حمایت از جاسوسان یا دفاع از قانون؟/ وقتی «بی بی سی» هم پشت شما در میآید!

در پی صدور بیانیهای از سوی ۵۷ نفر از فعالان حقوقی و قضایی که نسبت به حکم «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی» هشدار داده و آن را مغایر با قانون اساسی و موازین شرعی دانستهاند، حجتالاسلام سید سجاد ایزدهی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، با انتقاد از محتوای این بیانیه تأکید کرد: نگاه این افراد نهتنها نافی مصلحت و امنیت ملی است بلکه به نوعی همراستا با جریانات رسانهای دشمن و حامی جاسوسان تلقی میشود.
حجت الاسلام ایزدهی با اشاره به پشتیبانی رسانههای معاند از جمله بیبیسی از این بیانیه، گفت: واقعیت این است که اگر در شرایط ویژهای چون جنگ برخی افراد به جای ایستادن کنار ملت و نظام به طرفداری از مظنونان یا محکومان امنیتی روی آورند باید درباره میزان پایبندی آنها به اصول ملی و دینی تردید کرد. در زمانهای که دشمن شمشیر را از رو بسته هرگونه تضعیف جبهه داخلی ولو در قالب تحلیل حقوقی، کمکی مستقیم به دشمن است.
مجازات در نظامهای حقوقی تابع شرایط است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به مبانی حقوقی مجازات در نظامهای گوناگون، اظهار داشت: هر نظام حقوقی برای جرائم مختلف مجازاتهایی را در نظر میگیرد که یا مستقیماً متناسب با ماهیت جرم است، یا تابع ظرف زمانی، مکانی و سیاسی وقوع آن است. به بیان دیگر برخی اعمال اگر در فضای خصوصی انجام شوند ممکن است جرم نباشند اما همان اعمال در فضای عمومی یا در قبال شخصیتهای خاص، عنوان مجرمانه پیدا میکنند و مجازات متفاوتی دارند.
وی با ذکر مثالی افزود: در کشور عراق زمانی که شخصی به رئیسجمهور وقت آمریکا کفش پرتاب کرد، این اقدام نه به عنوان صرفِ بیاحترامی بلکه به عنوان یک پیام سیاسی و اعتراضی در شرایط خاص تلقی شد و بازتابی جهانی داشت. همین تفاوت زمینهها و فضاها در تحلیل حقوقی نیز باید لحاظ شود.
حجتالاسلام ایزدهی با اشاره به شرایط خاص جنگی، تأکید کرد: در زمان جنگ از جمله جنگ اطلاعاتی و امنیتی تعاریف جرم و سطح مجازاتها تغییر میکند. مثلاً جرم جاسوسی در دوران عادی حکمی دارد اما همین جرم در دوران جنگ با خطرات شدیدتری برای موجودیت نظام همراه است لذا طبعاً باید مجازات متناسبتری داشته باشد. هر عقل سلیمی قبول میکند که ضربه به امنیت ملی در دوران جنگ همانند آسیبزدن به جان سربازان در میدان نبرد است.
وی ادامه داد: اقداماتی چون همکاری با دشمن، ارسال اطلاعات حیاتی، ارتباطگیری با سرویسهای امنیتی رژیم صهیونیستی یا دیگر کشورهای متخاصم بهخصوص در شرایط بحرانی و جنگهای ترکیبی میتواند به قیمت جان صدها نفر و تهدید موجودیت یک کشور تمام شود؛ پس نمیتوان با مجازاتهای سبک و بیاثر با آن برخورد کرد.
نگاهی واقعگرایانه به عدالت در شرایط خاص
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به فقه سیاسی و مبانی شرعی در حوزه امنیت ملی تصریح کرد: در فقه شیعه اصل اولی در تعیین مجازات، عدالت و تناسب جرم و مجازات است اما در مواردی که مصالح کلان اجتماعی، حفظ نظام یا دفع خطر از جامعه در میان است احکام ثانویهای جاری میشود که در شرایط طبیعی قابل اعمال نیست. این احکام نه تنها خارج از شرع محسوب نمیشوند بلکه دقیقاً مبتنی بر موازین فقهی و عقلانی هستند.
وی خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی که کشور ما درگیر نوعی جنگ ترکیبی و اطلاعاتی است، نهادهای مسئول موظفاند برای بازدارندگی و حفاظت از منافع ملی قوانین متناسب با فضای تهدید تصویب کنند. این نه تنها نقض قانون اساسی نیست بلکه تأمینکنندهی وظایف مندرج در قانون اساسی مانند «حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور» است.
حجت الاسلام ایزدهی در ادامه با انتقاد از نحوه تحلیل برخی افراد به ظاهر متخصص حقوق، اظهار داشت: پرسش اصلی این است که چرا برخی بهاصطلاح حقوقدان بهجای آنکه در مقابل دشمن صهیونی اعلام برائت کنند و از اصل کیان اسلامی دفاع نمایند، به صف کسانی میپیوندند که با سرویسهای بیگانه همکاری کردهاند و یا در مظان اتهام چنین همکاریهایی هستند؟
وی افزود: در این میان همسویی محتوای بیانیه آنها با رسانههای ضدانقلاب مانند بیبیسی و ایراناینترنشنال از دو حال خارج نیست: یا این افراد سادهلوحانه تحلیل کردهاند و ندانسته در زمین دشمن بازی میکنند یا آگاهانه وارد خط نفوذ شدهاند که در هر دو صورت باید مورد پرسش و برخورد قرار گیرند.
امنیت، خط قرمز نظام اسلامی است
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به سابقه تاریخی در انقلاب اسلامی بیان کرد: در دورههای حساس تاریخ انقلاب از جمله دوران دفاع مقدس، قوه قضائیه و نهادهای امنیتی با صلابت و اقتدار با عناصر نفوذی و خائن برخورد کردهاند و همین اقدام موجب تقویت اعتماد عمومی و انسجام ملی شده است. اگر امروز دستگاههای مسئول در برابر جاسوسان و عوامل دشمن کوتاه بیایند نهتنها امنیت ملی از بین میرود بلکه امید و اعتماد مردم نیز آسیب میبیند.
وی ادامه داد: کسانی که حکم تشدید مجازات جاسوسی را مغایر با شرع یا قانون معرفی میکنند یا از فقه اطلاع درستی ندارند یا از قانون اساسی جمهوری اسلامی تنها برداشتهایی گزینشی ارائه میدهند. قانون اساسی نه تنها اجازه برخورد قاطع با مخلان امنیت را میدهد بلکه آن را وظیفه حاکمیت اسلامی میداند.
خط رسانهای مشترک؛ از بیبیسی تا بیانیه داخلی
حجت الاسلام ایزدهی در پایان تأکید کرد: نکته قابل تأمل این است که جریانات رسانهای معاند از جمله بیبیسی با ذوقزدگی از این بیانیه استقبال کردهاند. آیا این افراد نباید از خود بپرسند که چرا دشمن قسمخورده ملت ایران از سخنان آنها خوشحال میشود؟ آیا وقت آن نرسیده که به جای صدور بیانیه از عملکرد دشمن و جنایاتش در غزه، لبنان، ایران و سراسر منطقه اعلام برائت کنند؟