نگاه رهبر معظم انقلاب به رسالت ملت ایران در آباد کردن دنیا

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر این نکته تأکید دارند که «راهی که ملت ایران در پیش دارد، راه آباد کردن دنیاست.»(1) و جمهوری اسلامی باید بتواند تمامی خصوصیات لازم برای توسعه و تعالی ملت را فراهم آورد. ایشان با صراحت فرمودند: «جمهورى اسلامى به معناى حقيقى ميتواند خصوصيات را تامين كند؛ اقتدار بين‌المللى، سياسى، عزت، رفاه دنيا و آبادى معنوى آخرت.»(2) این بیانات نشان می‌دهد که نگاه جمهوری اسلامی جامع و همه‌جانبه است؛ رفاه و عدالت اجتماعی، رشد علمی و فناوری، عزت ملی و تعالی معنوی همگی از شاخصه‌های تحقق این مسیر هستند. رهبر معظم انقلاب معتقدند آباد کردن دنیا بدون رشد اخلاقی و معنوی انسان‌ها ناقص خواهد بود و توسعه پایدار تنها در سایه هماهنگی میان دنیا و آخرت محقق می‌شود.

رهبر معظم انقلاب با استناد به آیه‌ی شریفه «و استَعمَرَکُم فیها» فرمودند: «خداوند متعال که خالق این زمین و خالق شما است، شما را موظّف کرده است که این زمین را آباد کنید؛ یعنی ظرفیّت‌های موجود در این مجموعه‌ی کره‌ی ارضی را به فعلیّت برسانید.»(3) ایشان تاکید کردند که آباد کردن زمین و به فعلیت رساندن ظرفیت‌های آن رسالتی است که هم افراد و هم حکومت‌ها باید در تحقق آن کوشا باشند. این نگاه، آبادانی زمین را صرفاً بهره‌برداری مادی نمی‌داند بلکه مسیر رشد علمی، فرهنگی و اجتماعی جامعه را نیز شامل می‌شود.

علم و فناوری، ابزار تحقق آبادانی

رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان و محققان ستاد توسعه علوم شناختی در ۳ بهمن ۱۳۹۷، نقش علم و پژوهش در آبادانی دنیا را چنین تبیین کردند: «این علوم -هم علومی که امروز بتدریج دارد کشف می‌شود هم آنچه قبلاً کشف شده و هم آن چیزهایی که بعدها کشف خواهد شد ما را به این «اِستَعمَرَکُم فیها» نزدیک می‌کند.»(4) ایشان با این بیان اهمیت علم و فناوری را در تحقق تکلیف الهی آبادانی زمین برجسته کردند. بهره‌گیری از دانش و پژوهش‌های نوین انسان را قادر می‌سازد تا ظرفیت‌های بالقوه زمین و جامعه انسانی را بالفعل کرده و مسیر آبادانی را تسریع کند.

در نگاه رهبر معظم انقلاب آباد کردن دنیا همزمان نیازمند توجه به بعد مادی و معنوی انسان است. رفاه، عدالت اجتماعی و پیشرفت علمی باید با رشد اخلاقی و معنوی همراه باشد تا جامعه‌ای پایدار، متعادل و نمونه در جهان شکل گیرد. آبادانی دنیا بدون تعالی انسان، رشد فرهنگ و رعایت ارزش‌های اخلاقی و دینی، ناقص و ناپایدار خواهد بود.

استقلال و عزت ملی، پیش‌شرط آبادانی

یکی دیگر از ابعاد مهم دیدگاه رهبر معظم انقلاب، استقلال و عزت ملی در مسیر آبادانی دنیاست. ایشان بارها فرموده‌اند که بدون اقتدار سیاسی و عزت بین‌المللی ملت نمی‌تواند به طور آزادانه ظرفیت‌های خود را بالفعل سازد. استقلال و اقتدار زمینه‌ای برای بهره‌برداری مؤثر از منابع و استعدادهای ملی فراهم می‌آورد و مانع از دخالت‌های خارجی در مسیر توسعه می‌شود.

رهبر معظم انقلاب همچنین بر ضرورت انسجام ملی و همدلی مردم در تحقق آبادانی دنیا تأکید دارند. ایشان معتقدند که آباد کردن زمین و جامعه، رسالتی جمعی است که نیازمند مشارکت فعال مردم، سازمان‌ها و حکومت است و مسئولیت آن تنها بر عهده نهادهای دولتی نیست.

رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر اهمیت محیط زیست و منابع طبیعی در آبادانی دنیا تأکید دارند. ایشان در دیدار مسئولان محیط زیست خاطرنشان کردند که حفظ و توسعه فضاهای سبز، بهره‌برداری مسئولانه از منابع طبیعی و توجه به ظرفیت‌های محیطی، بخشی از تحقق «استعمار زمین» و آباد کردن دنیا است. این نگاه نشان می‌دهد که توسعه پایدار تنها با رشد اقتصادی و علمی ممکن نیست؛ بلکه حفاظت از طبیعت و استفاده صحیح از منابع، به همان اندازه اهمیت دارد.

پیوند آبادانی دنیا با معنویت و اخلاق

در بیانات رهبر معظم انقلاب پیوند میان آبادانی دنیا و تعالی معنوی نیز به روشنی دیده می‌شود. ایشان بارها فرموده‌اند که آباد کردن دنیا نباید به قیمت فقر اخلاقی و معنوی انسان‌ها باشد. رفاه دنیوی، عدالت اجتماعی و پیشرفت علمی تنها در صورتی پایدار خواهند بود که با رشد ایمان، اخلاق و معنویت همراه باشند. این نگاه نمونه‌ای کامل از حکمت اسلامی در مدیریت منابع و هدایت جامعه است و نشان می‌دهد که توسعه و آبادانی جامعه بدون ارزش‌های انسانی و اخلاقی امکان‌پذیر نیست.

رهبر معظم انقلاب در تحلیل‌های خود همچنین به بعد تاریخی و تمدنی آبادانی اشاره کرده‌اند. از دیدگاه ایشان ملت ایران با پشتوانه ایمان، علم، فرهنگ و تجربه‌های تاریخی می‌تواند ظرفیت‌های خود را بالفعل کرده و جامعه‌ای نمونه برای جهان ایجاد کند. این مسیر نه تنها راهی برای رفاه و عدالت داخلی است بلکه الگویی برای سایر ملت‌ها و جوامع محسوب می‌شود.

در جمع‌بندی بیانات رهبر انقلاب می‌توان نتیجه گرفت که مسیر آبادانی دنیا از نگاه ایشان ترکیبی از ابعاد مادی، معنوی، علمی و اخلاقی است. رفاه مردم، توسعه علمی، حفظ محیط زیست، استقلال و عزت ملی و رشد معنوی انسان‌ها همه و همه بخشی از این نگاه جامع و راهبردی هستند. ایشان با تأکید بر مشارکت همگانی و انسجام ملی نشان می‌دهند که آباد کردن زمین و جامعه مسئولیتی همگانی است که نیازمند همکاری مردم، نهادهای اجتماعی و حکومت است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین به نقش آینده‌نگر و راهبردی علم در آبادانی دنیا اشاره کرده و بر این نکته تأکید دارند که پیشرفت علمی و فناوری نه تنها رفاه مادی بلکه رشد عدالت اجتماعی و معنویت انسان‌ها را نیز به دنبال دارد. ایشان با توجه به ظرفیت‌های علمی موجود و پیشرفت‌های آینده راه را برای تحقق کامل «استعمار زمین» هموار می‌دانند.

مسیر آبادانی، همزمانی علم، معنویت و عدالت

از منظر رهبر معظم انقلاب، آبادانی دنیا و تحقق ظرفیت‌های انسانی و زمینی هم وظیفه فردی و هم مسئولیت اجتماعی و حکومتی است. علم و فناوری، عدالت اجتماعی، رشد معنوی و اخلاقی، استقلال و عزت ملی همگی ابزارهایی هستند که انسان را به هدف نهایی خود یعنی آباد کردن دنیا و ایجاد جامعه‌ای متعادل و نمونه نزدیک می‌کنند. این نگاه تلفیقی از آموزه‌های دینی، تجربه تاریخی و ظرفیت‌های علمی و اجتماعی است که مسیر حرکت ملت ایران را روشن و مستدل می‌سازد.

در نهایت آموزه‌های رهبر معظم انقلاب به ما نشان می‌دهد که مسیر آبادانی دنیا، مسیر همزمانی علم، معنویت، عدالت، عزت و اقتدار است. این مسیر، راهی است که ملت ایران از آغاز انقلاب اسلامی با آن همراه بوده و همچنان با پشتوانه ایمان، علم و مدیریت صحیح به پیش می‌رود. تحقق این هدف هم یک رسالت ملی و اجتماعی است و هم تکلیف دینی و الهی که رهبر انقلاب بارها آن را یادآور شده‌اند.

.........................

پی نوشت:

(1)    بیانات در مراسم شانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)   ۱۳۸۴/۰۳/۱۴

(2)    خطبه‌های نماز جمعه تهران در ۲۰ شهریور ۱۳۸۸

(3)    در دیدار با مسئولان و فعالان محیط زیست، منابع طبیعی و فضای سبز در ۱۷ اسفند ۱۳۹۳

(4)    بیانات در دیدار مسئولان و محققان ستاد توسعه علوم شناختی، ۱۳۹۷/۱۱/۰۳