مسائل خانواده در رسانه ملی با ظرافت بیشتری پیگیری شود
حجت الاسلام محمدرضا زیبایی‌نژاد، مسؤول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، در نشست تخصصی با موضوع رسانه خانواده و ملی که 24 بهمن در فرهنگسرای فردوس تهران برگزار شد، درباره اثرگذاری رسانه در حوزه خانواده به سخنرانی پرداخت.
وی در این نشست به تحلیل رسانه پرداخت و گفت: در عصر جدید که عصر انبوه شدن پیام‌ها است، بر خلاف گذشته امکان تمرکز و تحلیل تک تک پیام‌ها برای افراد اجتماع وجود ندارد، گرچه هر‌کدام از پیام‌ها اثر زیادی در فرد نداشته باشد؛ اما هنگامی که این پیام‌ها انبوه باشد، به صورت قطعی در مخاطب اثر فراوانی خواهد داشت.
حجت الاسلام زیبایی‌نژاد ابراز داشت: تمام برنامه‌های رسانه ها شامل پیام است و که گاهی آن پیام‌ها به صورت مستقیم و گاهی به شکل غیر مستقیم بر مخاطب و خانواده اثر می‌گذارد؛ در واقع تأثیرات رسانه‌ها بر مخاطبان سه نوع است که نوع اول از طریق محتوا، نوع دوم از طریق قالب و شکل و در نوع سوم خود ماهیت برنامه در رسانه بر مخاطب اثر می گذارد.
وی درباره استفاده خانواده از رسانه و اثرگذاری متقابل رسانه بر خانواده عنوان کرد: نکاتی که رسانه ملی در مورد استفاده خانواده از آن باید مورد توجه و تحلیل قرار دهد در این که هر پیامی را با هر هیأت و شکلی نباید به مخاطب ارائه کند، ممکن است کثرت استفاده از رسانه خود مشکل‌زا باشد، دلالت‌های مستقیم ممکن است که اثرگذاری منفی یا مثبت زیادی بر روی خانواده داشته باشد.
مسؤول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان به فعالیت رسانه در قالب فعالیت فراغتی اشاره کرد و گفت: در این نوع فعالیت، گرچه رسانه خانواده را سرگرم می‌کند؛ اما اگر معیارهای صحیحی در این زمینه وجود نداشته باشد، تأثیرات منفی زیادی بر مخاطب خواهد داشت که از جمله آنها تغییر حس زیبایی‌شناسی مخاطب، تغییر ذائقه و سطح انتظارات افراد در اجتماع و همچنین تغییر هنجار های ارزشی است.
وی افزود: یکی از اثرات برنامه های تفریحی و فراغتی رسانه، بی خیال کردن انسان است و این بی خیالی مانع می شود که انسان در امور مختلف به طور جدی وارد شود، به عنوان مثال می گویند که مردم کشور فندلاند، انسان های جدی هستند ولی مردم ایران از جدیت زیادی برخوردار نیستند و این خود نشانه اثرگذاری متفاوت و آستانه تأثیر‌پذیری کشورهای مختلف در مقابل تفریح، طنز و فراغت را نشان می‌دهد که از مهم‌ترین عوامل دوری از جدیت پرداختن به غنا و موسیقی است.
حجت الاسلام زیبایی‌نژاد در ادامه در مورد تحلیل رسانه ملی خاطرنشان کرد: نباید انگشت اتهام را تنها به سوی این رسانه برد، با عنوان این‌که این رسانه در برنامه ریزی و اجرا دچار خطا و اشتباه است، گرچه چنین مشکلاتی وجود دارد اما اکثر کم کاری از سوی نهادهای مختلف علمی و فرهنگی است که باید خوراک مناسب با رسانه ملی را فراهم کنند تا دست این رسانه از جهت تغذیه علمی و فرهنگی در برنامه ها خالی نمانده و در نتیجه رسانه ای پر محتوا و کم اشتباه داشته باشیم.
وی افزود: نباید دیدگاه صاحب نظران در امر رسانه به خصوص در مورد جامعه هنری مذهبی تنها دیدگاه منفی و انتقادی نسبت به رسانه ملی باشد، بلکه باید نخست، از فعالیت‌ها مناسب این نهاد حمایت کنند و سپس با راهکار‌های مناسب از سوی نهادهای دیگر علمی و فرهنگی جلوی انحراف و اشتباه این رسانه را بگیرند.
مسؤول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان در ادامه به محدودیت رسانه ملی اشاره کرد و گفت: رسانه ملی به جهت این‌که محدوده مشخصی در راستای سیاست‌های نظام دارد از محدودیت خاصی برخوردار است؛ گروهی از مردم پیام‌های رسانه را پیام های نظام تلقی می کنند و گروهی دیگر که جمعیت سیاست گریز هستند، نگاه انتقادی غیر عادی نسبت به این رسانه دارند به جهت این‌که آن را بلند‌گوی سیاسی نظام می دانند که در نقد این رسانه باید به این نکات نیز توجه داشت.
وی گفت: یکی از نقد‌های مهمی که به برنامه‌های خانوادگی رسانه ملی می توان وارد کرد این است که برخی مفاهیم را که از ارزش های مهم در خانواده است کم رنگ و گاهی ضد ارزش ها را پررنگ می کند که این مطلب تغییر ذائقه و هنجارهای ارزشی در خانواده را به دنبال خواهد داشت.
حجت الاسلام زیبایی نژاد افزود: وقتی رسانه، اثرگذاری فراوانی بر فرهنگ خانواده داشته باشد، اشتباهات و دیدگاه های نا درستی که در خانواده از سوی رسانه در بیشتر فیلم ها و سریال ها منتقل می شود، اثر مستقیم در تغییر ارزش‌های خانواده به وجود می آورد که به عنوان مثال در سریال‌هایی که پخش می‌شود مسائل جوانان آنقدر پررنگ به تصویر کشیده می‌شود و مهم تلقی می‌شود که برداشت از این پیام‌ها اولویت خواسته‌های جوانان بر دیگر اعضای خانواده از جمله پدر و مادر است که در واقع در دین ما خواسته پدر و مادر اولویت قرار داده شده است./956/پ201/س