوجه همسری است که مورد بیوفایی قرار گرفته و به این ترتیب صدمههای روانی زیادی به او وارد میشود. هرچند فرزندان این خانواده هم از آسیبهای خیانت والدین خود در امان نمیمانند و ساختار خانواده آنها دچار تزلزل یا فروپاشی میشود.
در عین حال کمترین آسیبی که به روابط زن و شوهری که یکی از آنها به دیگری خیانت کرده، وارد میشود، این است که احساس اعتماد به یکدیگر را از دست میدهند. هرچند که تعادل عاطفی و روانی کسی که مورد خیانت واقع شده هم صدمهای است که نباید آن را نادیده گرفت.
چرا زنان و مردان به همسر خود خیانت میکنند؟
آنطور که بررسیها در مورد خیانت نشان میدهد این است که زنان معمولا بر اساس عاطفه و حس دوستی و عشق وارد رابطه با فردی غیر از همسر خود میشوند و کمتر به دنبال روابط جنسی دست به خیانت میزنند. اما این اتفاق در مورد آقایان برعکس است، یعنی اغلب مردان به علت کنجکاوی جنسی اقدام به خیانت میکنند و عشق و احساس کمتر در خیات آنها دخالت دارد.
آیا نبودن شرایط مناسب و روابط خوب بین همسران میتواند دلیل درستی برای خیانت باشد؟
نه. شرایط نامطلوب و روابط نادرست بین زن و شوهر دلیل قابل قبول و محکمهپسندی برای خیانت به همسر نیست. اما به هر حال همین موضوع یکی از دلایل اصلی در خیانت به حساب میآید. یعنی مرد یا زنی که به همسر خود خیانت کرده، اغلب اعلام میکند که رابطه خوبی با همسر خود نداشته و از زندگی زناشویی خود راضی نیست.
خیانت در فضای مجازی
یکی از مهمترین انواع خیانت که امروزه بسیار رایج شده، خیانت در فضای مجازی است. دلیل بروز و گسترش این نوع خیانت چیست؟
خیانت در فضای مجازی به این علت رواج پیدا کرده که ابزار تلفن همراه و اینترنت در دسترس همه مردم قرار گرفته است و کسانی که سواد و فرهنگ استفاده درست از این ابزار را ندارند، به شدت در معرض آسیب هستند. هرچند اغلب در این مورد توجه همه به سمت کودکان، نوجوانان و جوانان جلب میشود اما باید بدانیم افراد با سن بالاتر هم از این آسیب در امان نیستند.
در این روند مرد یا زن تلاش میکند هر چه بیشتر اوقات خود را با گوشی همراه بگذراند و به جای اینکه با همسر و فرزندان خود باشد، اوقاتش را صرف صحبت در فضای مجازی میکند. به این ترتیب زمینه آشنایی با افراد مجازی فراهم میشود و همین روابط بیمرز، گاهی به خیانت به همسر منجر میشود.
راهکاری برای پیشگیری از خیانت مجازی
راهکار پیشگیری از بروز خیانت ناشی از حضور در فضای مجازی چیست؟
اولین و بدیهیترین روش این است که افراد حضور کنترلشدهای در فضای مجازی داشته باشند. داشتن تقوا در استفاده از هر نوع ابزاری مهم است و در فضای مجازی به دلیل باز بودن دامنههای آن، تقوای بیشتری لازم است. اگر فردی ایمان درستی داشته باشد، کمتر به دام انحرافات در فضای مجازی میافتد و به این ترتیب زمینه گناه و خیانت کمتری خواهد داشت.
آموزش فرهنگ حضور در فضای مجازی
دومین نکته این است که رسانهها از پرداختن به سواد و فرهنگ استفاده از فضای مجازی غافل نباشند. نباید اینترنت را در دسترس همه افراد گذاشت، فضاهای مجازی را از کنترل و داشتن حد و مرز خارج کرد، اما فرهنگ و سواد استفاده از آن را به مردم آموزش نداد.
همه افراد از کودکان گرفته تا افراد مسن باید بدانند چگونه از هر برنامه و امکاناتی در اینترنت استفاده کنند و تا کجا اجازه ورود دارند، چون باز بودن روابط و کنترل نشدن آن، یکی از زمینههای اصلی در خیانت همسران است که به افزایش رشد طلاق در کشور منجر میشود.