فقه به هنر ارزش داده و جلوی ابتذال آن را گرفته است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، مدیرگروه فلسفه و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چهارشنبه شب، 3 آذرماه در همایش بین‌المللی فلسفه هنر اسلامی به بیان فلسفه هنر از منظر علامه جعفری(ره) پرداخت.
این استاد حوزه و دانشگاه، ابراز داشت: علامه جعفری پیش از این‌که فیلسوف هنر اسلامی باشد، فیلسوف انسان است و فلسفه‌اش بر محور انسان می‌چرخد.
وی با بیان این‌که دال مرکزی مرحوم علامه جعفری حیات معقول است، افزود: ایشان معتقد به حیات معقول بود که حیات آگاهانه و حرکت در مسیر ساخته شدن و تکامل دائمی از جمله مؤلفه‌های این نوع حیات است.
حجت‌الاسلام خسروپناه با طرح این سؤال که آیا هنر برای هنر، هنر برای انسان یا هنر برای انسان در جهت حیات معقول است، ادامه داد: علامه جعفری(ره) معتقد بود که هنر برای هنر و هنر برای انسان چون منجر به پوچ‌گرایی می‌شود، معقول نیست، از این‌رو هنر برای انسان در حیات معقول مورد پذیرش اسلام است.
وی با بیان این‌که علامه جعفری(ره) هنر را به دو دسته پیرو و پیشرو تقسیم کرده است، گفت: پدیده پیرو پدیده‌ای است که از خواسته‌ها، تمایلات،اخلاقیات رسمی و دانسته‌های معمولی تبعیت می‌کند و هنر پیرو دنباله‌رو توده متوسط مردم است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، خاطرنشان کرد: وقتی هنر پیرو یعنی تابع انسان متوسط باشد، بیشتر دغدغه‌اش آن است که احساسات انسان را به شکل جالبی بر جامعه عرضه کند.
وی با بیان این‌که نتیجه هنر پیرو ابتذال اخلاقی است که در دنیا وجود دارد، برای روشن شدن بحث، فیلم‌های هالیوودی را مورد اشاره قرار داد و گفت: فیلم‌های ساخته شده از سوی هالیوود با پیش‌فرض انسانی تولید می‌شود که یا حیوان شهوتی، یا حیوان غضبی و یا تلفیقی از هر دو است.
حجت‌الاسلام خسروپناه، ادامه داد: هالیوود حتی فیلم‌هایی هم که به اصطلاح در زمینه دینی می‌سازد، مملو از شهوت و غضب است و مرحوم علامه جعفری در این خصوص می‌فرماید «عمده آثار هنری دنیای معاصر جنسی و سبب اختلالات روانی، متلاشی شدن خانواده‌ها و سقوط ارزش‌های انسانی است.»
وی در پاسخ به برخی که به فقه اسلامی ایراد می‌گیرند و می‌گویند فقه مانع پیشرفت هنر شده است، گفت: ارزش حیات انسانی با هنرهای غربی ساقط شده و در این میان، فقه به هنر ارزش داده و جلوی ابتذال آن را گرفته است.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که از دیدگاه اسلام، اصالت با حیات معقول است که این حیات باید از همه جهات و با هرگونه وسایل مورد حمایت قرار گیرد و از هرگونه نبوغ علمی و هنری برای فعالیت آزاد در راستای حیات معقول، بهره ببرد، اظهار داشت: علامه جعفری(ره) می‌فرماید هنر پیرو به دنبال آرمان‌ها و هدف‌های اعلای حیات نیست و نمی‌تواند عامل خوبی برای وحدت انسانی باشد.
وی، تصریح کرد: هنر پیشرو در مقابل هنر پیرو، قرار دارد که جلوی هنرمند و نبوغ سازنده را نمی‌گیرد و ذوق هنری را کور نمی‌کند، بلکه می‌گوید استعدادهای خود را به فعلیت در بیاور، اما باید دانست که هدف از این هنر، تسویه واقعیات جاری و استخراج حیات ناب و قرار دادن آنها در مجرای حیات معقول با شکل جالب و گیرنده است.
حجت‌الاسلام خسروپناه، اذعان داشت: علامه جعفری(ره) می‌فرماید «نبوغ سازنده در این گونه هنر آنچه هست را به طور مطلق امضا نمی‌کند و آن را مطلق طرح نمی‌نماید بلکه آنچه هست را به سود آنچه باید بشود تعدیل می‌کند.» /920/پ201/ص