خصوصیات مکتب فقهی رهبر معظم انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سلمان رئوفی مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در اولین نشست از سلسله نشست های علمی مکتب شناسی فقهی امام خامنه ای(مدظله العالی) با موضوع «مکتب و روش فقهی امام خامنه ای» که در سالن جلسات موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (علیه السلام) برگزار شد با اشاره به مکتب فقهی امام خامنه ای(مدظله العالی) اظهار داشت: مکتب فقهی امام خامنه‌ای (مدظله العالی) همان مکتب فقهی آیت الله بروجردی و امام خمینی(ره) همراه با رویکردهای خاص است.

وی در ادامه ابراز کرد: آن چیزی که درک بنده از مباحث مکتب شناسی است، این است که از این عنوان تعاریف بسیاری شده است و نگاه های مختلفی به این عنوان است؛ اما آن چیزی که به فکر می‌رسد که درست باشد این است که مباحثی که اعتباری بوده و مابه ازای خارجی ندارند، تعریفشان وابسته به اغراض افراد است و چیزی نیست که ما بتوانیم خودمان تعریف کنیم.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: ما در هر علمی، مبادی تصوری و تصدیقی داریم و یک سری هم بحث های روشی داریم که بحث های «موضوع علم و تعریف علم» جزء بحث هایی است که مرتبط با علوم است و مبادی تصدیقی علم فقه را در علم اصول مطرح می‌کنند؛ اما بحث روشی در جایی بحث می‌شود که تقریبا می توان گفت ارتکاز علما است.

حجت الاسلام رئوفی در ادامه بیان داشت: ما هم سعی کردیم بحث های روشی در اینجا مطرح شود و با کار عملی که در مکاتب فقهی انجام دادیم، مشاهده کردیم که سه نقطه وجود دارد که می تواند کاملا یک مکتب فقهی متفاوت را رقم بزند که یکی از آن سه نقطه «مبانی روش ساز» است و ممکن است مبنای کلامی باشد و امام خمینی (ره) فلسفه فقهشان متفاوت است و در واقع روش فقهی متفاوتی ندارند و با مشاهده روش فقهی امام متوجه می شویم که روش عمده فقهی ایشان استدلال محور است مانند شیخ انصاری(ره) که البته دقت های رجالی هم بعد از یک مدتی اضافه شده است؛ اما این یک فقه استدلال محور است.

مدرس سطوح عالی حوزه علمیه با اشاره به اینکه فلسفه فقه متفاوت سبب می شود که نگاه ها در مسئله بیع سلاح و جهاد، نگاه تعبدی نباشد خاطر نشان کرد: یکی دیگر از بحث های مکتب ساز، بحث مراحل کار یک فقیه است که تمامی فقها حداقل بعد از شیخ انصاری بیان می کنند که ما یک ادله و یک اصول عملیه داریم و آن اصول متلقات است که عبارت است از کتاب های فقهی قدما مانند شیخ صدوق، شیخ طوسی که مستقیما از روایات گرفته شده است.

حجت الاسلام رئوفی افزود: یکی دیگر از مبانی فقیه که می تواند مکتب ساز باشد، بحث روش ها است که به نظر می‌رسد می‌تواند مکتب ساز باشد و آیت الله بروجردی بدون این که شاید لفظ هرمونیتیک را شنیده باشند نحوه استفاده و ظهورگیری ایشان از روایت ها به نحوی تاویل شناسی است و مکتب فقهی رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز کاملا ادامه مکتب فقهی آیت اللّه بروجردی است و دلیل آن هم رویکرد تحلیلی- تاریخی ایشان است.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ادامه اظهار داشت: آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) در بحث های مختلف رویکرد تحلیلی- تاریخی دارند و یکی از  مبانی اساسی و رویکرد های اساسی آیت اللّه بروجردی نیز رویکرد تاریخی - تحلیلی است و ما مشاهده می کنیم که در همه دروس مکاسب محرمه رهبر انقلاب، رویکرد تاریخی- تحلیلی دارد و از نظر تاریخی برگشت ریشه فقه رهبر انقلاب به آیت اللّه بروجردی است.

حجت الاسلام سلمان رئوفی خاطر نشان کرد: در پیام آیت اللّه خامنه ای (مدظله العالی) به کنگره آیت اللّه بروجردی به صراحت مشاهده شد که این پیام تحلیلی، فقهی و دقیق یک فردی است که کاملا طعم مکتب فقهی آیت الله بروجردی را چشیده است، و در واقع ایشان مثل آیت الله بروجردی قائل به اصول کاربردی هستند و در فقه حکومتی، ایشان کاملا طبق مبانی حضرت امام رحمه اللّه علیه عمل می‌کنند.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه افزود: در فقه حکومتی، آیت اللّه خامنه ای(مدظله العالی) کاملا طبق مبانی امام خمینی(ره) عمل می کند که نمونه آن را هم در اسناد بالا دستی مثل سند محیط زیست و سند خانواده که ایشان ارائه می دهند، می توان دید.

وی در ادامه بیان داشت: اگر بخواهیم خصوصیات مکتب فقهی رهبر معظم انقلاب را بیان کنیم می توان گفت که مکتب فقهی ایشان سه خصوصیت دارد که عبارتند از تاریخ محور و رویکرد تاریخی تحلیلی داشتن، رویکردهای فقه حکومتی و فقه سیاسی و نوآوری ها است که این خصوصیت سوم مختص ایشان است.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در پایان خاطر نشان کرد: نمونه روش متفاوت رهبر انقلاب را می توان در بحث غناء و سحر مشاهده کرد که تمامی فقها در این بحث یک یا دو مدل را بررسی کرده اند؛ اما ایشان یک مدل جدیدی را بررسی کرده اند که کاملا متفاوت از روش دیگر فقها است.