وظیفه روزه‌داران در مناطقی که با پدیده گرد و غبار مواجهند
حجت‌الاسلام حسین وحیدپور، عضو ستاد ترویج احکام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در بخش احکام روزه‌داری به مبطلات روزه اشاره کرد و با بیان این‌که برخی مبطلات روزه بیشتر و برخی کمتر مورد ابتلا است، گفت: برخی مبطلات روزه در غیر ماه رمضان هم حرام است و برخی حلال، اما اشتراک آنها این است که روزه را باطل می‌کند.
وی در توضیح این مطلب که در مبطلات روزه کاری به حرام یا حلال بودن آن نداریم، افزود: خوردن و آشامیدن و بردن سر زیر آب در غیر ماه رمضان حلال است و روزه را باطل می‌کند، اما دروغ بستن به خدا و پیامبر(ص) در همه حال حرام است و اگر در حال روزه انجام شود آن را باطل می‌کند.
این عضو ستاد ترویج احکام از خوردن و آشامیدن، رابطه جنسی زن و مرد، خود ارضایی، دروغ بستن به خدا، پیامبر و ائمه اطهار(ع)، رساندن غبار غلیظ به حلق، فرو بردن تمام سر در آب، باقی ماندن بر جنابت، حیض و نفاس تا اذان صبح، استفاده از مایعات برای اماله و قی کردن به عنوان مبطلات روزه نام برد.
وی با بیان این‌که یکی از مبطلات روزه رساندن گرد و غبار به حلق است در پاسخ به این سؤال که اکنون با پدیده گرد و غبار در برخی شهرها مواجهیم، آیا این مسأله سبب باطل شدن روزه می‌شود، گفت: گرد و غبار اگر غلیظ بود و عمدی وارد حلق شد، سبب باطل شدن روزه می‌شود.
مسؤول پیشین دفتر استفتائات مرحوم حضرت آیت‌الله شیخ جواد تبریزی خاطرنشان کرد: اگر کسی از جایی که ساختمانی در حال تخریب است و از آن گرد و غباری بلند می‌شود یا در منطقه‌ای که ریز گردهایی وجود دارد و امروزه از آن به عنوان یک پدیده نام می‌برند، عبور کرد و توجهی نداشت و فرو رفتن مقدار اندکی گرد و غبار به حلقش عمدی نبود، روزه را باطل نمی‌کند.
وی با بیان این‌که معمولا پدیده گرد و غبار در برخی شهرها به اندازه‌ای غلیظ نیست که روزه را باطل کند، گفت: اگر فرد روزه‌دار در کارخانه‌ای کار می‌کند که غبار غلیظ دارد مانند کارخانه آرد، باید از ماسک استفاده کند تا مانع ورود گرد و غبار به حلقش شود، اگر ناخودآگاه چیزی به حلقش رسید، روزه باطل نمی‌شود.
این عضو ستاد ترویج احکام تشخیص میزان گرد و غباری که روزه را باطل می‌کند با عرف دانست و ابراز داشت: زمانی ساختمانی را تخریب کرده‌اند و فضا را گرد و غبار گرفته است به نحوی که اگر چند لحظه‌ای توقف کنید، گرد و غبار کاملا محسوس است و به گلو می‌رسد، این گرد و غبار غلیظ است اما زمانی که هوا آلوده است و با آب باران تمیز می‌شود، گرد و غبار دیگر غلیظ نیست.
وی با بیان این‌که در بطلان روزه فرقی بین رساندن گرد و غبار غلیظ از راه بینی و یا دهان نیست و مهم آن است که گرد و غبار به حلق رسانده شود نه این که خودش برسد، تصریح کرد: بین رساندن و رسیدن تفاوت است؛ گرد و غبار به حلق برسد یعنی بدون اراده شخص، اما اگر رسانده شود یعنی با اراده شخص که این سبب بطلان روزه می‌شود.
حجت‌الاسلام وحیدپور در بخش دیگری از سخنان خود به وظیفه روزه‌دار در جاهایی که گرد و غبار هوا خیلی زیاد است اشاره کرد و گفت: فرد روزه‌دار باید به شکلی از ورود گرد و غبار به حلق خود جلوگیری کند که به وی نسبت عمدی ندهند و نگویند خودش گرد و غبار غلیظ را به حلق رسانده است؛ اگر این‌گونه بود، ورود مقداری گرد و غبار به حلق عمدی نیست و اشکالی ندارد.
وی با بیان این‌که فرد روزه‌دار با ماسک، پارچه یا با دستی که جلوی دهان و بینی می‌گیرد می‌تواند مانع رسیدن گرد و خاک به حلقش شود و همین کافی است، عنوان داشت: روزه کارگران ساختمانی یا کسانی که در معادن کار می‌کنند و دائم با گرد و خاک مواجهند، در صورتی که از ماسک استفاده کنند و مقداری هم گرد و خاک به حلق آنها وارد شود، صحیح است.
این استاد سطح حوزه با تأکید بر این‌که کارگران ساختمانی یا معدن کاران در این‌باره استثنا نیستند، افزود: اگر این افراد از ماسک استفاده کردند و مقداری گرد و خاک وارد حلق آنها شد، عمدی حساب نمی‌شود و روزه را باطل نمی‌کند.
وی در پایان با اشاره به مناطق شرجی تصریح کرد: در جاهایی که هوا بسیار شرجی است و به ناچار مقداری از رطوبت هوا وارد حلق انسان می‌شود، این مقدار، صدق شرب نمی‌کند؛ استنشاق است، آشامیدن یا خوردن محسوب نمی‌شود و در نتیجه روزه را باطل نمی‌کند. /920/ت302/ع